«Մեծ պանդա»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ Bot: Migrating 97 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q33602 (translate me) |
clean up, replaced: : → ։ (52) oգտվելով ԱՎԲ |
||
Տող 22.
}}
[[Պատկեր:Chengdu-pandas-d18.jpg|thumb| Պանդայի մեկ շաբաթական ձագը]]
'''Մեծ պանդա''' կամ '''բամբուկե արջ''' ({{lang-la|Ailuropoda melanoleuca}}), «սև-սպիտակ կատվաթաթ»), [[կաթնասուն]], որի հայրենիքը հանդիսանում է կենտրոնական [[Չինաստան]]
Չինարեն անվանումը նշանակում է «[[արջ]]- [[կատու]]», և անգամ հակառակ կողմից կարդալիս այն դարձյալ նույնն է
==Արտաքին տեսքը==
""[[Մեծ պանդան]] ունի 1.2-1.5 մ երկարություն"" և 30-160 կգ քաշ: Ի տարբերություն այլ [[արջեր]]ի ունի բավականին երկար պոչ (մինչև 12սմ): Մարմինը մեծ է, ծածկված խիտ սպիտակ մորթիով, աչքերի շուրջ սև բծերով և սև թաթերով: Հետևի կարճ, հաստ թաթերը ունեն սուր եղունգներ: Ներբաններին և յուրաքանչյուր մատի հիմքում լավ զարգացած են մերկ բարձիկները, որոնք հեշտացնում են բամբուկի հարթ ցողուններ բռնելը:
Անունը չինարեն նշանակում է «Սև-սպիտակ կատու-արջ»
• Մարմնի
• Մարմնի
• Էգերը հիմնականում ավելի փոքր
• Մորթին սև ու սպիտակ
• Չորսոտանի կենդանի
• Ամեն մի ոտք ունի 6
• Ունի 42 հզոր
• Լսողությունը և հոտառությունը գերզարգացած են
• Տեսողությունը քիչ է
• Շնչում է
• Կաթնասուն
• Ընտելացվածները ապրում են մոտ 26-30 տարի, վայրիների կյանքի տևողությունը հայտնի
== Կենսաձևը==
Թեպետ պանդաները պատկանում են գիշատիչ կենդանիների շարքին, սակայն նրանց սննդակարգը ճնշող մեծամասնությամբ կազմված է բուսական
==Դասակարգում==
Երկար տարիներ պանդաների ճշգրիտ տակսոնոմական դասակարգումը եղել է գիտնականների վիճաբանության առարկա. ինչպես մեծ, այնպես էլ փոքր պանդաները ունեն և արջերին, և ջրարջերին բնորոշ
Մեծ պանդաները ունեն անսովոր թաթեր` «մեծ մատով» և հինգ սովորական մատներով. «մեծ մատը» իրականում հանդիսանում է [[դաստակ]]ի վերափոխված
==Էկոլոգիա==
Ապրում է միայն Չինաստանի կենտրոնական մասերում, բամբուկի անտառներով ծածկված 1800-3400 մ-ի վրա գտնվող
Մեծ պանդան հանդիսանում է [[անհետացող տեսակ]], որը բնութագրվում է պոպուլացիայի անընդհատ նվազմամբ և ծնելիության ցածր մակարդակով, ինչպես վայրի բնությունում, այնպես էլ անազատության
[[Պատկեր:Lightmatter panda.jpg|thumb|left|250px| Մեծահասակ մեծ պանդան Սան-Դիեգոյի կենդանաբանական այգում]]
Առաջին անգամ մեծ պանդան արևմուտքում հայտնի է դարձել [[1869]] թվականին [[ֆրանսիա]]ցի միսսիոներ [[Առմանդ Դավիդի]] ([[1826]]—[[1900]])
[[Մարդ]]ու և պանդայի գեները 68%-ով համընկնում
[[ԱՄՆ]]-ի և [[Ճապոնիա]]յի կենդանաբանական այգիներին մեծ պանդաների վաճառքը 1970-ական թվականների չինական քաղաքականության կարևոր մասն էր կազմում. այն հանդիսանում էր Չինաստանի և Արևմուտքի միջև մշակութային փոխանակության առաջին
Սակայն, [[1984]] թվականից սկսած պանդաներին դադարեցին օգտագործել դիվանագիտական
Պետք է նշել, որ Չինաստանում պանդայի սպնության համար [[մահապատիժ]] է սահմանված, ինչը ևս իր դերն է խաղում այս տեսակի պահպանության
==Արվեստ և մշակույթ==
* Պանդան պատկերված է վայրի բնության պահպանության Համաշխարհային հիմնադրամի խորհրդանշանի վրա (WWF)
* Պանդալիսիմո-իսպանական Panda Software (նախքան ռեբրենդինգը, որից հետո այն վերածվեց Panda Security) ընկերության լոգոտիպի վրա պատկերված պանդան
* Գեմմա Սաոտոմե-Ռունիկո Տակախասիի «Ռանմա1/2» ֆիլմի
* Փոթորկի հոգին (Storm Spirit), Warcraft III համակարգչային խաղի հերոսներից
* Պանդառեն գարեջրագործ (Pandaren brewmaster), Warcraft III համակարգչային խաղի չեզոք հերոսներից
* «Մեծ պանդա և փոքր պանդա» անիմացիոն ֆիլմ, 1972թ., ռեժիսոր Տակախատա Իսաո, Միյա-ձակի Խայաոյի հետ
* «Մեծ պանդա», ռեժիսոր Մացո
* Panda —Tekken խաղի մարտիկներից
* Քունգ-Ֆու Պանդա-անիմացիոն ֆիլմ (2008)
* Մեծ պանդան հանդիսանում է [[2008 թվական]]ին [[Պեկին]]ում անցկացված 29-րդ [[ամառային օլիմպիական խաղեր]]ի թալիսմաններից
* Սեռական ոտնձգությունների պանդա-«Հարավային պարկ» մուլտֆիլմի դրվագներից մեկը և նույնանուն
==Հղումներ ==
|