«Զ»–ի խմբագրումների տարբերություն

{{Հայկական այբուբեն}}

 

Զ բաղաձայնի արտաբերման ժամանակ լեզուն առաջամասով մոտենում է վերին [[ատամնաշար]]ի հիմքերը երիզող շերտին (վերին լնդերքին, ալվեոլներին), առաջ բերելով նեղվածք` կլորավուն անցքի տեսքով. օդի որոշ տևողությամբ արտամղումը այդ անցքով թողնում է սուլոցի տպավորություն։ Ձայնալարերը թրթռում են։ Նվազագույն հնչույթաբանական հակադրություն է կազմում (մերձավոր լծորդական հարաբերակցության մեջ է) մի կողմից` '''ս'''-ի հետ (ձայնեղություն-խլություն. '''զուր-սուր''', '''զուտ-սուտ'''), մյուս կողմից` '''ժ'''-ի հետ (սուլականություն-շչականություն. '''զանգ-ժանգ, խազ-խաժ''')։

Պատմական շրջանում ([[գրաբար]], ետգրաբարյան հայերեն) '''զ+հպաշփական, զ+հպապայթական''' և այլ որոշ կապակցություններից առաջ հիմնականում առկա է '''(ը)''' ձայնավորում. '''զգույշ-(ը)զգույշ'''։ Այսպիսի ձայնավորում ունի նաև '''զ''' [[նախդիր]]ը բաղաձայնից առաջ. զտուն-(ը)զտուն։

 

 

Կրկնակ ''զ''-ով [[գոյական]]ներից են`

 

Հանդիպում է նաև [[բառակազմություն|բառակազմական]] պլանում` անվանական, նաև բայական բաղադրություններում. զգեստ, զբոսնել, գույզգույն, զառնել, զանց անել և այլն։<ref name="Պետրոսյան">Հ. Զ. Պետրոսյան, Հայրենագիտական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1987, էջ 211-212</ref>