«Արմատ (բուսաբանություն)»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ Bot: Migrating 72 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q41500 (translate me) |
չ clean up, replaced: է: → է։, ը: → ը։ (6), լ: → լ։, ն: → ն։ (2), ջ: → ջ։, վ: → վ։ (2), ր: → ր։ (9), ց: → ց։ (6), ): → )։ (2) oգտվելով ԱՎԲ |
||
Տող 1.
[[Պատկեր:Primary and secondary cotton roots.jpg|thumb]]
[[Պատկեր:Wurzeln am Berghäuser Altrhein, Speyerer Auwald.JPG|thumb|250px
Բույսի '''վեգետատիվ''' օրգաններն են '''արմատը և ընձյուղը ''':Դրանց հիմնական դերը բույսի սնուցումը,աճը,զարգացումն ապահովելն
Արմատը հողից կլանում է '''ջուր''',ջրի մեջ լուծված '''հանքային աղեր''' և փոխադրում բույսի մյուս
▲Որոշ բույսերի արմատներում կուտակվում են պահեստային սննդանյութեր (ճակնդեղ,բողկ,շաղգամ,գազար):
Ըստ ծագման տարբերում են գլխավոր,կողային և հավելյալ
▲Արմատով բույսը կարող է նաև բազմանալ:
[[Պատկեր:
'''Գլխավոր արմատը''' առաջանում է սերմի սաղմնային արմատիկից և ավելի արագ է աճում ու թափանցում հողի
▲Ըստ ծագման տարբերում են գլխավոր,կողային և հավելյալ արմատներ:Նկ.25.Արմատային համակարգի ձևերը
Երբեմն արմատները սկիզբ են առնում ցողունի ստորին մասից,հազվադեպ՝
▲[[Պատկեր:Racine_grêle.png]] || [[Պատկեր:Racine_cônique.png]]
▲[[Պատկեր:Racine_épaissie.jpg]] || [[Պատկեր:Racines_fasciculées.png]]
Առանցքային արմատային համակարգում գլխավոր արմատը լավ է զարգացած և հեշտությամբ տարբերվում է կողային արմատներից։Առանցքային արմատային համակարգ ունեն երկշաքիլավոր բույսերը՝ լոբին,ոլոռը,տանձենին,կաղնին, խատուտիկը և այլն։
▲'''Գլխավոր արմատը''' առաջանում է սերմի սաղմնային արմատիկից և ավելի արագ է աճում ու թափանցում հողի մեջ:
▲Երբեմն արմատները սկիզբ են առնում ցողունի ստորին մասից,հազվադեպ՝ տերևներից:Դրանք կոչվում են հավելյալ արմատներ:Գլխավոր և հավելյալ արմատներից ծագում են կողային արմատներ,որոնք շատ են և խիստ մեծացնում են արմատային համակարգի մակերեսը:Դա անհրաժեշտ է հողից ավելի մեծ քանակությամբ սննդանյութեր կլանելու համար:Ըստ արտաքին ձևի տարբերում են երկու տեսակի արմատային համակարգ՝ առանցքային և փնջաձև(նկ.25):
Արմատի երկայնական կտրվածքի վրա տարբերում են ծայրապատյանը, բջիջների բաժանման,աճման,ներծծող,փոխադրող
Արմատի գագաթնային կամ ծայրային մասում գտնվում է ծայրապատյանը;Այն մուգ գույն ունի և ծայրապատյանին հարող՝արմատի բաժանվող բջիջների համար կատարում է պաշտպանական
Ներծծող գոտին գտնվում է աճման գոտուց
▲ Արմատի երկայնական կտրվածքի վրա տարբերում են ծայրապատյանը, բջիջների բաժանման,աճման,ներծծող,փոխադրող գոտիները:
▲ Արմատի գագաթնային կամ ծայրային մասում գտնվում է ծայրապատյանը;Այն մուգ գույն ունի և ծայրապատյանին հարող՝արմատի բաժանվող բջիջների համար կատարում է պաշտպանական դեր: Այդ շերտի բջիջները պատված են լորձով,որը փափկացնում է հողի կոշտ մասերը և թուլացնում նրանց հետ շփումը:Ծայրապատյանի բջիջներն անընդհատ մահանում են և փոխարինվում նորերով:
Փոխադրող գոտին գտնվում է ներծծող գոտուց
▲Ներծծող գոտին գտնվում է աճման գոտուց վեր:Նրա մակերեսին կան մեծ քանակությամբ արմատամազիկներ:Դրանք արմատի վերնամաշկի կենդանի բջիջների ելուստներն են,որոնք պատված են շատ բարակ թաղանթով:Արմատամազիկները մեծացնում են ներծծող գոտու մակերեսը:Ներծծմանը նպաստում են արմատամազիկներից արտադրվող որոշ թթուներ:
Ներծծող հատվածում կլանված ջուրն ու հանքային աղերը փոխադրող հատվածի ջրատար անոթներով փոխադրվում են բույսի վերգետնյա մասերը,իսկ տերևներում սինթեզված օրգանական նյութերը փոխադրող հատվածի մաղանման խողովակներով փոխադրվում են
▲ Բույսի արմատային մասի մակերեսը շատ ավելի մեծ է,քան բույսի վերգետնյա մասերինը:
▲ Փոխադրող գոտին գտնվում է ներծծող գոտուց վեր:Այն կազմված է մաղանման ղողովակներից,ջրատար հյուսվածքներից և այլ հյուսվածքներից:Ջրատար անոթներն առաջացցել են մահացած և փայտացած պատերով բջիջներից:
▲ Ներծծող հատվածում կլանված ջուրն ու հանքային աղերը փոխադրող հատվածի ջրատար անոթներով փոխադրվում են բույսի վերգետնյա մասերը,իսկ տերևներում սինթեզված օրգանական նյութերը փոխադրող հատվածի մաղանման խողովակներով փոխադրվում են արմատներ:
[[Պատկեր:Racine3.jpg|left|thumb|250px|Արմատի հատվածները]]
{{Link FA|es}}▼
{{Link GA|de}}▼
[[Կատեգորիա:Բուսաբանություն]]
▲{{Link FA|es}}
▲{{Link GA|de}}
| |||