«Աստիճան (երկրաչափություն)»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ Bot: Migrating 50 interwiki links, now provided by Wikidata on d:Q28390
չ clean up, replaced: → (2), կ: → կ։, ր: → ր։ (2), ): → )։ (5) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 1.
{{Այլ|Աստիճան}}
'''Աստիճան''', '''րոպե''', '''վայրկյան''', ընդունված [[չափման միավոր]]ներ են հարթ [[անկյուն]]ների չափման համար:համար։ Ինչպես նաև այս միավորները օգտագործվում են [[քարտեզագություն|քարտեզագության]] մեջ Երկրի մակերևույթին կամայական կետի կոորդինատների բնութագրության համար:համար։
 
== Աստիճան ==
'''Աստիճան''', նշանակվում է՝ °: Մեկ [[պտույտ (չափման միավոր)|պտույտը]] հավասար է 360°: Ուղիղ անկյունը ունի 90°, իսկ փռված անկյունը՝ 180°:
 
Շրջանագծի բաժանումը 360° հորինել են [[աքադացի]]ները (Բաբելոն):։
 
* 1° = <math>\frac{\pi}{180}</math> [[ռադիան]] ≈ 0,017453293 ռադիան
Տող 12.
 
== Րոպեներ և վայրկյաններ ==
[[Ժամանակի չափման միավորներ|Ինչպես և ժամը ժամանակի չափման դեպքում]], այնպես էլ աստիճանը բաժանում են 60 [[Րոպե կորի|րոպեների]] (նշանակվում է ′), իսկ րոպեն՝ 60 վայրկյանի (նշանակվում է՝ ″):։ Այսպիսի բաժանման արմատները տանում են Հին Բաբելոն, որտեղ օգտագործվում էր [[վաթսունական հաշվարկի համակարգ]]:
 
* 1′ = <math>\frac{1^\circ}{60}</math> ≈ 2,9088821{{e|−4}} ռադիան
Տող 38.
 
=== Օգտագործումը ===
Անկյան վայրկյանը (նշանակումը՝ ″) օգտագործվում է [[աստղագիտություն|աստղագիտության]] մեջ հարթ անկյունների չափման ժամանակ:ժամանակ։ Անկյունների ժամային միավորներով չափման ժամանակ (մասնավորապես՝ [[Երկնային կոորդինատային համակարգեր#Ուղիղ ծագում|ուղիղ ծագման]] չափման համար) օգտագործվում է «[[վայրկյան]]» միավորը (նշանակումը <sup>վ</sup>):։ Այս մեծությունների հարաբերությունը որոշվում է հետևյալ բանաձևով՝ 1<sup>վ</sup> = 15″<ref>
{{cite web
| author =
Տող 73.
 
=== Ածանցյալ միավորներ ===
[[Միջազգային միավորների համակարգ|ՍԻ միջազգային միավորների համակարգի]] նման, անկյան վայրկյանի հետ միասին օգտագործվում են նրա ածանցյալ միավորները՝ միլիվայրկյան ({{lang-en|milliarcseconds, mas}}), միկրովայրկյան ({{lang-en|microarcseconds, µas}}) և պիկովայրկյան ({{lang-en|picoarcseconds, pas}}):։ Նրանք չեն մտնում ՍԻ համակարգ (ՍԻ-ում ներառված են միլիռադիան և միկրոռադիան), սակայն թույլատրված են օգտագործման<ref name="BIPM1" />.
Սակայն, համաձայն ԳՈՍՏ 8.417-2002, հարթ անկյան միավորների անվանումները և նշանակումները (աստիճան, րոպե, վայրկյան) ''չի թույլատրվում օգտագործել նախածանցներով''<ref>
{{cite journal
Տող 81.
|year = 2003
}}
</ref>, դրա հետ կապված ածանցյալ մեծությունները կամ պետք է օգտագործվեն ՍԻ համակարգի միավորների հետ (միլիռադիան և այլն), կամ անկյան վայրկյաններին, կամ նշանակվեն ելքային միավորներով ({{lang-en|mas, µas, pas}} համապատասխանաբար):։
 
{|align=center cellpadding=1 cellspacing=0 border=1
Տող 88.
! միավոր !! մեծություն !! նշանակում !! կրճատում !! ռադիան (մոտավոր)
|-
| աստիճան || 1/360 շրջանագծի || ° || deg||align="right"|17.4532925 mrad
|-
| րոպե || 1/60 աստիճան || ′ || arcmin, amin, <math>\hat{'}</math>, MOA||align="right"|290.8882087 µrad