«Նոամ Չոմսկի»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ clean up, replaced: : → ։ (4) oգտվելով ԱՎԲ
չ clean up, replaced: → , ը: → ը։, տ: → տ։, ր: → ր։ oգտվելով ԱՎԲ
Տող 1.
[[Պատկեր:Chomsky.jpg|thumb|right|250px|Նոեմ Խոմսկին 2004 թ.-ին մարտին, Վանկուվեր այցի ժամանակ]]
 
'''Ավրամ Նոամ Չոմսկի''' ([[անգլերեն]]՝ Avram Noam Chomsky, [[եբրայերեն]]՝ אברם נועם חומסקי) (ծնվել [[դեկտեմբերի 7]], [[1928]]) [[ամերիկացի]] [[լեզվաբան]], [[փիլիսոփա]], [[քաղաքական ակտիվիստ]], [[գրող]] և [[դասախոս]] է։ Չոմսկին [[Լեզվաբանություն|լեզվաբանության]] պատվավոր պրոֆեսոր է [[Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտ]]ում, սերող քերականության հիմնադիր։ Այդ քերականության տեսությանը նվիրել է երկու աշխատություն՝ «Շարահյուսական կառուցվածքներ» ([[1957]]) և «Շարահյուսության տեսության հիմունքները» ([[1965]])։ Նա առաջ է քաշել [[գեներատիվ քերականություն|գեներատիվ քերականության]] տեսությունը։ Լեզվաբանությանը զուգահեռ նա [[պատերազմ]]ի, քաղաքականության, մասսմեդիային վերաբերվող ավելի քան 100 գրքի հեղինակ է։ Համաձայն 1992 թվականի [[Հումանիտար գիտությունների և Արվեստի հղման ինդեքս]]ի, Չոմսկին 1980-1992 թվականները ընկած ժամանակահատվածում հանդիսացել է ամենաշատ մեջբերված կենդանի [[գիտնական]]ը և 8-րդ ամենաշատ մեջբերված աղբյուրը։
 
Չոմսկին համարվում է "Ժամանակակից լեզվաբանության հայրը" և վերլուծական ֆիլիսոփայության գլխավոր ներկայացուցիչը։ Նրա աշխատանքները ազդել են այնպիսի ոլորտների վրա ինչպիսիք են [[համակարգչային գիտություն]]ը, [[մաթեմատիկա]]ն և [[հոգեբանություն]]ը։ Նա համարվում է [[Չոմսկյան հիերարխիա]]յի` որպես ունիվերսալ քերականական տեսության հիմնադիրը կամ համահիմնադիրը:համահիմնադիրը։
 
Լեզվաբանության ոլորտում իր առաջին գրքի հրապարակումից հետո, Չոմսկին դարձավ [[Վիետնամական պատերազմ]]ի առաջատար քննադատներից մեկը և սկսեց հրապարակել քաղաքական աշխատություններ:աշխատություններ։ Նա սկսեց հանդես գալ որպես [[ԱՄՆ]]-ի արտաքին քաղաքականության, [[պետական կապիտալիզմ]]ի և գլխավոր լրատվական մեդիաների քննադատ:քննադատ։ Չոմսկին անձամբ իրեն համարում է անարխո-սինդիկալիստ և [[լիբերտարիան-սոցիալիստ]]:
 
Իր առաջին գրքում Խոմսկին ելնում է ձևական չափանիշներից։ Ուսումնասիրության առանցքը միջուկային նախադասությունների գաղափարն է, որոնցից զանազան փոխակերպումներով (տեղաշրջում, հավելում և բացառում) ստացվում են մյուս նախադասությունները («Տղան նամակ է գրում»- «Ո՜վ է նամակ գրում» կամ «Նամակը գրվում է տղայի կողմից» և այլն)։ Ըստ Խոմսկու, լեզուն ստեղծագործական բնույթ ունի (կարող է անթիվ նախադասություններ սերել), իսկ քերականությունը նկարագրում է տվյալ լեզվով խոսող բոլոր անձանց համար ընդհանուր հիմնական գիտելիքները։ Ողջ քերականությունը բաղկացած է նախադասության կառուցվածքի (անմիջական բաղադրիչների) փոխակերպական և ձևահնչույթաբանական կանոններից։