«Թովմա Արծրունի»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ Bot: Migrating 5 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q1398544 (translate me)
չ clean up, replaced: ը: → ը։ (3), թ: → թ։, կ: → կ։, մ: → մ։, ն: → ն։ (2), ջ: → ջ։ (2), վ: → վ։, ր: → ր։ (2), ց: → ց։ (2), ): → )։ oգտվելով ԱՎԲ
Տող 1.
{{արևմտահայերեն|Թովմա Արծրունի (արեւմտահայերէն)}}
'''Թովմա Արծրունի''', 9-10 դդ. հայ պատմիչ, գրել է ''«Պատմություն Արծրունյաց տան»'' երկասիրությունը:երկասիրությունը։ Ներկայացնում է Հայաստանի և Վասպուրական նահանգի պատմությունը [[Արծրունիներ]]ի նախարարական տան պատմության պրիսմակի տակ:տակ։ Երկը արժեքավոր աղբյուր է ոչ միայն Հայաստանի, այլև հարևան երկրների պատմության համար:համար։ Հեղինակը սկսում է վաղ ժամանակներից` հասցնելով շարադրանքը մինչև մ.թ. 9-րդ դարի վերջ:վերջ։ Նրանից հետո երկը շարունակում են մի քանի անանուն հեղինակներ, որոնք հասցնում են շարադրանքը մինչև 1370-ական թթ:թթ։
 
Թովմա Արծրունին ծանոթ է այլազան սկզբնաղբյուրների` թե գրավոր, թե բանավոր-ժողովրդական:ժողովրդական։ Նա հիշում է նաև օտար մատենագիրների` Արիստոնիկոս Քաղդեացուն, [[Եվսեբիոս Կեսարացի|Եվսեբիոս Կեսարացուն]], [[Հուլիանոս Գալիկառնասցի|Հուլիանոս Գալիկառնասցուն]], [[Փիլոն Ալեքսանդրացի|Փիլոն Ալեքսանդրացուն]], [[Հովսեփոս Ֆլավիոս]]ին, [[Հերոդոտոս]]ին և ուրիշներին, օգտվել է [[Մովսես Խորենացի|Մովսես Խորենացուց]], [[Ագաթանգեղոս]]ից, [[Աբրահամ Խոստովանող]]ից, [[Ղազար Փարպեցի|Ղազար Փարպեցուց]], [[Մամբրե Վերծանող]]ից, [[Թեոդրորոս Քերթող]]ից, [[Կորյուն]]ից, [[Եղիշե]]ից և ուրիշներից: ուրիշներից։
 
«Արծրունյաց տան պատմություն»-ը բաղկացած է չորս մասերից:մասերից։ Առաջին դպրությունն սկսվում է հին ժամանակներից և հասցվում մինչև 5-րդ դարի կեսերը:կեսերը։ Երկրորդ դպրությունը սկսվում է Վարդանաց պատերազմի նկարագրությամբ և հասցվում է մինչև 851-852 թթ. Արաբական խալիֆայության դեմ հայերի ապստամբության նկարագրությունը:նկարագրությունը։ Թովմա Արծրունու երկասիրության կարևորագույն բաժինն է երրորդ դպրությունը, որը անգնահատելի նշանակություն ունի 9-րդ դարի երկրորդ կեսի Հայոց պատմության լուսաբանման համար:համար։ Թովմա Արծրունու երկը հանկարծակի ընդհատվում է երրորդ մասի ԻԹ (29)-րդ գլխի վրա, որը մեզ է հասել անավարտ տեսքով:տեսքով։ Այն շարունակել է ոմն Անանուն պատմիչը, բայց Անանունի երկի վերնագիրը, սկիզբն ու վերջը նույնպես պակասում են:են։
 
Պատմության գրաբար բնագիրը լույս է տեսել 1852 թ. Կ.Պոլսում:Պոլսում։ Թովմա Արծրունու երկը թարգմանվել է մի շարք լեզուների` ֆրանսերեն (1874), անգլերեն (1985), ռուսերեն (2001):։ Աշխարհաբար թարգմանությունը (թարգմանիչ` Վրեժ Վարդանյան) լույս է տեսել 1978 թ., վերահրատարակվել է` 1999 թ.:
 
== Աղբյուրներ ==
* Պատմություն Արծրունյաց տան / Թովմա Արծրունի և Անանուն; Թարգմ. և ծանոթագր.՝ Վ.Մ. Վարդանյան; Խմբ. կազմ՝ Ա.Ա. Աբրահամյան և ուրիշ.; Խմբ.՝ Ռ.Գ. Սարգսյան. - Երևան : Սովետական գրող, 1978. - 406 էջ:էջ։
 
{{Միջնադարյան հայ պատմագիրներ և ժամանակագիրներ}}