«Էրզրումի մարզ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ clean up, replaced: = → = (47), = → = (25), = → = (5) oգտվելով ԱՎԲ
չ clean up, replaced: → (4), → (43) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 2.
{{Տեղեկաքարտ Վարչական միավոր
|Գույն1 ={{Գույն|Թուրքիա}}
|Հայերեն անվանում = Էրզրում
|Բնօրինակ անվանում = {{lang-tr|Erzurum}}
|Զինանշան =
|Դրոշ =
|Երկիր = Թուրքիա
|Հիմն =
|Կարգավիճակ = [[Թուրքիայի վարչական բաժանում|Նահանգ]]
|Մտնում է = [[Արևելյան Անատոլիա տարածաշրջան]]
|Ներառում է =
|Վարչական կենտրոն = [[Կարին]] (Էրզրում)
|Խոշորագույն քաղաք =
|Խոշոր քաղաքներ =
|Կազմավորման թվական =
|Ղեկավար =
|Ղեկավարի պաշտոն =
|Ղեկավար2 =
|Ղեկավարի պաշտոն2 =
|ՀՆԱ =
|ՀՆԱ-ի թվական =
|Տեղը ըստ ՀՆԱ-ի =
|ՀՆԱ մեկ շնչի հաշվով =
|Տեղը ըստ ՀՆԱ-ի մեկ շնչի հաշվով =
|Լեզու =
|Լեզուներ = [[Քրդերեն]], [[թուրքերեն]]
|Բնակչություն = 937 389
|Մարդահամարի թվական = 2000
|Տոկոսը բնակչությունից =
|Տեղը ըստ բնակչության =
|Խտություն =
|Տեղը ըստ խտության =
|Ազգային կազմ =
|Կրոնական կազմ =
|Տարածք = 24 741
|Տոկոսը տարածքից =
|Տեղը ըստ տարածքի =
|Առավելագույն բարձրություն =
|Միջին բարձրություն =
|Նվազագույն բարձրություն =
|Լայնք =
|Երկայնք =
|Միավորը երկրի քարտեզին = Latrans-Turkey location Erzurum.svg
|Քարտեզի չափ = 300
|Վարչական միավորի քարտեզ = Erzurum districts.png
|Պատմական շրջան =
|Ժամային գոտի =
|Հապավում =
|ISO =
|FIPS =
|Հեռախոսային կոդ = 442
|Փոստային ինդեքսներ =
Տող 55.
|Ավտոմոբիլային կոդ = 25
|Կայք = http://www.erzurum.gov.tr
|Վիքիպահեստում = Erzurum Province
|Ծանոթագրություններ =
}}
'''Էրզրում''' ({{lang-tr|Erzurum}}), [[Թուրքիա]]յի [[Թուրքիայի վարչական բաժանում|նահանգներ]]ից մեկն է։ Նախքան [[Մեծ Եղեռն|Հայոց Ցեղասպանության]] շրջանը ունեցել է հոծ հայ բնակչություն։ Նահանգի մայրաքաղաքն [[Էրզրում քաղաք]]ն է։
 
Էրզրումն իր շրջակայքով հայտնի լեռնադահուկային հանգստի գոտի է։ Շրջապատող սարերը տարվա մեծ մասը ծածկված են ձնով, ինչը մեծ հնարավորություններ է ստեղծում տուրիզմի համար։ Էրզրումը հայտնի է իր ջրով, շատ մոտ է [[Եփրատ]] գետին։
 
== Պատմություն ==
Էրզրումի հիմնադրումը վերագրում են Ք.Ա. 2-րդ հազարամյակի 2-րդ կեսին ապրած հայոց թագավոր Կարաննիին, որից էլ առաջացել է քաղաքի հայկական Կարին անունը։ Այն եղել է խոշոր արհեստավորական, գիտամշակութային կենտրոն, որտեղ ապրել ու արարել են հայերը։ Կարինը բոլոր ժամանակներում եղել է հայաշատ քաղաք։ Մինչև 4-րդ դարը Երվանդունիների, Արտաշեսյանների և Արշակունիների թագավորության շրջանում եղել է հայական պետության կազմում, Կարինի գավառի կենտրոն։ 387 թվականին Հայաստանի առաջին բաժանմամբ անցել է Հռոմեական կայսրությանը և Կարինը կոչվեց Թեոդորոս կայսեր անունով Թեոդուպոլիս։ 5-րդ դարից Կարինը կռվախնձոր դարձավ պարսիկների և բյուզանդացիների միջև։ 885 թվականին, Հայաստանում Բագրատունիների թագավորության հաստատումից հետո, Կարինը նույնպես մտավ հայկական պետության կազմի մեջ։
 
1049-ին սելջուկները գրավեցին և կործանեցին Հայաստանի Արծն քաղաքը, որի հայ բնակիչները գաղթեցին Կարին և այն կոչեցին Արծն։ Քանի որ այն բյուզանդական տիրույթներում էր, նախկինից տարբերելու համար սկսեցին ասել Արզնար-Ռում, որ հետագայում ձևափոխվելով դարձավ Էրզրում։ Սելջուկ-թուրքերին կարճ ժամանակով այստեղից վռնդեցին Զաքարյանները, իսկ 1242 թ քաղաքը անցավ մոնղոլ-թաթարների իշխանության տակ։
19-20րդ դարերում ռուսները երեք անգամ գրավել են Կարինը և նորից վերադարձրել Օսմանյան կայսրությանը։ Ադրիանուպոլսի հաշտության պայմանագրով, ռուսները, Արևմտյան Հայաստանի տասնյակ քաղաքների և հարյուրավոր գյուղերի հետ Կարինը վերադարձրեցին Օսմանցիներին։ Բնակչությունը կաթողիկոսարանի հետ գաղթեց և բնակություն հաստատեց Ախալքալաքում, Ախալցխայում, Լոռիում և այլուր: