«Ցիտոպլազմա»–ի խմբագրումների տարբերություն

[[Պատկեր:Cytoplasm-2.jpg|thumb|Բուսական բջջի ցիտոպլազման էլեկտրոնային մանրադիտակի տակ|<br />

* M = Միտոքոնդրիում<br />

* V = Վակուոլ<br />

* G = Գոլջիի համակարգ<br />

* W = Բջջապատ<br />

* P = Պլաստիդ<br />

* ER = Էնդոպլազմային ցանց<br />]]

'''Ցիտոպլազմա''' կամ '''բջջապլազմա''', [[բջիջ|բջջի]] կիսահեղուկ կենդանի պարունակությունն է՝ բացի [[բջջակորիզ]]ից ու կիսահեղուկ ներքին միջավայրը։ Ցիտոպլազման կարծես հանքային [[աղ]]երի և տարբեր օրգանական նյութերի ջրային լուծույթ է։<ref name="ReferenceA">Կենսաբանություն, հեղինակ Տիգրան Թանգամյան, էջ 44</ref>

Ցիտոպլազման հայտնաբերել է Յա Պուրկինյեն [[1830]] թ.։ «Ցիտոպլազմա» տերմինը առաջացել է [[հունարեն]] «ցիտոս»-զետեղարան, բջիջ և «պլազմա»-կերտված, ծեփած բառերից:բառերից։<ref>Կենսաբանություն, հեղինակ Տիգրան Թանգամյան, էջ 44<name="ReferenceA"/ref>

Ցիտոպլազման անգույն, լույսի ճառագայթները ուժեղ բեկող սպիտակուցների և այլ օրգանական նյութերի կոլոիդային լուծույթ է և իր խտությամբ հիշեցնում է թանձր հեղուկ՝ իր մածուցիկությամբ մոտ [[գլիցերին]]ին։ Կազմված է մեմբրաններից և [[օրգանոիդներ]]ից, որոնց միջակա տարածությունը լցված է ցիտոպլազմայի մատրիքսով՝ հիալոպլազմայով։ Վերջինս որոշակի պայմաններում կարող է փոխակերպվել ավելի պինդ, կարծր վիճակի՝ հել և նորից վերափոխվել հեղուկի՝ զոլ։<ref name="ReferenceB">Ընդհանուր Կենսաբանություն, հեղինակ Նադեժդա Բեգլարյան, էջ 108-110</ref> <ref name="ReferenceC">Կենսաբանություն, հեղինակ Սիսակյան, էջ 20-21</ref>

* [[օրգանոիդներ]]ի միջև ստեղծում է ֆիզիկոքիմիական և [[ֆերմենտ]]ային կապեր:կապեր։

* Ավելի հեղուկ` պլազմոզոլ կամ էնդոպլազմա:էնդոպլազմա։

Ի տարբերություն էլեկտրոնային [[մանրադիտակ]]ի, սովորական լուսային [[մանրադիտակ]]ի տակ հնարավոր չէ տարբերել էկտոպլազման էնդոպլազմայից:էնդոպլազմայից։ Ցիտոպլազմայի հիմնական զանգվածն ունի մանրահատիկավոր կազմություն, և նրանում գտնվում են շատ բարակ թելիկներ` ֆիբրիլներ, որոնք ստեղծում են ցանցանման գոյացություններ:գոյացություններ։ էլեկտրոնային մանրադիտակի տակ երևում են թիթեղանման կառուցվածքներ կամ 3-4 նմ հաստությամբ զույգերով դաասավորված թաղանթներ, որոնք առաջացնում են տափակ ճյուղավորված խողովակներ` ռետիկուլում:ռետիկուլում։ Դա էնդոպլազմային ցանցն է:է։<ref> Ընդհանուր Կենսաբանություն, հեղինակ Նադեժդա Բեգլարյան, էջ 108-110 <name="ReferenceB"/ref>

Ցիտոպլազման արտաքինից սահմանազատված է բջջային մեմբրանով` պլազմոլեմայով, իսկ ներսից կորիզաթաղանթով:կորիզաթաղանթով։ Բուսական բջիջներին հատուկ է նաև ներքին` բջջահյութը սահմանազատող մեմբրանը, որն առաջացնում է [[վակուոլ]]:։ Ցիտոպլազման ընդունակ է շարժման:շարժման։ Ցիտոպլազմայում կարող են կուտակվել տարբեր նյութեր:Դրանքնյութեր։Դրանք կոչվում են [[ներառուկներ]], որոնք ցիտոպլազմայի ոչ մշտական կառուցվածքներ են:են։ Ցիտոպլազման ունի որոշակի ռեակցիա, [[բջիջ]]ների մեծ մասում այն թույլ հիմնային է:է։<ref> Կենսաբանություն, հեղինակ Տիգրան Թանգամյան, էջ 44 <name="ReferenceA"/ref>

* 1% անօրգանական նյութեր:նյութեր։

Հիալոպլազմայի կազմի մեջ նաև մտնում են տարբեր ներառուկներ` պահեստային սննդանյութեր, նյութափոխանակության արգասիքներ, մանրագույն [[սպիտակուց]]ային թելիկներ:թելիկներ։<ref> Կենսաբանություն, հեղինակ Սիսակյան, էջ 20-21<name="ReferenceC"/ref>

* [[օրգանոիդ]]ների միջև ստեղծում է ֆիզիկոքիմիական և ֆերմենտային կապեր<ref> Կենսաբանություն, հեղինակ Սիսակյան, էջ 20-21 <name="ReferenceC"/ref>