[[Պատկեր:Illu nose nasal cavities.jpg|thumb|Քթի կառուցվածքը:]]
'''Քիթ''' ({{lang-lat|Nasus}}), [[մարդ|մարդու]]ու և ողնաշարավոր կենդանիների [[շնչառություն|շնչառական ուղիների]] սկզբնական հատվածն է: է։
== Կառուցվածք ==
Տարբերում են արտաքին քիթ և քթի խոռոչ, որոնք կազմում են մի ամբողջություն և ծառայում որպես շնչառական օրգան:օրգան։ Արտաքին քիթը հատուկ է միայն [[մարդ]]ուն:ուն։ Այն կազմված է մկաններով ու մաշկով ծածկված ոսկրաաճառային կմախքից:կմախքից։ Աճառային մասն ապահովում է քթի շարժունությունը:շարժունությունը։ Արտաքին քիթը բաղկացած է 3 մասից՝ քթի արմատ, մեջք և ծայր:ծայր։ Քթի ստորին կողմնային մասերը կոչվում են քթի թևեր:թևեր։ Քթի խոռոչում են գտնվում հոտառական նյարդերի վերջույթները, ուստի քիթը հոտառության օրգան է:է։ Քթի խոռոչը միջնապատով բաժանվում է 2 կեսի և արտաքին միջավայրի հետ հաղորդակցվում է քթանցքերով, իսկ քիթըմպանի հետ՝ հետին բացվածքների (խոաններ) միջոցով. [[օդ]]ն անցնում է ըմպան, ապա՝ կոկորդ:կոկորդ։ Քթի խոռոչի ստորին պատը (կամ հատակը) կազմում են կարծր քիմքի ոսկրերը, իսկ վերինը (կամ տանիքը) մաղանման նուրբ ոսկրաթիթեղ է (մաղոսկր), որի անցքերով անցնում են հոտառական նյարդի ճյուղերը:ճյուղերը։ Քթի միջնապատը կազմում է խոռոչի աջ ու ձախ մասերի ներքին պատերը:պատերը։ Կողմնային պատերին կան գրեթե հորիզոնական ուղղությամբ տեղադրված քթային խեցիներ (ստորին, միջին և վերին), որոնք քթի խոռոչի աջ ու ձախ կեսերը բաժանում են քթային անցուղիների (վերին, միջին, ստորին):։ Վերին և միջին անցուղիների փոքր բացվածքներով քթի խոռոչը հաղորդակցվում է քթի հավելյալ 4 զույգ ծոցերի (հայմորյան, ճակատային, սեպոսկրային և ծակոտկեն մաղոսկրային) հետ: հետ։
== Ֆունկցիաներ ==
Շնչառական սկզբնական օրգան:օրգան։ Արտաքին անցուղում է քթարցունքային խողովակի բացվածքը, որով արցունքները հոսում են քթի խոռոչ:խոռոչ։
Քթի խոռոչի բոլոր պատերը, խեցիներն ու հարքթային ծոցերը պատված են լորձաթաղանթով, որի էպիթելի թարթիչները շարժվում են խոանների ուղղությամբ՝ կլանելով փոշու հատիկները:հատիկները։
Օդում պարունակվող քիմիական նյութերը լուծվում են քթի ներքին մակերևույթի նյարդային վերջույթները ծածկող հեղուկում:հեղուկում։ [[Քիմիա]]կան ներգործությունն ընկալելով՝ ընկալիչները (ռեցեպտորներ) ազդանշաններ են ուղարկում գլխուղեղ և այդպիսով ապահովում հոտառական զգացողությունը:զգացողությունը։
Մարդաբանության մեջ, անձի նույնականացման բնագավառում, կարևոր նշանակություն ունի արտաքին քթի ձևի ուսումնասիրությունը:ուսումնասիրությունը։
