'''Գողթն''', գավառ [[Մեծ Հայք]]ի [[Վասպուրական]] նահանգի կազմում, [[Արաքս]]ի ձախ ափին<ref name="">[http://akunq.net/hy/?p=2195 Մեծ Հայքի վարչական բաժանումը]</ref>:։
== Աշխարհագրություն ==
Տող 5.
== Պատմություն ==
Գավառը հիշատակվում է Պտղոմիոսի «Աշխարհագրության» մեջ:մեջ։ Գողթնում եղել է առանձին նախարարություն, որը Հայոց արքունիքում գրավել է 16-րդ գահը և տվել 500 հեծյալ:հեծյալ։ Ունեցել է եպիսկոպոսություն:եպիսկոպոսություն։ IV դ Գողթնում քարոզչական գործունեություն է ծավալել [[Մեսրոպ Մաշտոց]]ը, որը, ըստ ավանդության, հաստատվել էր Մսրվանիս գյուղում:գյուղում։ Գողթնում զբաղվում էին այգեգործությամբ, գինեգործությամբ և շերամապահությամբ:շերամապահությամբ։ Հնուց ի վեր Գողթնը հռչակված էր իր ժողովրդական երգիչներով՝ գուսաններով:գուսաններով։ 641-ին Գողթնը գրավել են արաբները:արաբները։ VI դ Գողթնում ստեղծվել է եկեղեցական առանձին թեմ: թեմ։
VIII դ Գողթնը մտել է Սյունիքի կազմի մեջ:մեջ։ X դ Գողթնին բռնի տիրացել է արաբ ամիրան, որին հովանավորում էին [[Ատրպատական]]ի Սաջյան ամիրաները:ամիրաները։ 913-ին Յուսուֆ Սաջյանը Սյունիքի տերերից խլել է Երնջակ գավառը և դրել Գողթնի ամիրայի իրավասության տակ:տակ։ 990-ական թթ Գողթնը գրավել է Հայոց թագավոր Գագիկ Ա:Ա։ XI դ կեսից Գողթնը ընկել է սելջուկների, ապա մոնղոլների գերիշխանության ներքո:ներքո։ XVI դ սկզբին Գողթնը եղել է Սեֆյան Պարսկաստանի կազմի մեջ:մեջ։ Որպես առանձին միավոր, «Ազատ Ջիրան» անունով մտնում էր [[Նախիջևանի խանություն|Նախիջևանի խանության]] մեջ և բաժանված էր 5 մահալի՝ Օրդուբադ, Ագուլիս, Դաշտ, Բելև, Չանանաբ:Չանանաբ։ Հայակական գյուղերը կառավարել են տանուտերը, որոնց անվանել են մելիքներ:մելիքներ։ 1604-ին Գողթնի բնակչությունը բռնի գաղթեցվել է Պարսկաստան:Պարսկաստան։
1752-ին Գողթնը ենթարկվել է Ատրպատականի Ազատ խանի հրոսախմբի շահատակությունը:շահատակությունը։ XVIII դ 1-ին քառորդում Գողթնն ընդգրկվել է հայ ազատագրական շարժման ոլորտը. Գողթնի տանուտերերը գործակցել են [[Դավիթ Բեկ]]ին:ին։ Գողթնի եկեղեցիներից նշանավոր էին Շոռոթի Ս. Հակոբ գմբեթավոր բազիլիկը, Վերին Ագուլիսի Ս. Թովմա Առաքյալի վանքը, Ցղնայի Ս. Աստվածածին եկեղեցին, Մսրվանիս գյուղի Ս. Մեսրոպ Վանքը: Վանքը։
== Տես նաև ==
Տող 15.
== Գրականություն ==
* Թ.Խ. Հակոբյան (1981). Հայաստանի պատմական աշխարհագրություն. Երևան:Երևան։ «Միտք»:։
