«Անագ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ Bot: Migrating 125 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q1096 (translate me)
չ clean up, replaced: : → ։ (23) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 2.
[[Պատկեր:Anag.jpg|right|Անագ]]
 
'''Անագ''' ([[լատիներեն|լատ]]. ''Stannum''), քիմիական նշանը` '''Sn''' (կարդացվում է` ստաննում), ատոմային թիվը` 50, ատոմային զանգվածը` 118.710:710։ Լատիներեն «Stannum» նախկինում նշանակել է [[արծաթ]]ի և [[կապար]]ի ձուլվածք:ձուլվածք։ Մի շարք սլավոնական լեզուներում կապարն են անվանել «արճիճ» (олово):։ Բնական անագը կազմված է ստաբիլ [[նուկլիդ]]ներից հետևյալ ատոմային թվերով` 112 (կազմում է զանգվածի 0.096%-ը), 114 (0.66%), 115 (0.35%), 116 (14.3%), 117 (7.61%), 118 (24.03%), 119 (8.58%), 120 (32.85%), 122 (4.72%) և մեկ թույլ ռադիոակտիվ նուկլիդից` <sup>124</sup>Sn (5.94%):։ Վերջինս β ճառագայթող է, կիսատրոհման պարբերությունը շատ մեծ է` T<sub>1/2</sub> = 10<sup>16</sup>-10<sup>17</sup> տարի:տարի։ [[Դմիտրի Մենդելեև|Մենդելեևի]] [[պարբերական համակարգ]]ում անագը գտնվում է հինգերորդ պարբերության IVA խմբում:խմբում։ Արտաքին էլեկտրոնային մակերևույթի կոնֆիգուրացիան 5s<sup>2</sup>5p<sup>2</sup> է:է։ Միացություններում անագը դրսևորում է +2 և +4 օքսիդացման աստիճաններ (վալենտականություները համապատասխանաբար` II և IV):։ Պոլինգի սանդղակով անագի էլեկտրաբացասականությունը կազմում է 1.96, այսինքն այն գտվում է մետաղների և ոչ մետաղների միջև պայմանական սահմանում:սահմանում։
 
== Հայտնագործումը ==
Կոնկրետ հայտնի չէ, թե [[մարդ]]ն առաջին անգամ երբ է ծանոթացել անագի հետ:հետ։ Անագը և դրա համաձուլվածքները հայտնի են մարդկությանը հնագույն ժամանակներից:ժամանակներից։ Անագի մասին հիշատակվում է [[Հին Կտակարան]]ի նախնական գրքերում:գրքերում։ Անագի և պղնձի համաձոլվածքները, այսպես կոչված անագե [[բրոնզ]]ները, ենթադրվում է, որ օգտագործվել են մեր թվարկությունից առաջ ավելի քան 4000 տարի առաջ:առաջ։ Իսկ հենց անագ մետաղի հետ մարդը ծանոթացել է շատ ավելի ուշ` մեր թվարկության 800-ականներին:ականներին։ Մաքուր անագից հնում պատրաստում էին սպասք և զարդեր, լայն կիրառություն ունեին բրոնզե իրերը:իրերը։
 
== Բնության մեջ տարածվածությունը ==
Անագը քիչ տարածված մետաղ է:է։ Երկրակեղևում տարածվածությամբ այն զբաղեցնում է 47-րդ տեղը (հին տվյալներով այն կազմում է երկրակեղևի զանգվածի 2•10<sup>−4</sup>-ից 2•10<sup>−4</sup>%):։ Անագի հիմնական հանքանյութը [[կասսիտերիտ]]ն է` SnO<sub>2</sub>, որը պարունակում է մինչև 78.8% անագ:անագ։ Ավելի հազվադեպ բնության մեգ հանդիպում է [[ստաննին]]ը (անագե հրաքար)` [[Պղինձ|Cu<sub>2</sub>]][[Երկաթ|Fe]]<span style="color:blue">Sn</span>[[Ծծումբ|S]]<sub>4 </sub> (27.5% Sn):։
 
== Ստացումը ==
Ներկայումս անագի արդյունահանման համար օգտագործում են հանքեր, որտեղ դրա պարունակությունը մեծ կամ հավասար է 0.1%:։ Առաջին փուլում հանքանյութը հարստանում են (գրավիտացիոն ֆլոտացիայի կամ մագնիսական սեպարացիայի մեթոդներով):։ Այսպիսով անագի պարունակությունը հանքում կարողանում են բարձրացնել մինչև 40-70%:։ Հետո կատարվում է ստացված խառնուրդի այրում թթվածնի պայամաններում, որպեսզի հեռացվեն ծծմբի և [[արսենիում|մկնդեղի]] խառնուրդները:խառնուրդները։ Հետո ստացված օքսիդը (SnO<sub>2</sub>) վերականգնում են էլեկտրովառարաններում [[ածխածին|ածխով]] կամ [[ալյումին]]ով.
 
<span style="font-size:150%; color:blue">SnO<sub>2</sub> + C = Sn + CO<sub>2</sub></span>
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Անագ» էջից