Վիքիպեդիա

«Սառցասար»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
չ Bot: Migrating 67 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q47568 (translate me)
չ clean up, replaced: : → ։ (16) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 1.
[[Պատկեր:Image 1031.jpg|right|thumb|«Այսբերգ» անգլերեն նշանակում է սառցալեռ:]]
[[Պատկեր:Iceberg with hole edit.jpg|thumb]]
'''Այսբերգները''' օվկիանոսում կամ ծովում լողացող սառցի խոշոր կտորներ են:են։
== Ծագումնաբանություն ==
Այսբերգ բառը մասնակիորեն փոխառնված է հոլանդական ijsberg բառից, որը տառացիորեն նշանակում է սառցե սար համարժեք դանիական Isbjerg, գերմանական Eisberg, հարավ սաքսոնական Iesbarg, շվեդական Isberg և նորվեգական Isfjell:Isfjell։
== Այսբերգների նկարագրություն ==
Այսբերգները առաջանում են ցամաքից ծով սահող [[սառցադաշտ]]երից, հիմնականում [[Արկտիկա]]յի և [[Անտարկտիկա]]յի [[սառցադաշտ]]երից:երից։ Սառցադաշտի եզրը որոշ ժամանակ կախված է մնում ծովի վրա:վրա։ [[Մակընթացություններ]]ը, ծովային հոսանքներն ու քամիները հետզհետե քայքայում են նրա հիմքը:հիմքը։ Ի վերջո այն փշրվում է ու դղրդյունով ընկնում ջուրը:ջուրը։ Կոտրատված սառույցն ունի անկանոն ձև:ձև։ Հանձնվելով քամիներին ու հոսանքներին, տարուբերվելով` այսբերգն ուղևորվում է հեռավոր նավարկության՝ իր վիթխարի զանգվածի մեծ մասը (90 %-ը) ջրի տակ թաքցրած:թաքցրած։ Ճանապարհին այն աստիճանաբար հալվում է և դրանից էլ երբեմն շրջվում:շրջվում։ Սովորաբար այսբերգներն ունենում են 1–2 կմ երկարություն, մինչև կես կիլոմետր լայնություն և 150 մ հաստություն:հաստություն։ Բայց լինում են նաև մի քանի տասնյակ կիլոմետր երկարությամբ վիթխարի այսբերգներ:այսբերգներ։
== Դասակարգում ==
=== Չափերը ===
Տարբեր չափերի այսբերգերի անվանումները ընդհանուր չեն, բայց հիմնականում միօրինակ են:են։ Ներքո բերված է այսբերգերի դասակարգումը ըստ չափերի, որը օգտագործվում է [[Միջազգային սառցային վերահսկողություն]]ը:ը։<ref name="iipfaq">{{cite web|url=http://www.uscg.mil/LANTAREA/IIP/docs/VOOP.pdf|title=Ice, Weather, and Sea Surface Temperature Reports|publisher=International Ice Patrol|accessdate=2009-01-14}}</ref>
{| class="wikitable"
|-
Տող 49.
*[[Սառցասար B-17B]] 140կմ², 1999, [[sea lane|shipping]] alert issued December 2009
 
[[Օվկիանոս]]ում այսբերգների հանդիպելը վտանգավոր է. չ՞է որ նրանց ստորջրյա մասը չի երևում:երևում։ Բացի դրանից, տաք ջրերում լողացող այսբերգը սովորաբար պատված է լինում թանձր մառախուղով, որն առաջանում է նրա սառը մակերևույթի հետ ավելի տաք օդի շփումից գոյացած գոլորշուց:գոլորշուց։ 1912 թ-ին [[Եվրոպա]]յից Ամերիկա նավարկող «[[Տիտանիկ]] մարդատար մեծ [[շոգենավ]]ը [[Ատլանտյան օվկիանոս]]ում գիշերը բախվեց այսբերգին և ջրասույզ եղավ: 1959 թ-ին նույն բախտին արժանացավ դանիական մի նավ: Սակայն այսբերգները կարող են նաև օգտակար լինել մարդկանց, քանզի մեր մոլորակի վրա գնալով ավելի ու ավելի է զգացվում անուշահամ, մաքուր ջրի պակասը: Իսկ սառցալեռները հենց այդպիսի ջրի շտեմարաններ են: Գիտնականները մշակում են այսբերգների տեղափոխման նախագծեր: 1950-ական թվականներին ամերիկացի օվկիանոսագետներն առաջարկում էին սառցալեռների տեղափոխման համար օգտագործել օվկիանոսային սառը հոսանքները և ծովային հզոր նավաքարշները: Մշակվել են միջին չափերի սառցալեռների (երկարությունը՝ 1000 մ, լայնությունը՝ 600 մ, բարձրությունը՝ 300 մ) փոխադրման տեխնիկական նախագծեր: Դրա համար պահանջվում է 5–6 նավաքարշ: Նախագծերում առաջարկվում է այսբերգի մակերեսը պատել ջերմամեկուսիչ նյութով: Եթե այդ ժամանակ սառցալեռը նույնիսկ «նիհարի» և կորցնի իր զանգվածի մեծ մասը, այնուամենայնիվ, փոխադրումը տնտեսապես արդարացված կլինի. նման այսբերգի լրիվությամբ հալվելու համար անհրաժեշտ է 1 ամբողջ տարի:տարի։▼
 
 
 
 
▲[[Օվկիանոս]]ում այսբերգների հանդիպելը վտանգավոր է. չ՞է որ նրանց ստորջրյա մասը չի երևում: Բացի դրանից, տաք ջրերում լողացող այսբերգը սովորաբար պատված է լինում թանձր մառախուղով, որն առաջանում է նրա սառը մակերևույթի հետ ավելի տաք օդի շփումից գոյացած գոլորշուց: 1912 թ-ին [[Եվրոպա]]յից Ամերիկա նավարկող «[[Տիտանիկ]] մարդատար մեծ [[շոգենավ]]ը [[Ատլանտյան օվկիանոս]]ում գիշերը բախվեց այսբերգին և ջրասույզ եղավ: 1959 թ-ին նույն բախտին արժանացավ դանիական մի նավ: Սակայն այսբերգները կարող են նաև օգտակար լինել մարդկանց, քանզի մեր մոլորակի վրա գնալով ավելի ու ավելի է զգացվում անուշահամ, մաքուր ջրի պակասը: Իսկ սառցալեռները հենց այդպիսի ջրի շտեմարաններ են: Գիտնականները մշակում են այսբերգների տեղափոխման նախագծեր: 1950-ական թվականներին ամերիկացի օվկիանոսագետներն առաջարկում էին սառցալեռների տեղափոխման համար օգտագործել օվկիանոսային սառը հոսանքները և ծովային հզոր նավաքարշները: Մշակվել են միջին չափերի սառցալեռների (երկարությունը՝ 1000 մ, լայնությունը՝ 600 մ, բարձրությունը՝ 300 մ) փոխադրման տեխնիկական նախագծեր: Դրա համար պահանջվում է 5–6 նավաքարշ: Նախագծերում առաջարկվում է այսբերգի մակերեսը պատել ջերմամեկուսիչ նյութով: Եթե այդ ժամանակ սառցալեռը նույնիսկ «նիհարի» և կորցնի իր զանգվածի մեծ մասը, այնուամենայնիվ, փոխադրումը տնտեսապես արդարացված կլինի. նման այսբերգի լրիվությամբ հալվելու համար անհրաժեշտ է 1 ամբողջ տարի:
 
== Հղումներ ==
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Սառցասար» էջից