«Տարսոն»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ clean up, replaced: ը: → ը։ (6), ի: → ի։ , կ: → կ։ , մ: → մ։ (2), ն: → ն։ (7), ո: → ո։ , ջ: → ջ։ (2), ս: → ս։ , տ: → տ։ (2), ց: → ց։ , ք: → ք։ , oգտվելով [[Վիքիպեդիա:Ավտո... |
չ clean up, replaced: : → ։ oգտվելով ԱՎԲ |
||
Տող 67.
}}
'''Տարսոն''', քաղաք [[Դաշտային Կիլիկիա]]յում, Կյուդնոս գետի զույգ ափերին։ Տարսոնի հիմնադրումն վերագրում է Տարսիսին (Նոյի որդի Հաբեթի սերնդից)։ Որոշ ուսումնասիրողներ այն նույնացնում են [[Աստվածաշունչ|Աստվածաշնչում]] հիշատակված վաճառաշահ Թարշիշին։ Տարսոնում գտած խեթական կնիքները վկայում են, որ այն մտել է խեթական պետության կազմի մեջ։ Մթա XII-VII դդ եղել է երկաթի մշակման , արհեստագործության ու առևտրի կենտրոն, կարևոր դեր խաղացել Կիլիկիայում կազմավորված հնագույն թագավորության կյանքում։ Մթա VII դ ընկել է [[Ասորեստան]]ի, մթա VI-IV դդ՝ [[Աքեմենյան Իրան]]ի, այնուհետև՝ [[Սելևկյաններ]]ի տիրապետության ներքո։ Վերջիններիս օրոք Տարսոնում ծաղկել և զարգացել է հելլենիստական մշակույթը, դարձել գիտության առաջատար կենտրոն։ Տարսոնում են ստեղծագործել անտիկ գիտնականներ [[Արտեմիդորոս]]ը, [[Դիոդորոս]]ը, [[Արտեմիդորոս]]ը, [[Նեստոր Ակադեմիա]]ն, [[Արքեմադոս]]ը։ Տարսոնը ունեցել է ազատ ու ինքնավար քաղաքի արտոնություն, հատել
XII դ վերջին Տարսոնը վերջնականապես միավորվել է Կիլիկյան Հայաստանին։ Ապրել է տևական նոր վերելք։ [[Ներսես Լամբրոնացի|Ներսես Լամբրոնացու]] արքեպիսկոպության ժամանակներից Տարսոնը դարձել է միջնադարյան հայ մշակույթի առաջատար կենտրոն, ունեցել բարձրագույն դպրոց։ Արքունի քաղաք Տարսոնի մայր տաճարում՝ Ս.Սոփիայում, տեղի են ունեցել [[Լևոն Բ]] Մեծագործի և նրա հաջորդների թագադրման արարողությունները։
1375 թ Կիլիկիայում հայկական պետության անկումից հետո Տարսոնը, ընկնելով Եգիպտոսի արաբական սուլթանության, ապա 1487-ից՝ օսմանյան սուլթանության տիրապետության ներքո, հետզհետե ավերվել է և վերածվել անշուք ավանի։
|