«Վանական Վարդապետ»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Վանական Վարդապետ''', Վանական Վարդապետ Տավուշեցի ([[1181]] - [[1251]]) [[հայ]] աստվածաբան, մեկնիչ, մատենագիր, մանկավարժ, պատմագիր և տոմարագետ:տոմարագետ։<ref>{{cite book|title=Հայոց Հնօրյա Զվարճախոսները|last=Խաչատրյան|first=Հայկ|publisher=«Ամարաս»|location=Երևան|year=2003|page=119}}</ref>

Ուսանել է [[Նոր Գետիկ]]ի դպրոցում, [[1201]]-ին ձեռնադրվել է քահանա, դարձել [[Մխիթար Գոշ]]ի աշակերտն ու օգնականը:օգնականը։ Մասնակցել է Լոռեի (1204) և Անիի (1207) եկեղեցական ժողովներին:ժողովներին։ 1207–08 թ ստացել է վարդապետի աստիճան, այնուհետև վերադարձել [[Տավուշ]], ուր Վահրամյան իշխանների դրամական հովանավորությամբ հիմնադրել է [[Խորանաշատի վանք]]ը:ը։ 1235–36 թթ մոնղոլական արշավանքի ժամանակ գերեվարվում է, իսկ մի քանի ամիս անց 80 դահեկան փրկագնով ազատ արձակվում՝ շարունակելով իր ուսումնա-մանկավարժական գործունեությունը Խորանաշատի վանքը վերականգնելուց հետո:հետո։ 1240-ին Ներքին [[Խաչեն]]ի իշխան [[Ջալալ Ա|Հասան Ջալալ Դոլա]]յի հրավերով մասնակցել է Գանձասարի վանքի օծմանը:օծմանը։

Վանական Վարդապետը գործուն մասնակցություն է ունեցել իր ժամանակի դավանաբանական կնճռոտ հարցերի քննմանը:քննմանը։ Այսպես, 1250 թվականին բանադրել է [[Դավիթ Ծարեցի|Դավիթ Ծարեցու]] 13-րդ դարի 40–50-ական թթ գլխավորած աղանդավորական շարժման մասնակիցներին:մասնակիցներին։

Իր կտակի համաձայն թաղվել է Խորանաշատի մերձակայքում գտնվող աղքատների գերեզմանոցում:գերեզմանոցում։

Վանական Վարդապետի աշակերտներից են [[Վարդան Արևելցի]]ն, [[Կիրակոս Գանձակեցի]]ն, [[Գրիգոր Ակներցի]]ն, [[Սոսթենես]]ը և այլ գործիչներ: Հեղինակ է հարուստ ու բազմաբովանդակ գրական ժառանգության, այդ թվում՝ «Պատմության» (Հայաստանի պատմության շարադրությունը սկզբից մինչև հեղինակի ապրած օրերը), որը մեզ չի հասել: հասել։

Վանական Վարդապետի [[աստվածաբանություն|աստվածաբանական]] երկերից արժանահիշատակ են [[Հոբ]]ի գրքի մեկնությունը («Մեկնութիւն Յոբայ»), «Բացատրութիւն աղօթից Ամբակումայ մարգարէի» («Ճռաքաղ»,1858), «Համեմատութիւն [[Հին Կտակարան]]այ ի [[Նոր Կտակարան| Նորս]]», «Տեսութիւն շարականին Ուրախացիր պսակ կուսից», «Մեկնութիւն սաղմոսին Այսծով Մեծ», «Խրատ դաւանութեան» (գրվել է Ս. Հոգու բխման հարցի վերաբերյալ հռոմեա-բյուզանդական դավանաբանական վեճի առթիվ), «Պատճառք վասն առաջաւորաց պահոց», «Յաղագս տարեմտին» ճառը և այլն:այլն։

Գրել է աստղաբաշխությանը և տոմարագիտությանը վերաբերող երկեր՝ օգտվելով [[Անանիա Շիրակացի|Անանիա Շիրակացու]] աշխատություններից, որոնք հավելել է իր դիտարկումներով:դիտարկումներով։

Վանական Վարդապետի գրչին է պատկանում նաև «Հարցմունք և պատասխանիք» ծավալուն երկը, որն ըստ էության ուսումնական ձեռնարկ է, պարունակում է բոլոր այն գիտելիքները, որոնք պարտավոր էին սերտել ուսման սկզբում նրա վարդապետարանի աշակերտները:աշակերտները։ «Հարցմունք և պատասխանիք»-ն ամփոփում է 13-րդ դարի հայ իրականության պատկերացումներն ու իմացությունը պատմության, ազգագրության, հավատալիքների, իմաստասիրության, մատենագրության, մատենագիտության, կենսաբանության, բուսաբանության, բժշկագիտության, աստղաբաշխության, երաժշտագիտության, բառագիտության, քերականագիտության, դավանաբանության, աստվածաբանության և այլնի վերաբերյալ<ref>«Քրիստոնյա Հայաստան» հանրագիտարան, Երևան, 2002, էջ 958</ref>: