|
[[Պատկեր:Sultanshah.jpg|200px|thumb|Սուլթանշահ Աբգարյան Թոխաթեցի]]
'''Սուլթանշահ Աբգարյան Թոխաթեցի''', Սուլթան Մարկանտոնիո (մոտավ. [[1550]] թ. Եվդոկիա (Թոխաթ) - մահվ. թվ. անհայտ), հայ տպագրիչ, հասարակական, կրոնական գործիչ: գործիչ։
== Գործունեությունը ==
Ծնվել է մոտավորապես [[1550]] թվականին:թվականին։ [[1562]] թվականին հոր՝ [[Աբգար Թոխաթեցի|Աբգար Թոխաթեցու]] հետ [[Սեբաստիա]]յից մեկնել է [[Հռոմ]] (տեղ է հասել [[1564]] թվականին): Նրան (հոր հետ) ընդունել է [[Պիոս IV]] պապը և որդեգրել:որդեգրել։ [[Հռոմ]]ում ստացել է լատինական հիմնավոր կրթություն, օծվել [[սարկավագ]]: Պաշտոնավարել է [[Վատիկան]]ում, եղել [[Հռոմ]]ի հայոց տան (հյուրանոց-հավաքատեղի) կառավարիչ, համարվել [[Էջմիածին|Էջմիածնի]] և [[Կիլիկիայի Հայոց տուն|Կիլիկիայի Հայոց]] [[կաթողիկոս]]ների նվիրակը [[Վատիկան]]ում:ում։ [[Հռոմի պապ|Պապի]] և կարդինալների մոտ ջանքեր է գործադրել [[Հայաստան]]ի ազատագրման և հայոց պետականության վերականգնման համար: [[1583]] թվականին նամակ է գրել [[Էջմիածին|Էջմիածնի]] [[Թադեոս Բ]] աթոռակից կաթողիկոսին՝ նկարագրելով հոր և իր գործունեությունը, խնդրել գրությամբ հաստատել իր թագավորական ծագումը՝ [[Հռոմի պապ]]ից բերդեր, քաղաքներ, հողամասեր ստանալու, դրանք պանդուխտ [[հայեր]]ի օգնությանը և հայոց պետականության վերականգնման գործին ի սպաս դնելու համար:
== Տպագրական գործունեությունը ==
Տպագրական գործունեությունը սկսել է [[1565]] թվականին [[Հռոմ]]ում, Երբ հայրը ու ինքը [[Հռոմի պապ|պապ]]ից հայերեն տպագրության իրավունք են ստացել:ստացել։ Հավանաբար, մասնակցել է աբգարյան տառաձևերի ընտրությանը, տպատառերի պատվիրմանը, [[Վենետիկ]]ում Սաղմոսարանի տպագրությանը:տպագրությանը։ Սուլթանշահ Աբգարյան Թոխաթեցու հորդորով [[Գրիգոր XIII]] պապը [[1579]] թվականին կարգադրել է [[հայերեն]] նոր տառատեսակներ ձուլել՝ [[Հռոմ]]ում հայալեզու տպագրություն սկսելու համար: Սուլթանշահը 3 տեսակի (10 և 16 կետաչափի բոլորգիր և խոշոր գլխագիր) տպատառեր է պատվիրել ֆրանսիացի գրաձուլիչ Ռոբերտ Գրանժոնին:Գրանժոնին։ Նույն թվականին տառերը պատրաստվել են, որոնցով [[Հռոմ]]ում [[հայերեն]] գրքեր են տպագրվել մոտ 200 տարի:տարի։ ''Սուլթանշահգրանժոնյան'' 10 կետաչափի տպատառերը եղան [[հայերեն]] ամենատարածված տպագրական տառերի նախանմուշները:նախանմուշները։ [[1580]] թվականին ընկերակցել է [[Հովհաննես Տերզնցի|Հովհաննես Տերզնցուն]], վերջինս [[1584]] թվականին [[Հռոմ]]ի Դոմինիկ Բազա տպարանում տպագրել է «Տոմար գրիգորեան յաւիտենական» գիրքը, իսկ [[1856]] թվականին Սուլթանշահ Աբգարյան Թոխաթեցին տպագրել է երկու հատված հայոց ծիսարանից (Մաշտոցից)՝ «Կանօն օրենութեան աղի և ջրի» և «Օրհնութիւն աղի և ջրի յաւուրս կիրակէից», իր գրած հիշատակարանով (զետեղված են Մարկանտոնիո Կոլոնացու «Hydragiologia...» [[լատիներեն]] գրքի մեջ, [[Հռոմ]] [[1856]], էջ 492-504):
== Թյուր կարծիք ==
Որոշ ուսումնասիրողներ կարծել են, թե [[14-րդ դար|XVI դարի]] վերջի և [[17-րդ դար|XVII դարի]] սկզբի գործիչ Բարդուղիմեոս Աբգար քահանան Սուլթանշահ Աբգարյան Թոխաթեցին է:է։ Այդ կարծիքը վավերական որևէ հաստատում չունի:չունի։
== Երկեր ==
==Արտաքին հղում==
* Armenology.net, [http://www.armenology.net/index.php?p=aa Old printed books in Armenian and their bibliography] {{ref-en}}
{{DEFAULTSORT:Աբգարյան, Սուլթանշահ}}
[[Կատեգորիա:Հայ տպագրիչներ]]
| 