«Լոր (Սյունիքի մարզ)»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 1.
{{Այլ|Լոր}}
{{Բնակավայր
|կարգավիճակ
|հայերեն անվանում
|բնագիր անվանում
|ենթարկում
|երկիր
|մարզ
|երկրի քարտեզի չափ
|երկրամասի քարտեզի չափ
|շրջանի քարտեզի չափ
|երկրամասի տեսակ
|երկրամաս
|երկրամասը աղյուսակում
|շրջանի տեսակ
|շրջան
|շրջանը աղյուսակում
|համայնքի տեսակ
|համայնք
|համայնքը աղյուսակում
|երկրի քարտեզ
|երկրամասի քարտեզ
|շրջանի քարտեզ
|ներքին բաժանում
|զինանշան
|զինանշանի լենություն
Տող 29.
|դրոշի լենություն
|դրոշի նկարագրում
|պատկեր
|ղեկավարի տեսակ
|ղեկավար
|գյուղ է
|առաջին հիշատակում
|այլ անվանումներ
|կարգավիճակ
|տարածք
|բարձրության տեսակ
|բնակավայրի կենտրոնի բարձրություն
|կլիմա
|պաշտոնական լեզու
|բնակչություն
|ազգային կազմ
|էթնոհորոնիմ
|ժամային գոտի
|DST
|փոստային ինդեքս
|փոստային ինդեքսներ
|ավտոմոբիլային կոդ
|կայք
}}
'''Լոր''', գյուղ [[Սյունիքի մարզ]]ի [[Սիսիան]]ի տարածաշրջանում: Ծովի մակերևույթից բարձր է 1680
== Պատմությունը ==
Լորը հարուստ պատմական անցյալ ունեցող գյուղ է։ Գտնվելով Սիսիանի երեք ենթագոտիներից մեկի՝ [[Լորաձոր]]ի կենտրոնում, Լորը հեռավոր անցյալում հսկայական տնտեսական ու քաղաքական ազդեցություն է ունեցել շրջապատի բնակավայրերի վրա և ավելի քան երկու հազար տարի դիմացել ժամանակների դաժան փորձություններին։ Լոր գյուղի մասին առաջին գրավոր հիշատակությունը վերաբերում է 839 թվականին։ [[Ստեփանոս Օրբելյան]] պատմիչը իր նշանավոր «Պատմութիւն տանն Սիսական» գրքում հրապարակել է Սյունյաց եպիսկոպոս Տեր-Դավթի կազմած «Հավիտենական կտակը», որտեղ գրված է, որ Տաթևի վանքի կալվածքները ընդլայնելու խնդրանքով առաջնորդը դիմել է Սյունյաց Փիլիպպե 1-ին գահերեց իշխանին և նրանից գնել Տաթևին հարող Արծիվ գյուղը՝ ամբողջ տարածքով։ Միաժամանակ Սյունյաց տեր Փիլիպպեն կալվածքներ է նվիրել վանքին, այդ թվում և [[Տաթև]] գյուղը։ Այդ կտակ-փաստաթուղթը, որ Փիլիպպեից և Տեր-Դավթից բացի ստորագրել են հոգևոր ու աշխարհիկ մի շարք տերեր, որոշել է նաև [[Տաթևի վանք]]ի տիրույթների սահմանները, որոնց արևմտյան սահմանը հասնում է մինչև Լոր գյուղի անունը կրող Լորաձորի սկիզբը։ Տաթևի շրջակա սահմանները որոշող հաջորդ վավերագիրը կազմվել է [[906]] թ., երբ ավարտվել է Տաթևի վանային համալիրի մայր՝ Պողոս-Պետրոս եկեղեցու շինարարությունը։ Այդ առիթով Սյունյաց հոգևոր աթոռը նոր գյուղեր և կալվածքներ է ստացել։ Փաստաթղթի տակ, մի խումբ հոգևոր և աշխարհիկ տերերի հետ, ստորագրել են ոչ միայն Սյունյաց տեր Փիլիպպեի հաջորդ Աշոտը և նրա որդիները, այլ նաև հայոց թագավոր [[Սմբատ Բագրատունի]]ն, որ եկել էր եկեղեցու նավակատիքին։ Այստեղ նույնպես Տաթևի արևմտյան սահմանը համարվում է Լորաձորի սկիզբը։ Այս փաստաթղթերը, սակայն, Լորի վաղեմությունն ապացուցող գրավոր աղբյուրներ են միայն։ 1950-ական թվականներին ականավոր պատմաբան [[Մորուս Հասրաթյան]]ը Լորում պեղումներ կատարելիս հայտնաբերել է հեթանոս ծեսով թաղված երեխայի դամբարան։ Այդ փոքրիկի (հավանաբար իշխանական ընտանիքի զավակ) բերանում դրել էին մետաղադրամ, որը կտրվել է Պարսից [[Շապուհ]] արքայի օրոք (383-389թթ.)։ Սա ապացուցում է, որ դեռևս հայոց թագավորության շրջանում Լորը գոյություն է ունեցել, գուցե և որոշիչ դեր կատարել ամբողջ ենթագավառում։ Չէ որ նրա անունով էր կոչվում շուրջ 15 գյուղ ներառող այդ գետահովիտը։
Լորը ենթագավառում իր գերակշիռ դիրքը ([[Աղվերծ]]-[[Դարպաս]]ի հետ) պահպանել է նաև
▲Լորը ենթագավառում իր գերակշիռ դիրքը ([[Աղվերծ]]-[[Դարպաս]]ի հետ) պահպանել է նաև միջնադարում: Ստեփանոս Օրբելյանի «Պատմությանը» կցված` Սյունիքի 12 գավառների 677 գյուղերի ցուցակի համաձայն, վերոհիշյալ երկու գյուղերի շուրջը համախմբված էին [[Մրուց]], [[Մարդակայք]], [[Տատան]], [[Մազազնի]], [[Լծեն]], [[Որոտն]], [[Ոպնի]], [[Երեմք]], [[Մոգույք]], [[Մշկաձոր]], [[Սապատաձոր]] գյուղերը: Ուշ միջնադարում այստեղ կազմավորվել են մինչև օրս գոյատևող [[Շենաթաղ]] և [[Գետաթաղ]] գյուղերը:
== Նշանավոր լորեցիներ ==
Լոր գյուղում է ծնվել բանաստեղծ [[Համո Սահյան]]ը։
==Հղումներ==
{{Reflist}}
{{Սյունիքի մարզ}}
[[Կատեգորիա:Սյունիքի մարզի գյուղեր]]
| |||