«Հորացիոս»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
մարն֊մունր, հեռացվում է անձնական տեսակետ արտահայտող նախադասություն
Տող 1.
[[Պատկեր:Quintus Horatius Flaccus.jpg|thumb]]
'''Քվինտուս Հորացիուս Փլակոս''' (լատիներեն՝ Quintus Horatius Flaccus; մ.թ.ա 65 թ. դեկտեմբերի 8, Վենուզիա — մ.թ.ա. 8 թ. նոյեմբերի 27, [[Հռոմ]]), հին հռոմեացի նշանավոր գրող, հռոմեական գրականության «ոսկեդարի» ներկայացուցիչ: <br />
 
Ծնվել է Վենուզիայում[[Վենուզիա]]յում, հայրը եղել է ազատարձակ: Ստացել է փայլուն կրթություն Հռոմում, հետագայում [[Աթենք]]ում, որտեղ հունական գրականություն է ուսումնասիրել: Այնտեղ նա ծանոթացել և մտերմացել է Բրուտոսի[[Բրուտոս]]ի հետ, հանրապետականների բանակում նշանակվել է լեգեոնի հրամանատար: [[Օկտավիանոս Օգոստոս]]ի և [[Մարկոս Անտոնիոս]]ի կողմից Բրուտոսի և Կասիուսի ջախջախումից հետո Հորացիուսը վերադառնում է Հռոմ, հաշտվում Օգոստոսի հետ և նվիրվում գրական գործունեությանը՝ վայելելով կայսրի հովանավորությունը: <br />
 
Հորացիուսի առաջին բանաստեղծությունները երկտող էպոդներ են: Հիմնականում երգիծանքի են ենթարկվում նրա ժամանակակիցները՝ անչափ երկար տոգայով զբոսնող տրիբունը /(4 էպոդ/), պոետ Մեվիուսը, որի նավը պիտի խորտակվի /(10 էպոդ/), չար կախարդը, դավաճան սիրուհին և այլն: Հռոմեացիներին «հեռու կղզիներ փախչելու» կոչ է անում/ (16 էպոդ/): <br />
 
Էպոդներից անցնում է սատիրաներին[[սատիր]]աներին, ընտրելով փիլիսոփայական դիատրիբայի ձևը: Նրա սատիրաները նվիրված են տարբեր թեմաների՝ քաղաքական, փիլիսոփայական, երգիծական: I գրքի I սատիրայում պոետը ծաղրում է իրենց գանձերը թաքցրած եւ ցնցոտիներ հագած ժլատներին: Ըստ Հորացիուսի, մարդը պիտի ապրի բնության հետ ներդաշնակ՝ հաճույքներ ստանալով առօրյա կյանքից: <br />
VI սատիրայում նա նկարագրում է սեփական համեստ կյանքը. նա երջանիկ է, քանի որ ոչ մեկից կախում չունի և ազատ տնօրինում է ժամանակը: Հորացիուսը գովերգում է ընկերական հավատարմությունը և կոչ է անում ընկերոջ թուլությունների հանդեպ ներողամիտ լինել: V սատիրայում պոետը նկարագրում է Օկտավիանուսի և Անտոնիուսի բանակցություններին մասնակցելու համար Մեկենասի և Վերգիլիուսի հետ Բրունդիզիում կատարած ճանապարհորդությունը: Շրջանցելով քաղաքական հարցերը, Հորացիուսը նկարագրում է կենցաղային մանրամասները, ճանապարհի դժվարությունները, համեստ ուրախությունները: <br />
Սատիրաների II ժողովածուն ավելի հասուն է, նախապատվությունը տրված է երկխոսության ձևին: VI սատիրայում հեղինակը պատմում է իր կալվածքի դրվածքի մասին: Հետաքրքիր է սեփական դիմանկարի ինքնաքննադատությունը. պոետը խոստովանում է իր բնավորության փոփոխականությունը, ծուլությունը և դյուրագրգռությունը: II գրքի V սատիրայում հույն գուշակ Տիրեսիուսը [[Ուլիսես]]ին` [[Ոդիսևս]]ին կորցրած հարստությունը վերադարձնելու ուղիներ է հուշում, խորհուրդ տալիս դիմել Օգոստոսի դարաշրջանին հատուկ շողոքորթությանը և ստորությանը: <br />
 
VI սատիրայում նա նկարագրում է սեփական համեստ կյանքը. նա երջանիկ է, քանի որ ոչ մեկից կախում չունի և ազատ տնօրինում է ժամանակը: Հորացիուսը գովերգում է ընկերական հավատարմությունը և կոչ է անում ընկերոջ թուլությունների հանդեպ ներողամիտ լինել: V սատիրայում պոետը նկարագրում է Օկտավիանուսի և Անտոնիուսի բանակցություններին մասնակցելու համար Մեկենասի և Վերգիլիուսի հետ Բրունդիզիում կատարած ճանապարհորդությունը: Շրջանցելով քաղաքական հարցերը, Հորացիուսը նկարագրում է կենցաղային մանրամասները, ճանապարհի դժվարությունները, համեստ ուրախությունները: <br />
 
Սատիրաների II ժողովածուն ավելի հասուն է, նախապատվությունը տրված է երկխոսության ձևին: VI սատիրայում հեղինակը պատմում է իր կալվածքի դրվածքի մասին: Հետաքրքիր է սեփական դիմանկարի ինքնաքննադատությունը. պոետը խոստովանում է իր բնավորության փոփոխականությունը, ծուլությունը և դյուրագրգռությունը: II գրքի V սատիրայում հույն գուշակ Տիրեսիուսը [[Ուլիսես]]ին` [[Ոդիսևս]]ին կորցրած հարստությունը վերադարձնելու ուղիներ է հուշում, խորհուրդ տալիս դիմել Օգոստոսի դարաշրջանին հատուկ շողոքորթությանը և ստորությանը: <br />
Մ.թ.ա. 23 թ.–ից Հորացիուսը սկսում է գրել օդաներ (ներբողներ), որոնց մեջ այլևս չի շոշափում քննադատական և ծաղրական մոտիվներ: Ի տարբերություն Կատուլուսի սուբյեկտիվ պոեզիայի՝ Հորացիուսի օդաները, ժամանակի վեհակերտությանը համահունչ, գրված են հանդիսավոր տոնով, կոչ են անում «իմաստության», զերծ են հուզականությունից, կրքերի և դժբախտությունների նկարագրություններից: Հորացիուսի օդաները բազմազան են՝ ուղերձներ ընկերներին, հիմներ աստվածներին, մտորումներ, սիրային բանաստեղծություններ: Յուրաքանչյուր օդան ոսկերչական աշխատանքի արդյունք է, բառը՝ կշռադատված և մտածված, նկարագրությունը՝ սեղմ:<br />
 
Մ.թ.ա. 23 թ.–ից Հորացիուսը սկսում է գրել օդաներ (ներբողներ), որոնց մեջ այլևս չի շոշափում քննադատական և ծաղրական մոտիվներ: Ի տարբերություն Կատուլուսի սուբյեկտիվ պոեզիայի՝ Հորացիուսի օդաները, ժամանակի վեհակերտությանը համահունչ, գրված են հանդիսավոր տոնով, կոչ են անում «իմաստության», զերծ են հուզականությունից, կրքերի և դժբախտությունների նկարագրություններից: Հորացիուսի օդաները բազմազան են՝ ուղերձներ ընկերներին, հիմներ աստվածներին, մտորումներ, սիրային բանաստեղծություններ: Յուրաքանչյուր օդան ոսկերչական աշխատանքի արդյունք է, բառը՝ կշռադատված և մտածված, նկարագրությունը՝ սեղմ:<br />
Մ.թ.ա. 17 թ. Հռոմում կազմակերպվեցին քաղաքացիական պատերազմների ավարտը խորհրդանշող «սեկուլյար խաղեր» տոնը: Տոնական հիմնի ստեղծումը հանձնարարվեց Հորացիուսին, ով [[Վերգիլիուս]]ի մահից հետո (մ.թ.ա. 19 թ.) համարվում էր կայսրության մեծագույն պոետը: Հիմնում Հորացիուսը գովերգում է [[Օկտավիանուս Օգոստոս]]ին, նրա բարեփոխումները, հռոմեական պետությունը, «նոր դարի սկիզբը»:<br />
 
Մ.թ.ա. 17 թ. Հռոմում կազմակերպվեցին քաղաքացիական պատերազմների ավարտը խորհրդանշող «սեկուլյար խաղեր» տոնը: Տոնական հիմնի ստեղծումը հանձնարարվեց Հորացիուսին, ով [[Վերգիլիուս]]ի մահից հետո (մ.թ.ա. 19 թ.) համարվում էր կայսրության մեծագույն պոետը: Հիմնում Հորացիուսը գովերգում է [[Օկտավիանուս Օգոստոս]]ին, նրա բարեփոխումները, հռոմեական պետությունը, «նոր դարի սկիզբը»:<br />
 
 
Հորացիուսի ստեղծագործական վերջին տարիների նախընտրած ժանրը ուղերձներն են՝ չափածո նամակները: Ինչպես և սատիրաները, դրանք նույնպես գրված են անկաշկանդ զրույցի ձևով, սակայն այստեղ բացակայում է ծաղրանքը, իսկ «հորացիական իմաստությունը» արտահայտվում է Օգոստոսին, Մեկենասին, Տիբերիուսի քարտուղար Ֆլորին ուղղված խորհուրդների ձևով: Ուղերձների երկու գրքերը լույս տեսան համապատասխանաբար մ.թ.ա. 20 և 14 թթ.: Երկրորդ գիրքը բաղկացած է գրականությանը նվիրված երեք նամակից, որոնցից կարևորագույնը հայտնի է «Պոետական արվեստ» խորագրով: Այստեղ Հորացիուսը ներկայանում է որպես հռոմեական կլասիցիզմի տեսաբան: Պոետական ստեղծագործությունից նա պահանջում է ներդաշնակություն և մասերի համաչափություն, իսկ պոետից՝ կրթվածություն և դատողություն: Տաղանդը պետք է ամրապնդել քրտնաջան մասնագիտական աշխատանքով:
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Հորացիոս» էջից