Վիքիպեդիա

«Հորացիոս»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
չ clean up, replaced: 5թ. → 5 թ., 8թ. → 8 թ. oգտվելով ԱՎԲ
No edit summary
Տող 1.
[[Պատկեր:Quintus Horatius Flaccus.jpg|thumb]]
'''ՔվիտուսՔվինտուս Հորացիուս ՓլակկոսՓլակոս''' (լատիներեն՝ Quintus Horatius Flaccus; մ.թ.ա 65 թ. դեկտեմբերի 8, Վենուզիա — մ.թ.ա. 8 թ. նոյեմբերի 27, [[Հռոմ]]), հին հռոմեացի նշանավոր գրող, հռոմեական գրականության «ոսկեդարի» ներկայացուցիչ: <br />
 
Ծնվել է Վենուզիայում, հայրը եղել է ազատարձակ: Ստացել է փայլուն կրթություն Հռոմում, հետագայում [[Աթենք]]ում, որտեղ հունական գրականություն է ուսումնասիրել: Այնտեղ նա ծանոթացել և մտերմացել է Բրուտոսի հետ, նշանակվել հանրապետականների բանակում նշանակվել է լեգեոնի հրամանատար: [[Օկտավիանոս Օգոստոս]]ի և [[Մարկոս Անտոնիոս]]ի կողմից ԲրուտուսիԲրուտոսի և ԿասսիուսիԿասիուսի ջախջախումից հետո Հորացիուսը վերադառնում է Հռոմ, հաշտվում Օգոստոսի հետ և նվիրվում գրական գործունեությանը՝ վայելելով կայսրի հովանավրությունըհովանավորությունը: <br />
 
Հորացիուսի առաջին բանաստեղծությունները երկտող էպոդներ են: Հիմնականում երգիծանքի են ենթարկվում նրա ժամանակակիցները՝ անչափ երկար տոգայով զբոսնող տրիբունը /4 էպոդ/, պոետ Մեվիուսը, որի նավը պիտի խորտակվի /10 էպոդ/, չար կախարդը, դավաճան սիրուհին և այլն: Կոչ է ուղղում հռոմեացիներինՀռոմեացիներին «փախչել հեռու կղզիներ փախչելու» կոչ է անում/16 էպոդ/: <br />
 
Էպոդներից անցնում է սատիրաներին, ընտրելով փիլիսոփայական դիատրիբայի ձևը: Նրա սատիրաները նվիրված են տարբեր թեմաների՝ քաղաքական, փիլիսոփայական, երգիծական: I գրքի I սատիրայում պոետը ծաղրում է ժլատներին, որոնք իրենց գանձերը թաքցնելով,թաքցրած եւ ցնցոտիներ ենհագած հագնումժլատներին: Ըստ Հորացիուսի, մարդը պիտի ապրի բնության հետ ներդաշնակ՝ հաճույքներ ստանալով առօրյա կյանքից: <br />
VI սատիրայում նա նկարագրում է սեփական համեստ կյանքը. նա երջանիկ է, քանի որ ոչ մեկից կախում չունի և ազատ տնօրինում է ժամանակը: Հորացիուսը գովերգում է ընկերական հավատարմությունը և կոչ է անում ընկերոջ թուլությունների հանդեպ ներողամիտ լինել: V սատիրայում պոետը նկարագրում է Մեկենասի և Վերգիլիուսի հետ կատարած ճանապարհորդությունը Բրունդիզի, Օկտավիանուսի և Անտոնիուսի բանակցություններին մասնակցելու համար Մեկենասի և Վերգիլիուսի հետ կատարած ճանապարհորդությունը: Շրջանցելով քաղաքական հարցերը, Հորացիուսը նկարագրում է կենցաղային մանրամասնություններըմանրամասները, ճանապարհի դժվարությունները, համեստ ուրախությունները: <br />
Սատիրաների II ժողովածուն ավելի հասուն է, նախապատվությունը տրված է երկխոսության ձևին: VI սատիրայում հեղինակը պատմում է իր կալվածքի դրվածքի մասին: Հետաքրքիր է սեփական դիմանկարի ինքնաքննադատությունը. պոետը խոստովանում է իր բնավորության փոփոխականությունը, ծուլությունը և դյուրագրգռությունը: II գրքի V սատիրայում հույն գուշակ Տիրեսիուսը Ուլիսին[[Ուլիսես]]ին` /Ոդիսևսին/[[Ոդիսևս]]ին կորցրած հարստությունը վերադարձնելու ուղիներ է հուշում, խորհուրդ տալիս դիմել Օգոստոսի դարաշրջանին հատուկ շողոքորթությանը և ստորությանը: <br />
 
Մ.թ.ա. 23 թ.–ից Հորացիուսը սկսում է գրել օդաներ /ներբող/, որտեղ այլևս չի շոշափում քննադատական և ծաղրական մոտիվներ: Ի տարբերություն Կատուլուսի սուբյեկտիվ պոեզիայի՝ Հորացիուսի օդաները, ժամանակի վեհակերտությանը համահունչ, գրված են հանդիսավոր տոնով, կոչ են անում «իմաստության», զերծ են հուզականությունից, կրքերի և դժբախտությունների նկարագրություններից: Հորացիուսի օդաները բազմազան են՝ ուղերձներ ընկերներին, հիմներ աստվածներին, մտորումներ, սիրային բանաստեղծություններ: Յուրաքանչյուր օդան ոսկերչական աշխատանքի արդյունք է, բառը՝ կշռադատված և մտածված, նկարագրությունը՝ սեղմ: ▼
 
▲Մ.թ.ա. 23 թ.–ից Հորացիուսը սկսում է գրել օդաներ /ներբող/(ներբողներ), որտեղորոնց մեջ այլևս չի շոշափում քննադատական և ծաղրական մոտիվներ: Ի տարբերություն Կատուլուսի սուբյեկտիվ պոեզիայի՝ Հորացիուսի օդաները, ժամանակի վեհակերտությանը համահունչ, գրված են հանդիսավոր տոնով, կոչ են անում «իմաստության», զերծ են հուզականությունից, կրքերի և դժբախտությունների նկարագրություններից: Հորացիուսի օդաները բազմազան են՝ ուղերձներ ընկերներին, հիմներ աստվածներին, մտորումներ, սիրային բանաստեղծություններ: Յուրաքանչյուր օդան ոսկերչական աշխատանքի արդյունք է, բառը՝ կշռադատված և մտածված, նկարագրությունը՝ սեղմ:<br />
Մ.թ.ա. 17 թ. Հռոմում կազմակերպվեցին քաղաքացիական պատերազմների ավարտը խորհրդանշող «սեկուլյար խաղեր» տոնը: Տոնական հիմնի ստեղծումը հանձնարարվեց Հորացիուսին, որը Վերգիլիուսի մահից հետո /մ.թ.ա. 19 թ./ համարվում էր կայսրության մեծագույն պոետը: Հիմնում Հորացիուսը գովերգում է Օկտավիանուս Օգոստոսին, նրա բարեփոխումները, հռոմեական պետությունը, «նոր դարի սկիզբը»:▼
 
▲Մ.թ.ա. 17 թ. Հռոմում կազմակերպվեցին քաղաքացիական պատերազմների ավարտը խորհրդանշող «սեկուլյար խաղեր» տոնը: Տոնական հիմնի ստեղծումը հանձնարարվեց Հորացիուսին, որըով Վերգիլիուսի[[Վերգիլիուս]]ի մահից հետո /(մ.թ.ա. 19 թ./) համարվում էր կայսրության մեծագույն պոետը: Հիմնում Հորացիուսը գովերգում է [[Օկտավիանուս ՕգոստոսինՕգոստոս]]ին, նրա բարեփոխումները, հռոմեական պետությունը, «նոր դարի սկիզբը»:<br />
 
 
Հորացիուսի ստեղծագործական վերջին տարիների նախընտրած ժանրը ուղերձներն են՝ չափածո նամակները: Ինչպես և սատիրաները, դրանք նույնպես գրված են անկաշկանդ զրույցի ձևով, սակայն այստեղ բացակայում է ծաղրանքը, իսկ «հորացիական իմաստությունը» արտահայտվում է Օգոստոսին, Մեկենասին, Տիբերիուսի քարտուղար Ֆլորին ուղղված խորհուրդների ձևով: Ուղերձների երկու գրքերը լույս տեսան համապատասխանաբար մ.թ.ա. 20 և 14 թթ.: Երկրորդ գիրքը բաղկացած է գրականությանը նվիրված երեք նամակից, որոնցից կարևորագույնը հայտնի է «Պոետական արվեստ» խորագրով: Այստեղ Հորացիուսը ներկայանում է որպես հռոմեական կլասիցիզմի տեսաբան: Պոետական ստեղծագործությունից նա պահանջում է ներդաշնակություն և մասերի համաչափություն, իսկ պոետից՝ կրթվածություն և դատողություն: Տաղանդը պետք է ամրապնդել քրտնաջան մասնագիտական աշխատանքով:
 
Հորացիուսի պոեզիան բարձր է գնահատվել Պետրարկայի[[Պետրարկա]]յի և Վերածննդի մյուս հումանիստների, XVII դարի տեսաբանների, ինչպես նաև XVIII և XIX դարի սկզբի ֆրանսիական և ռուսական պոետների կողմից:
 
[[Կատեգորիա:Անտիկ գրականություն]]
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Հորացիոս» էջից