«Իգդիր»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Ցոլակերտը''' (այժմ՝ '''Իգդիր''', {{lang-tr|Iğdır}}, {{lang-az|İğdır}}, {{lang-ku|Îdir}}) [[քաղաք]] է ներկայիս [[Թուրքիա]]յի արևելյան մասում գտնվող արԻգդիր իլում, պատմական [[Արևելյան Հայաստան]]ում:ում։ [[Իգդիր իլ]]ի վարչական կենտրոնն ու խոշորագույն քաղաքն է:է։ Գտնվում է Մասիսից հյուսիս-արևմուտք, Արարատյան դաշտի հարավային մասում, Արաքսի աջ կողմում, Երևանից մոտ 40 կմ հարավարևմուտք:հարավարևմուտք։ Տեղանքը հարթավայրային է:է։ Գյուղաքաղաքը շրջապատված է այգիներով ու բարդու պուրակներով:պուրակներով։ Կլիման շոգ է, չոր ու վատառողջ, շրջակայքում ճահիճները գրավում են բավական ընդարձակ տարածություն, որոնք ապականում են օդը:օդը։

[[Միջնադար]]ում ներկայիս Իգդիրը կոչվում էր Ցոլակերտ<ref>[[ Հայկական Սովետական Հանրագիտարան]], 4-րդ հատոր, էջ 309 (Երևան, 1978)</ref>, և իր շրջակայքով Կողբի հետ կազմում էր [[Մեծ Հայք]]ի [[Այրարատյան աշխարհ]]ի [[Ճակատք]] գավառը:գավառը։ Սակայն հետո նա վերանվանված է եղել օսմանյան կայսրության կառավարության կողմից և ստացել է «Իգդիր» անվանումը:անվանումը։ XIV—XV դարերից Ցոլակերտի շրջակայքում բնակություն էին հաստատել բավական թվով թուրքեր ու քրդեր, որոնք հաճախակի հարձակումներ էին կատարում հայաբնակ այդ գյուղաքաղաքի վրա` ավերելով և կողոպտելով այն:այն։ Այնպես որ նրա հայ բնակչությունը դարեր շարունակ ինքնապաշտպանական կռիվներ էր մղում ավարառու հարևանների դեմ:դեմ։ Իբրև գավառի կենտրոն Ցոլակերտն ունեցել է իր ամրոցը, որի մասին բավական տեղեկություններ է հաղորդում եվրոպական ճանապարհորդ Ռ. Գ. Կլավիխոն:Կլավիխոն։ Նա 1403 թվականին եղել է Ցոլակերտի ամրոցում և հաղորդում է, որ այդ ժամանակ ամրոցի տերը կին էր: Հայաստանի 1555 թվականի բաժանմամբ Ցոլակերտը անցել էր Պարսկաստանին և մինչև 1828 թվականը մնացել էր նրա կազմում:կազմում։ [[1826]]—[[1828]] թվականների ռուս-պարսկական պատերազմից հետո Ցոլակերտը Թուրքմենչայի պայմանագրով մտել է Ռուսական կայսրության կազմի մեջ և այդ ժամանակներում դեռևս սովորական գյուղ էր: [[1828]]-[[1917]] թվականներին քաղաքը նույնպես պատկանում դեռ պատկանում է Ռուսաստանին և մտնում էր [[Էրիվանի նահանգ]]ի [[Սուրմալույի գավառ]]ի մեջ, [[1917]]-[[1918]] պատկանում է նորաստեղծ [[Ռուսական Հանրապետություն|Ռուսական Հանրապետության]] և [[1918—]][[1920]] թվականներին [[Հայաստանի Դեմոկրատական Հանրապետություն|Հայաստանի Դեմոկրատական Հանրապետությանը]]:։ <ref>{{cite book

| isbn = 0-0605-5870-9}}</ref>: 1921 թ. [[Կարսի պայմանագիր|Կարսի պայմանագրի]] պայմաններով Սուրմալուի գավառի հետ միասին, որը երբեք թուրքերին չէր պատկանել, Ցոլակերտը մտնում է Թուրքիայի կազմի մեջ:մեջ։

Որպես պատասխան աշխարհում [[Հայոց Ցեղասպանություն|Հայոց Ցեղասպանության]] զոհերի հիշատակին կառուցվող հուշարձանների, Իգդիրում կառուցվել է [[Առաջին Համաշխարհային Պատերազմ]]ի տարիներին իբր [[Ցեղասպանության հուշարձան և թանգարան Իգդիրում|հայերի կողմից սպանված թուրքերի հիշատակին]] նվիրված հուշարձան:հուշարձան։