«Տղամարդ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
Նոր էջ «Տղամարդը արական սեռի մարդ է (մյուս սեռի մարդը կոչվում է կին): == Տղամարդ նշանակող տարբեր բառեր == Մի...»:
 
No edit summary
Տող 1.
{{անաղբյուր}}{{կատեգորիա չկա}}
Տղամարդը արական սեռի մարդ է (մյուս սեռի մարդը կոչվում է կին):
 
== Տղամարդ նշանակող տարբեր բառեր ==
 
Մինչև 13-15 տարեկանը արական սեռի մարդկանց կոչում են տղա: Հասունացումից հետո նրան անվանում են պատանի, երիտասարդ, իսկ մեծ հասակում` տղամարդ: Տղամարդը կարող է ամուսնացած լինել. այդ դեպքում նրան անվանում են ամուսին: Իր երեխաների համար տղամարդը հայր է, իսկ թոռների համար` պապ կամ պապիկ: «Պապիկ» բառն օգտագործվում է նաև բոլոր մեծահասակ տղամարդկանց համար` անկախ նրանից նրանք թոռ ունեն, թե ոչ: Ծերուկը պատկառելի տարիքի տղամարդ նշանակող ավելի կոպիտ բառ է:
 
== Զարգացումը ==
Արական [[սեռական հորմոններ]]ի ազդեցությամբ տղայի զարգացման գործընթացում աստիճանաբար ձևավորվում են առաջնային և երկրորդական սեռական նշանները: [[Առաջնային սեռական նշաններ]]ը ի հայտ են գալիս դեռևս ներարգանդային զարգացման ժամանակ: Սեռական հասունացումը համարվում է [[երկրորդական սեռական նշաններ]]ի ձևավորման և սեռական համակարգի գործառման շրջան, որը տղաների մոտ սովորաբար սկսվում է 14 տարեկանում (ավելի ուշ, քան աղջիկների մոտ): Սեռական հասունացման շրջանում օրգանիզմում տեղի ունեցող դժվար գործընթացները հնարավոր չէ բացատրել միայն [[սեռական օրգաններ]]ում տեղի ունեցող փոփոխություններով: Ուժեղացված կերպով զարգանում է ամբողջ օրգանիզմը, գերծանրաբեռնված աշխատում են ներքին օրգանները, վերափոխվում է [[նյարդային համակարգ]]ի գործունեությունը, փոխվում է հոգեբանությունը, [[բնավորություն]]ը: Սեռական հասունացման շրջանում վերջնականորեն ձևավորվում է սեռական համակարգը, մտորումները դառնում են հասուն, նկատվում է ձգտում ինքնուրույնության: Սեռական զգացողությունը արտահայտվում է սիրահարվածությամբ, սեռական մերձեցման ձգտմամբ: Սեռական հասունացումը բնութագրվում է սեռական կյանք վարելու և սերունդ ունենալու ունակությամբ: Սեռական հասունության շրջանը շարունակվում է միջինը 40 տարի: Այս շրջանում տղամարդկանց գործունեությունը առավելագույնս ակտիվ է, այնուհետև աստիճանաբար սկսում է թուլանալ: Տղամարդու սեռական գործունեության զարգացման և թուլացման բնական գործընթացում կարող են լինել որոշակի խանգարումներ: Սեռական զարգացումն ու հասունացումը կարող է սկսվել ավելի շուտ կամ ուշ, ակտիվ շրջանը կարող է տևել ավելի երկար կամ կարճ, ծերությունը գալիս է ավելի վաղ կամ ուշ: Այս առանձնահատկությունները կախված են [[գենետիկա]]յից, [[առողջություն]]ից, բնավորությունից, սննդից, սոցիալական պայմաններից, [[կլիմա]]յից:
 
Արական [[սեռական հորմոններ]]ի ազդեցությամբ տղայի զարգացման գործընթացում աստիճանաբար ձևավորվում են առաջնային և երկրորդական սեռական նշանները: [[Առաջնային սեռական նշաններ]]ը ի հայտ են գալիս դեռևս ներարգանդային զարգացման ժամանակ: Սեռական հասունացումը համարվում է [[երկրորդական սեռական նշաններ]]ի ձևավորման և սեռական համակարգի գործառման շրջան, որը տղաների մոտ սովորաբար սկսվում է 14 տարեկանում (ավելի ուշ, քան աղջիկների մոտ): Սեռական հասունացման շրջանում օրգանիզմում տեղի ունեցող դժվար գործընթացները հնարավոր չէ բացատրել միայն [[սեռական օրգաններ]]ում տեղի ունեցող փոփոխություններով:
Ուժեղացված կերպով զարգանում է ամբողջ օրգանիզմը, գերծանրաբեռնված աշխատում են ներքին օրգանները, վերափոխվում է [[նյարդային համակարգ]]ի գործունեությունը, փոխվում է հոգեբանությունը, [[բնավորություն]]ը: Սեռական հասունացման շրջանում վերջնականորեն ձևավորվում է սեռական համակարգը, մտորումները դառնում են հասուն, նկատվում է ձգտում ինքնուրույնության: Սեռական զգացողությունը արտահայտվում է սիրահարվածությամբ, սեռական մերձեցման ձգտմամբ: Սեռական հասունացումը բնութագրվում է սեռական կյանք վարելու և սերունդ ունենալու ունակությամբ:
Սեռական հասունության շրջանը շարունակվում է միջինը 40 տարի: Այս շրջանում տղամարդկանց գործունեությունը առավելագույնս ակտիվ է, այնուհետև աստիճանաբար սկսում է թուլանալ: Տղամարդու սեռական գործունեության զարգացման և թուլացման բնական գործընթացում կարող են լինել որոշակի խանգարումներ: Սեռական զարգացումն ու հասունացումը կարող է սկսվել ավելի շուտ կամ ուշ, ակտիվ շրջանը կարող է տևել ավելի երկար կամ կարճ, ծերությունը գալիս է ավելի վաղ կամ ուշ: Այս առանձնահատկությունները կախված են [[գենետիկա]]յից, [[առողջություն]]ից, բնավորությունից, սննդից, սոցիալական պայմաններից, [[կլիմա]]յից:
 
=== Հասուն տղամարդկանց մոտ ի հայտ եկող երկրորդական սեռական նշանները ===
 
Սեռական հասունացման շրջանում տղամարդիկ, որպես կանոն, ֆիզիկապես ավելի ուժեղ են, ավելի բարձրահասակ և ավելի ծանր, քան կանայք: Տղամարդկանց մոտ լավ զարգացած է մկանային համակարգը, ավելի նեղ են կոնքերը, ավելի լայն է ուսային գոտին, գերակշռում է կրծքաորովայնային շնչառության տիպը: Ի տարբերություն կանանց, տղամարդկանց մոտ [[ցայլք]]ի մազերն աճում են շեղանկյան ձևով դեպի վեր` հասնելով մինչև [[պորտ]]ը: Տարբեր խտության մազային ծածկույթներ կան դեմքի, կրծքի և մարմնի այլ հատվածների վրա: Տղամարդու ձայնը ավելի ցածր է և սուր, քան կնոջ ձայնը: Տղամարդու քայլքը սովորաբար ավելի անկյունային է և կտրուկ:
 
 
 
 
[[ru:Мужчина]]
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Տղամարդ» էջից