«Խալիֆա»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ Bot: Migrating 63 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q65997 (translate me) |
No edit summary |
||
Տող 1.
'''Խալիֆա''' ([[արաբերեն]]՝ خليفة, կարդ. ''խալիֆա'', բառացի՝ փոխանորդ, տեղապահ) — [[մուսուլման]]ների մոտ [[խալիֆաթ]]ի (պետության) ղեկավարն է, բացարձակ միապետ, մահմեդական աշխարհի կրոնապետ, զինվորական առաջնորդ: Համարվել է Մուհամմեդի հաջորդը, իսկ Օմայաններից սկսած՝ աստծու տեղապահը: Ընտրվել է մահմեդական համայնքի ավագանու ժողովում:
[[Օմայյադներ]]ի ([[661]]—[[750]]) և [[Աբբասյաններ]]ի ([[750]]—[[1258]]) մոտ խալիֆան ղեկավարի ժառանգական տիտղոս էր, որ միավորում էր իր մեջ աշխարհիկ և հոգևոր իշխանությունները: [[Խարիջիթներ]]ի մոտ խալիֆան ընտրվող ղեկավարի տիտղոս է, որը սահմանափակված է համայնքով: [[IX դար]]ի 2-րդ կեսից, երբ հզորացել են վեզիրներն ու արքունի մյուս պաշտոնյաները, խալիֆայի հեղինակությունը ընկել է: [[X դար]]ում խալիֆա են անվանվել նաև [[Իսպանիա]]յի Օմայանները և [[Եգիպտոս]]ի Ֆաթիմյանները: [[Եգիպտոս|Եգիպտական]] սուլթանությունում խալիֆաները եղել են բացառիկ հոգևոր առաջնորդներ, որոնք թողնում էին աշխարհիկ ղեկավարությունը [[սուլթան]]ներին: [[1258]] թ.-ին մոնղոլական զորապետ Հուլպվուն գրավել է [[Բաղդադ]]ը, սպանել խալիֆային: Աբբասյան տան մնացորդները ապաստանել են [[Կահիրե]]ում և մամլուք սուլթաններից ձևականորեն ճանաչվել խալիֆա: [[1517]] թ.-ին թուրք, սուլթան Սելիմ I գրավել է [[Եգիպտոս]]ը և յուրացրել խալիֆա տիտղոսը, նստավայրը տեղափոխել [[Կ. Պոլիս]]: [[1924]]-ից խալիֆայի տիտղոսը ոչ մի մարդ չի կրում:
== Գրականություն ==
* Tyan E., Institutions du droit public musulmans, P., 1953. Ա. Տեր-Ղեոնդյան
{{Մերձավոր Արևելքի տիտղոսներ}}
| |||