Խեթեր

Խեթեր, հաթեր, հնագույն ժողովուրդ Փոքր Ասիայում: Խեթերն իրենց ցեղակից լուվիացիների և պալայացիների հետ մ. թ. ա. XXV դ. Բալկաններից (որոշ ուսումնասիրողներ ենթադրում են՝ Կովկասից) թափանցել են Փոքր Ասիա և Հալիս գետի ավազանից դուրս մղել տեղաբնիկ խատտերին (հաթերին), որոնց անունը հետագայում դարձել է խեթերի էթնոսի և երկրի (Հաթի, Խատտի) անվանումը: Գիտական գրականության մեջ գործածվող «խեթեր» անվանումը վերցված է Աստվածաշնչյան «քեթ» ձևից: Մ. թ. ա. XIX—XVII դդ. խեթերի մոտ ձևավորվել է դասակարգային հասարակություն, մ. թ. ա. XVIII դ.՝ սկզբնավորվել Խեթական պետությունը: Խեթական պետության կործանումից հետո ասորեստանյան, ուրարտական և հին արևելյան այլ աղբյուրներում Կիլիկիայի արևմտյան մասը, Հյուսիսային Ասորիքի Կարքեմիշի շրջանը հիշատակվում են որպես խեթերի երկրներ: Հետագայում Կարքեմիշի շրջանի խեթերն արաբացել են, Կիլիկիայի արևելյան մասում բնակվող խեթերը՝ հայացել: Նախկին Վատտին մտել է Փռյուգիայի կազմի մեջ, իսկ բնակիչները՝ խեթերը, որոնք անտիկ աղբյուրներում հիշատակվում են «սպիտակ ասորիներ» անունով, հետագայում, հավանաբար, հունացել են:

Խեթեր

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։