«Ցունամի»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ Bot: Migrating 114 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q8070 (translate me)
No edit summary
Տող 1.
[[Պատկեր:2004-tsunami.jpg|thumb|300px|right|[[Թաիլանդ]]ին հարվածող ցունամի, Դեկտեմբերի 26, 2004։]]
 
'''ՑունամինՑունամի'''՝ հսկայական չափերի հասնող ջրային ալիքներ են։ «Ցունամի» բառը ճապոնական է՝ «ցու»(<small>Ճապոներեն`</small>津波 նշանակում է` «ծովախորշ», իսկ «նամի»՝ծովախորշի «ալիք») (այսինքնհսկայական «ցունամի»չափերի նշանակումհասնող էջրային «ծովախորշը ողողող ալիք»)։ալիքներ։ Ցունամիները հաճախակի երևույթ են [[Ճապոնիա]]յում։ Ցունամիները կարող են պատճառել մեծ ավերածություններ, ինչպես նաև մարդկային զոհեր (ցունամիի ալիքները տարածվում են ավելի մեծ արագությամբ, քան մարդկանցմարդու վազելու արագությունըարագությունն է
 
Ցունամիները հիմնականում առաջանում են ստորջրյա ուժեղ [[երկրաշարժ]]երի հետևանքով։ Ցունամի կարող է առաջանալ նաև [[հրաբուխ]]ներից, գետնի [[սողանք]]ից և ստորջրյա պայթյուններից։
 
[[Պատկեր:Propagation du tsunami en profondeur variable.gif|thumb|right|Երբ ցունամիի ալիքներն իրենց ճանապարհին հանդիպում են մայրցամաքի կամ կղզու, ապա ալիքների բարձրությունը կտրուկ աճում է՝ հասնելով ավելի քան 10 մ-ի, իսկ երբեմն է՛լէլ` ավելի մեծ բարձրության։]]
 
Երկրաշարժի կենտրոնից բոլոր կողմերի վրա, ջրի մեջ նետած քարից հեռացող շրջանագծերի նման, տարածվում են ցունամիի ալիքները։ Բաց ծովում ցունամիի ալիքները նավերի համար գրեթե աննկատելի են։ Բայց երբ ցունամիի ալիքներն իրենց ճանապարհին հանդիպում են [[մայրցամաք]]ի կամ [[կղզի|կղզու]], ապա հասնում են 10 մ, իսկ երբեմն է՛լ ավելի մեծ բարձրության, իսկ [[ծովախորշ]] մտնելիս հասնում են 20 մ բարձրության։
 
Ցունամին տարածվում է հսկայական արագությամբ` (մեկ ժամում 800 կմ)։կմ։ [[Չիլի]]ի [[Վալդիվյան երկրաշարժ]]ի (1960 թվականինեղել է եղել1960 թվականին, առ այսօր համարվում է աշխարհի ամենաուժգին երկրաշարժն է համարվումերկրաշարժը) ժամանակ այդ ալիքները [[Հարավային Ամերիկա]]յի ափերից ամբողջ [[Խաղաղ օվկիանոս]]ի վրայով կտրեցին-անցան 15 հազ կմ ճանապարհ և փլվեցին [[Հավայան կղզիներ]]ի, [[Նոր Զելանդիա]]յի, [[Ավստրալիա]]յի, Ճապոնիայի ափերի վրա ու հասան [[Կուրիլյան կղզիներ]]ին։։
 
[[Պատկեր:Samoa tsunami animation 20090929 samoa a.ogv|thumb|right|2009 թվականի Սեպտեմբերի [[Սամոա]]յի ցունամին]]
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Ցունամի» էջից