«Ծաղիկ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ Bot: Migrating 125 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q506 (translate me) |
վիքիֆիկացում, ներդրում |
||
Տող 1.
'''Ծաղիկ''', կարճացած և ձևափոխված [[ընձյուղ]], կատարում է միկրո և մակրոսպորոգենեզի, փոշոտման, բեղմնավորման, [[սաղմ]]ի զարգացման և [[պտուղ|պտղի]] գոյացման ֆունկցիա: Առաջանում է [[տերև]]ներից զուրկ [[ցողուն]]ի՝ [[ծաղկակոթ]]ի վրա: <ref name="ՀՍՀ"/>
== Նկարագրություն ==
Տող 6.
== Կառուցվածք ==
Ծաղիկը կազմված է [[բաժակ]]ից, [[պսակ]]ից, [[առէջ]]ներից ու [[վարսանդ]]ներից: Ծաղկի կենտրոնում գտնվում է վարսանդը:
Ծաղկի կենտրոնում գտնվում է [[վարսանդ]]ը: Վարսանդը կազմված է սպիից, սռնակից և սերմնարանից: Սերմնարանի ներսում են գտնվում մեկ կամ մի քանի սերմնաբողբոջներ, որոնցից զարգանում են սերմերը, իսկ ամբողջ սերմնարանից՝ պտուղը: Վարսանդի սպին կարողանում է իր վրա պահել փոշեհատիկը:▼
=== Վարսանդ ===
{{Հիմնական հոդված|Վարսանդ}}
▲
Վարսանդը շրջապատված է [[առէջ]]ներով: Յուրաքանչյուր առէջ կազմված է առէջաթելից և փոշանոթից: Փոշանոթում զարգանում են փոշեհատիկներ:▼
===
{{Հիմնական հոդված|Առէջ}}
Արտաքինից ծաղիկը պատված է բաժակաթերթերով, որոնք կանաչ գունավորում ունեն և կազմում են ծաղկի բաժակը: Տարբեր բույսերի բաժակաթերթերը և պսակաթերթերը քանակով տարբեր են,կարող են լինել առանձին-առանձին (բաժանաթերթ) կամ միաձուլված (ձուլաթերթ): Բաժակն ու պսակը կազմում են ծաղկապատյանը, որն ունի պաշտպանական և միջատներին գրավելու նշանակություն: Եթե ծաղկապատյանը կազմված է բաժակից և պսակից, կոչվում է կրկնակի ([[խնձորենի]], [[տանձենի]], [[ծիրանենի]]):▼
▲Վարսանդը շրջապատված է [[առէջ]]ներով: Յուրաքանչյուր առէջ կազմված է
=== Բաժակ և պսակ===
Որոշ ծաղիկներ չունեն բաժակ ([[թրաշուշան]], [[վարդակակաչ]], [[հիրիկ]]) որոշ ծաղիկներ՝ պսակ (ճակնդեղ): Այդպիսի ծաղիկները կոչվում են պարզ: Ուռենու, հացենու ծաղիկները ծաղկապատյան չունեն: Այդպիսի ծաղիկները կոչվում են մերկ:▼
{{Հիմնական հոդված|Բաժակ|Պսակ}}
Արտաքինից ծաղիկը պատված է [[բաժակաթերթեր]]ով, որոնք կանաչ գունավորում ունեն և կազմում են ծաղկի բաժակը: Բաժակաթերթիկները պաշտպանական ֆունկցիա են կատարում հատկապես մինչև ծաղկելը, հաճախ էլ մասնակցում են [[ֆոտոսինթեզ]]ին:
▲
▲Որոշ ծաղիկներ չունեն բաժակ ([[թրաշուշան]], [[վարդակակաչ]], [[հիրիկ]]), որոշ ծաղիկներ՝ պսակ (ճակնդեղ): Այդպիսի ծաղիկները կոչվում են ''պարզ'': [[ուռենի|Ուռենու]], [[հացեննի|հացենու]] ծաղիկները ծաղկապատյան չունեն: Այդպիսի ծաղիկները կոչվում են ''մերկ'':
Ծաղկավոր բույսերի մեծ մասի ծաղիկներն ունեն հատուկ արտազատող օրգաններ՝ [[նեկտարանոց]]ներ, որտեղ նեկտար է արտադրվում: [[էվոլյուցիա]]յի ընթացքում ծաղկակիրներն աստիճանաբար կարճացել են, և ծաղկի մասերն ավելի են մոտեցել [[բույս]]ին, դրանց զսպանակաձև դասավորությունը տեղի է տվել օղակաձևին:<ref name="ՀՍՀ">Հայկական Սովետական Հանրագիտարան, Հատոր 5, էջ 107-108 </ref>
== Ծաղկի տեսակներ ==
Ըստ սեռի ծաղիկները լինում են միասեռ, երկսեռ և անսեռ:
Միասեռ ծաղիկներն ունեն կամ առէջներ, կամ վարսանդ ([[բարդի]], [[եգիպտացորեն]], [[վարունգ]], [[ուռենի]]):
Միայն առէջներ ունեցող ծաղիկները կոչվում են արական կամ առէջավոր, իսկ միայն վարսանդ ունեցողները՝ վարսանդավոր կամ իգական: Երկսեռ ծաղիկներն ունեն և վարսանդ և առէջներ ([[խնձորենի]], [[ոլոռ]], [[վարդակակաչ]], [[շուշան]]):
Անսեռ կամ կեղծ ծաղիկները չունեն վարսանդ և առէջներ: Այդպիսի ծաղիկները կատարում են միայն միջատներին գրավելու դեր (օրինակ [[արևածաղիկ|արևածաղկի]] զամբյուղի եզրային ծաղիկները): Տարբերում են նաև միատուն և երկտուն ծաղիկներ: Միատուն բույսերում միառժամանակ գտնվում են և առէջավոր և վարսանդավոր ծաղիկներ ([[կաղնի]], [[դդում]], [[վարունգ]], [[եգիպտացորեն]]):
Այն բույսերն, որոնց մի առանձնյակն ունի առէջավոր, իսկ մյուսը վարսանդավոր ծաղիկներ, կոչվում են երկտուն (ուռենի, [[կանեփ]], [[բարդի]]):
Ծաղիկները լինում են ''կանոնավոր'' (ակտինոմորֆ), երբ բոլոր ուղղություններով կարելի է ղրանք բաժանել
սիմետրիկ մասերի: Ակտինոմորֆ ծաղիկներից առաջացել են անկանոն (զիգոմորֆ) ծաղիկները, որոնք 2 մասի կարելի է բաժանել միայն մեկ ուղղությամբ (օրինակ՝ [[ոլոռ]]ի, շանբերանի ծաղիկները): Հանդիպում են նաև ''ասիմետրիկ'' ծաղիկներ, որոնք հնարավոր չէ սիմետրիայի առանցքով բաժանել 2 մասի (օրինակ՝ կաննայի ծաղիկը): <ref name="ՀՍՀ"/>
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
{{ՎՊԵ|Flowers}}
| |||