|
'''Մովսես Գ Տաթևացի''', (աղբյուրներում հիշատակվում է նաև որպես` Մովսես Գ Սյունեցի, Աճանանցի, Խոտանանցի, ծնվել է [[1578]], գ. Խոտանան (Սյունիք) – [[1632]], [[Երևան]], ամփոփվել է Կոզեռնի[[Հովհաննես Կոզեռն|Կոզեռն]]ի գերեզմանոցում), Ամենայն հայոց կաթողիկոս [[1629-ից]] թվականից: Հաջորդել է [[Դավիթ Դ Վաղարշապատցի|Դավիթ Դ Վաղարշապատցուն]]: Կրթություն ստանալով Տաթևի վանքում` [[1592-ին]] թվականին ձեռնադրվում է կուսակրոն աբեղա, մեկնում Ամիդ և մինչև [[1606-ը]] թվականը աշակերտում Սրապիոն Եդեսացուն (Ուռհայեցի): [[1610-ից]] թվականից Երուսաղեմում[[Երուսաղեմ]]ում դարձել է Ս. Հարություն տաճարի լուսարար: [[1613-ին]] թվականին վերադառնում է Տաթև, մտնում [[Սյունյաց Մեծ անապատ]]: Նախքան կաթողիկոս դառնալը՝ հիմնել է դպրոցներ, զբաղվել դրանց բարեկարգման հարցերով, կարգավորել Սյունիքի վանքերը: Մոտ [[1620-ին]] թվականին Երևանում քարոզում է [[Կաթողիկե (Սուրբ Աստվածածին) եկեղեցի (Երևան)|Ս. Կաթողիկե]] եկեղեցում, վերաշինում Երևանի Ս. Անանիա առաքյալ անապատը, կարգավորում է Այրարատի եկեղեցիներն ու վանքերը, վերաբացում Հովհաննավանքի[[Հովհաննավանք]]ի և Սաղմոսավանքի[[Սաղմոսավանք]]ի վանական դպրոցները: [[1623-ին]] թվականին ձեռնադրվում է եպիսկոպոս, [[1626-ին]] թվականին Սպահանում է: Պարսից
շահ Աբբաս I-ը, [[1627-ի]] թվականի հունվարին ներկա գտնվելով և հիանալով Ս. Ծննդյան տոնի՝ նրա կատարած արարողությամբ, պարգև է առաջարկել և տվել խնդրածը՝ [[Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին|Ս. Էջմիածնի]] վանքի լուսարարի պաշտոն և վանքը նորոգելու թույլտվություն-հրովարտակ: 1627-ի թվականի հունիսից վերանորոգում է Ս. Էջմիածնի վանքը, Վեհարանը, օժանդակ կառույցները և պարիսպները: [[1628-ի]] թվականի սկզբից հիշատակվում է որպես «ընտրեալ կաթողիկոս», պաշտոնապես օծվում է [[1629-ի]] թվականի [[հունվարի 13]]-ին:
Մովսես Գ Տաթևացին շահից ստանում է իր կաթողիկոսության հաստատման և Ս. Էջմիածնի վանքի պարտքի զիջման հրովարտակներ: Իր աշակերտների և հետևորդների ([[Փիլիպոս Ա Աղբակեցի|Փիլիպոս Աղբակեցի]], Խաչատուր Կեսարացի, Եսայի Կարճավանցի
և ուրիշներ) հետ վերակենդանացնում է ավերված Արևելյան Հայաստանի մշակութային, կրթական, լուսավորական և գրական կյանքը, վերականգնում ու բարվոքում եկեղեցիներն ու վանքերը:
|
