«Ածխածին»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Ածխածին''' ([[լատիներեն]] ''Carboneum'', ''carbo'' – ածուխ բառից), քիմիական նշանը՝ '''C''', ատոմային թիվն է 6, ատոմային զանգվածը՝ 12.011:011։ Բնական ածխածինը բաղկացած է երկու ստաբիլ [[նուկլիդ]]ներից՝ ¹²C (զանգվածի 98.892%-ը) և ¹³C (զանգվածի 1.108%-ը):։ Նուկլիդների բնական խառնուրդում շատ չնչին քանակությամբ միշտ առկա է լինում ¹⁴C ռադիոակտիվ նուկլիդը (b^- ճառագայթ, կիսատրոհման պարբերությունը՝ 5730 տարի):։ Այն անընդհատ առաջանում է [[մթնոլորտ|մթնոլորտի]] ստորին շերտերում՝ ազոտի ¹⁴N իզոտոպի նեյտրոնների տիեզերական ճառագայթման շնորհիվ:շնորհիվ։

Ածխածինը տեղակայված է Մենդելեևի պարբերական համակարգի երկրորդ պարբերության IVA խմբում: Ատոմի հիմնական վիճակի արտաքին էլեկտրոնային մակերևույթի դասավորվածությունն է 2s²p²: Օքսիդացման կարևորագույն աստիճաններն են +2, +4, -4, վալենտականությունները՝ IV և II:II։

Ածխածնի նեյտրալ ատոմի շառավիղը 0.077 նմ է:է։ C⁴⁺ իոնի շառավիղը` 0.029 նմ (կոորդինացիոն թիվը 4), 0.030 նմ (կոորդինացիոն թիվը 6):։

Ածխածինը հայտնի է հեռու անցյալից:անցյալից։ Փայտածուխն օգտագործվել է հանքաքարերից մետաղները վերականգնելու համար, իսկ [[Ադամանդ|ալմաստը]]՝ ինչպես թանկարժեք քար:քար։ [[1789]] թ. [[Ֆրանսիա|ֆրանսիացի]] քիմիկոս [[Անտուան Լորան Լավուազիե|Ա. Լ. Լավուազիեն]] հետևություն արեց ածխածնի [[Տարրեր|տարրային]] հատկությունների մասին:մասին։ Արհեստական ալմաստները առաջին անգամ ստացվել են [[1953]] թ. [[Շվեդիա|շվեդ]] հետազոտողների կողմից, սակայն արդյունքները նրանք չհասցրեցին հրապարակել:հրապարակել։ Արհեստական ալմաստ ստացան «Ջեներալ էլեկտրիկ» ընկերության աշխատակիցները 1954 թ. դեկտեմբերին և 1955-ի սկզբին հրապարակեցին:հրապարակեցին։

Ածխածինը զբաղեցնում է երկրակեղևի զանգվածի 0.48%-ը:ը։ Կուտակվում է կենսոլորտում. կենդանական նյութերում պարունակվում է 18% ածխածին, բնափայտում՝ 50%, տորֆում՝ 62%, բնական այրվող գազերում՝ 75%, այրվող թերթաքարերում՝ 78%, քարածուխում և գորշածուխում՝ 80%, նավթում՝ 85%, անտրացիտում (լավատեսակ քարածուխ)՝ 96%:։ Երկրակեղևի ածխածնի նշանակալի մասը կենտրոնացված է կրաքարերում և դոլոմիտներում:դոլոմիտներում։ +4 օքսիդացման աստիճանի ածխածինը մտնում է կարբոնատային [[ապարներ]]ի և հանքանյութերի (կավիճ, կիր, մարմար, դոլոմիտներ) բաղադրության մեջ:մեջ։ Ածխաթթու գազը՝ CO₂, [[մթնոլորտ|մթնոլորտի]] հիմնական բաղադրիչներից է (զանգվածի 0.046%-ը):։ Ածխաթթու գազը լուծված վիճակում միշտ առկա է գետերի, լճերի և ծովերի ջրում:ջրում։ Աստղերի, մոլորակների և երկնաքարերի մթնոլորտում հայտնաբերված են ածխածին պարունակող նյութեր:նյութեր։

Հնում ածուխը ստանում էին բնափայտի թերի այրման միջոցով:միջոցով։ [[19-րդ դար]]ում [[մետաղագործություն|մետաղագործության]] մեջ փայտածուխը փոխարինեցին քարածուխով (կոքսով):։

[[Բժշկություն|Բժշկական]] նպատակների համար ածուխը պատրաստում են [[կոկոս]]ի կեղևի այրմամբ:այրմամբ։ Իսկ լաբորատոր անհրաժեշտությունների համար չայրվող խառնուրդներից զերծ ածուխ ստանում են [[շաքար]]ի թերի այրումից:այրումից։