«Հայերը Հունգարիայում»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ ՄիջազգայինԷթնիկ հարաբերություններխումբ
|անվանում = Հայ-հունգարական հարաբերություններ = Հունգարահայեր
|դրոշ =[[Պատկեր:Flag of Azerbaijan.svg|200px]]
|պատկեր = Armenia Hungary Locator.png
|դրոշի_նկարագրում =[[Ադրբեջան]]ի դրոշը
|երկիր1 = Հունգարիա
|քանակություն = 31.000
|երկիր2 = Հայաստան
|պատկեր =
|գույն1 = orange
|պատկերի_նկարագրում
|գույն2 = green
|երկրամաս1 ={{դրոշավորում|Հունգարիա}}
|հղում1 =
|քանակ1 = 15.000 - 30.000
|երկրամաս2 ={{դրոշավորում|Ռումինիա}}
|քանակ2 =
|հղում2 = 100.000
|երկրամաս3 = {{դրոշավորում|Եվրոպա}}
|քանակ3 = 3.000
|հղում3 =
|երկրամաս4 = {{դրոշավորում|Ռուսաստան}}
|քանակ4 =
|հղում4 =
|երկրամաս5 = {{դրոշավորում|Հայաստան}}
|քանակ5 =
|հղում5 =
|երկրամաս6 = {{դրոշավորում|ԱՄՆ}}
|քանակ6 =
|հղում6 =
|լեզու = [[Հունգարերեն]], [[Հայերեն]]
|հավատք = [[Հայ կաթոլիկ եկեղեցի]], Հայ Առաքելական եկեղեցի
|բարեկամ =
}}
[[Հայեր]]ի առաջին խմբերը [[Հունգարիա]]յում հաստատվել են միջնադարում և հետագայում ձուլվել են: Ներկայումս Հունգարիայում բնակվում է մոտ 1615 հզ. հայ սակայն հունգարացիների հայկական ծագումով մարդկանց թիվը հասնում է 30.000 ի , մեծ մասը՝ Բուդապեշտում: Փոքրաթիվ հայկական համայնքներ կան Դեբրեցեն, Շոպրոն, Սեկեշֆեհերվար քաղաքներում: Երկրորդ մեծ ներգաղթը տեղի ունեցավ [[17-րդ դար]]ում, որի հետևանքով [[Տրանսիլվանիա]]յում (այսօր՝ [[Ռումինիա]]յում) հիմնվել են հայ քաղաքներ: Տրանսիլվանահայերը հետագայում սփռվեցին պատմական Հունգարիայով մեկ և [[20-րդ դար]]ի սկզբին արդեն բոլորը [[հունգարերեն]] էին խոսում: 1920 թվականին Տրանսիլվանիան անջատվել է Հունգարիայից, ու տրանսիլվանահայերի մի մասը տեղափոխվեց այսօրվա Հունգարիայի տարածք: [[Հայոց ցեղասպանություն]]ից հետո Հունգարիայում նորից հայեր են հաստատվել, սակայն նրանց մեծ մասը [[երկրորդ համաշխարհային պատերազմ]]ից հետո արտագաղթել է [[Արևմտյան Եվրոպա]] և [[ԱՄՆ|Ամերիկա]]: Քսաներորդ դարի վերջերից մինչև հիմա շարունակվում է չորրորդ ներգաղթը, հիմնականում [[Հայաստանի Հանրապետություն]]ից, բայց նաև [[սփյուռք]]ի այլ գաղթօջախներից:
 
Հունգարահայերը մեծ դեր են խաղացել Հունգարիայի պատմության մեջ: Հայերի շնորհիվ [[1686]] թվականին Բուդա մայրաքաղաքն ազատագրվել է թուրքերից: [[1848-1849 թվականների հունգարական հեղափոխություն և ազատագրական պայքար|1848-1849 թվականների հակաավստրիական ազատագրական պայքար]]ին հայ սպաներ մեծ թվով մասնակցեցին, 13 [[Արադի նահատակներ]]ից երկուսը, [[Էռնո Քիշ]]ը և [[Վիլմոշ Լազար]]ը հայ էին: Տրանսիլվանիայի մտավորականների և առևտրականների զգալի մասը հայ էր, իսկ 20-րդ դարի Հունգարիայի մշակութային գործիչների մի մասն էլ ծագումով հայ է: