«Խոնավ անտառներ»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Խոնավ անտառներիանտառներ'''ի [[Բնական զոնաներ|բնական զոնան]] բաղկացած է երեք ենթազոնաներից.

Խոնավ անտառների զոնան ընդգրկում է [[Ամազոնի դաշտավայր|Ամազոնի դաշտավայրը]], Կոնգոյի իջվածքը, [[Գվինեական ծովափ|Գվինեական ծովափը]], [[Հարավ-Արևելյան Ասիա|Հարավ-արևելյան Ասիայի]] մեծ մասը, [[Մալայան արշիպեկլագըարշիպելագ|Մալայան արշիպելագը]] ([[Ֆիլիպիններ]], [[Ինդոնեզիա]], [[Մալայզիա]]), [[Նոր Գվինա|Նոր Գվինա կղզին]]:

Կլիման տաք է ու խոնավ: Տարվա եղանակները չեն արտահայտվում: Ամբողջ տարվա ընթացքում ջերմաստիճանը բարձր է (ամսական միջինը` 25 - 28°C): Տեղումները տարվա ընթացքում բաշխված են հավասարաչափ, հիմնականում թափվում են կեսօրին (ուժեղ կոնվեկցիայի պատճառով) ու կոչվում են [[Զենիթային անձրևներ |զենիթային անձրևներ]]: Տարեկան միջին տեղումները կազմում են 1000 - 3000 մմ.: Տեղ-տեղ (Կամերունում) տեղումների միջին քանակը հասնում է 5000 մմ.-ի, իսկ առավելագույնը` 10.000 մմ.:

Բոլոր երեք ենթազոնաներում ջերմության, խոնավության և կենսաբանական պրոցեսների սեզոնայնությունը չի արտահայտված: Շատ ուժգին ընթանում է կենսաքիմիական հողմնահարում: Ձևավորվում է հողմնահարման կեղև, տեղում մոնումմնում են ալյումինի և երկաթի օքսիդները, որոնց հետևանքով առաջացել են դեղնակարմրավուն հողեր (լատերիտային հողեր):

Փարթամ բուսականության և միկրոօրգանիզմնորիմիկրոօրգանիզմների ակտիվ գործունեության շնորհիվ առաջացել են նաև կարմրահողեր (ֆեռալիտային հողեր):

Հասարակածային և մերձհասարակածային գոտիներում անտառները մշտադալար են` «բազմահարկ»: «Բարձր հարկ»ը ներկայացնում են [[Ֆիկուս|Ֆիկուսները]] (մոտ 70 - 80 մ. բարձրությամբ), [[Արմավենի|արմավենիները]], հացի ծառը, երկաթի ծառը, հևեան և այլն: «Ցածր հարկ»ում աճում են բանանի, կակաորիկակաոի, շոկոլադի, սուրճի, մանգոյի, անանասի ծառերը և այլ արևադարձային կուլտուրաներ: Ծառերի արանքներում շատ են թփերն ութփերը, փաթաթվող ու սողացող բույսերը, որոնցից նշանավոր են լիանները: Լիանների երկարությունը հասնում է 300 մ.: Ցածրադիր վայրերում, ջրառատ շրջաններում շատ են [[Ջրաշուշան |ջրաշուշանները]] ու կոշտ [[Եղեգ|եղեգները]]: Նմանատիպ անտառներին անվանում են [[Ջունգլի |Ջունգլի]]:

ԱմբողջԱնտառներից տարվաազատված ընթացքումվայրերում` տաք ու խոնավ կլիման, հումուսով հարուստ լատերիտային հողերը հնարավորություն են տալիս անտառներից ազատված վայրերում մշակել թեյ, համեմունքներ, սուրճ, կակաո, բանան, անանաս, կիվի, արմավ, կաուչուկատուներ, բրինձ, բամբակ, ցիտրուսային կուլտուրաներ: Բնական պայմանները թույլ են տալիս տարվա ընթացքում երեք անգամ բերք ստանալ:

Զոնայի անտառների համամատաբար ազատ վայրերում բնակվում են բազմաթիվ խոտակեր(կենդանիներ` [[Փիղ|փղեր]], [[Ռնգեղջյուր|ռնգեղջյուրներ]], [[Գետաձիեր|գետաձիեր)]], ու գիշատիչ ([[Կոկորդիլոս|կոկորդիլոսներ]], հսկա [[Կրիա|կրիաներ]], խոշոր [[Օձեր|օձեր]], [[Մողեսներ|մողեսներ]], առյուծներ, [[Վագր|վագրեր]], [[Հովազ|հովազներ]], [[Ընձառյուծ|ընձառյուծներ]] և այլն) կենդանիներ: Շատ են [[Թռչուններ|թռչունները]], [[Թիթեռ|թիթեռներն]], [[Գորտեր|գորտեր]] ու [[Միջատներ|միջատները]]: Անտառի խուլ տեղամասերում կենդանիները հազվադեպ են հանդիպում: Այս վայրերում հիմնականում տարածված են [[Կապիկներ|կապիկները]] ([[Գորիլա]], [[Շիմպանզե]], [[Օրանգուտան]], Կզակապիկ, Ծույլ կապիկ, Կռնչակապիկ):

Աֆրիկայի խոնավ հասարակածային անտառներում և դրանց հարակից շրջաններում լայն տարածում ունի [[Ցեցե]] ճանճը: