Սուրեն Արշակունի

Սուրեն Արշակունի;
Ծնվել է	հունիսի 27, 1901
Ծննդավայր	Մանգլիս
Մահացել է	մարտի 3, 1939 (37 տարեկան)
Կրթություն	Ներսիսյան դպրոց
Մասնագիտություն	քաղաքական գործիչ
Աշխատավայր	Դալստրոյ
Կուսակցություն	ԽՄԿԿ
Պարգևներ և ; մրցանակներ	; և

Սուրեն Անդրեասի Արշակունի (հունիսի 27, 1901(1901-06-27)^[1], Մանգլիս^[1] - մարտի 3, 1939(1939-03-03)), հայ խորհրդային քաղաքական գործիչ, ԽՄԿԿ անդամ (1917)։

Ծնվել է Վրաստանի Մանգլիս գյուղաքաղաքում, քահանայի ընտանիքում։ Կիսատ է թողել է Թիֆլիսի գիմնազիայում ուսումը և մտել Ներսիսյան դպրոց։

Մասնակցել է աշակերտական ընդհատակյա մարքսիստական խմբակներին։ Ներգրավվելով այդ աշխատանքներին՝ մի քանի այլ աշակերտների հետ, Թիֆլիսում հիմնում է երիտասարդական «Սպարտակ» միությունը, որը հետագայում ձևավորվում է որպես կոմերիտական կազմակերպություն։

Միաժամանակ նա ակտիվորեն մասնակցում է Կովկասյան ընդհանուր աշակերտական միության հայկական բաժանմունքի ստեղծմանը և նրա տպագիր օրգան «Նոր-սերունդ»-ին։ Մինչև Անդրկովկասում խորհրդային կարգեր հաստատվելը Սուրեն Արշակունին Կովկասյան երկրային կոմիտեի հանձնարարությամբ ընդհատակյա կազմակերպական-քարոզչական աշխատանքներ է տանում Թիֆլիսում, Բաթումում, Մանգլիսում, Ալեքսանդրապոլում։

1918 թվականի սկզբներին տեղափովում է Ալեքսանդրապոլ և ծառայության մտնում զորամասերից մեկում։ Ապա, 1918 թվականի վերջերին նա կրկին մեկնում է Վրաստանի տարբեր գավառներ՝ ընդհատակյա աշխատանքի։ 1919 թվականին, իբրև հմուտ ֆավադիր, նշանակվում է ՌԿ(բ)Կ Երկրային կոմիտեին կից տպագրական գործի կազմակերպիչ։

1920 թվականին Թիֆլիսում մենշևիկների իշխանության դեմ տեղի ունեցած մայիսմեկյան ցույցի մի խումբ ակտիվ կազմակերպիչների հետ ևս բանտ է նետվում։ Ազատվելով բանտից, Արշակունին, որպես կոմունիստական երիտասարդական միության կազմակերպիչ, մեկնում է Հայաստան, սակայն ճանապարհին կրկին ձերբակալվում է և բանտարկվում Ալեքսանդրապոլում (այժմ՝ Գյումրի)։

1920 թվականի նոյեմբերին ազատվում է բանտից։ 1921 թվականի կեսերին Արշակունին պատասխանատու աշխատանքի է անցնում պետական անվտանգության օրգաններում՝ նշանակվելով Ալեքսանդրապոլի արտակարգ հանձնաժողովի նախագահի տեղակալ։ 1925 թվականին տեղափոխվում է Երևան և աշխատանքի անցնում Հայաստանի արտակարգ հանձնաժողովում։ Հետագա տարիներին Արշակունին՝ դարձյալ պետական անվտանգության մարմիններում, աշխատում է Հեռավոր Արևելքում և Մոսկվայում^[2]։

1936-1937 թվականներին աշխատել է արտասահմանում։ 1939 թվականին 38 տարեկանում, բռնադատվել է, զոհվել։ Հետագայում, 1956 թվականին արդարացվել է^[3]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
↑ Անմոռաց դեմքեր (Ներսիսյան դպրոցի սաներ), Ե., «Հայաստան», 1965, էջ 18-19։
↑ Ասատուր Փաշայան, Հայ մշակույթի վաղամեռիկ գործիչներ, Ե., 2002, էջ 30-31։

Գրականություն խմբագրել

Գուրգեն Ոսկանյան, Հուշեր Ս. Արշակունու մասին։ Անմոռաց դեմքեր (Ներսիսյան դպրոցի սաներ), Ե., «Հայաստան», 1965, էջ 20-21։
Մ. Ղազարյան, Դժվարին ուղիներում, Ե., 1972։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 2, էջ 106)։

[_5e5775e65518eefb-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.

[2] Անմոռաց դեմքեր (Ներսիսյան դպրոցի սաներ), Ե., «Հայաստան», 1965, էջ 18-19։

[3] Ասատուր Փաշայան, Հայ մշակույթի վաղամեռիկ գործիչներ, Ե., 2002, էջ 30-31։

[1]

[2]

[3]

Սուրեն Արշակունի
Ծնվել է	հունիսի 27, 1901(1901-06-27)^[1]
Ծննդավայր	Մանգլիս^[1]
Մահացել է	մարտի 3, 1939(1939-03-03) (37 տարեկան)
Կրթություն	Ներսիսյան դպրոց^[1]
Մասնագիտություն	քաղաքական գործիչ
Աշխատավայր	Դալստրոյ^[1]
Կուսակցություն	ԽՄԿԿ^[1]
Պարգևներ և մրցանակներ	^[1] և ^[1]