Սուրբ Հովհաննես Մկրտիչ եկեղեցի (Յանգոն)
Սուրբ Հովհաննես Մկրտիչ եկեղեցի, հայ առաքելական եկեղեցու տաճար Յանգոն քաղաքում, Բիրմա։
| Սուրբ Հովհաննես Մկրտիչ եկեղեցի | |
|---|---|
_(28628469950).jpg) | |
| Հիմնական տվյալներ | |
| Տեսակ | եկեղեցի |
| Երկիր |  Մյանմա |
| Տեղագրություն | Յանգոն |
| Դավանանք | Հայաստանեայց Առաքելական Եկեղեցի |
| Ճարտարապետական ոճ | հայկական ճարտարապետություն |
 | |
 | |
Եկեղեցու և Բիրմայի հայերի պատմությունԽմբագրել
17-րդ դարի սկզբին պարսկական կառավարությունը սկսել է Արևելյան Հայաստանից, հիմնականում Նախիջևանից եկած հայերի զանգվածային վերաբնակեցումը, որոնք հաստատվել են Սպահանի մոտ գտնվող Նոր Ջուղա քաղաքում։ 17-րդ դարում դժվարին պայմանների պատճառով այս վերաբնակեցվածներից ոմանք Արևելյան Հայաստանից, որոնք այժմ ապրում են Սպահանի մոտ, գնացել են Հնդկաստան կամ Հարավարևելյան Ասիա։ Հաստատվել են հիմնականում Ճավա և Մալակա թերակղզիներում (հատկապես Պենանգ կղզում և Մալակա քաղաքում)։ Հայերին սովորաբար ընդունել են որպես եվրոպացիների, կամ որպես «սպիտակների»։ Առաջին համաշխարհային պատերազմից հետո շատերը Ճավայից և Մալակայից գաղթել են Ավստրալիա[1]։
Բիրմայի հայերի երկար ժամանակ ընդունել են որպես դաշնակիցներ։ Հայերը վերապրել են Բիրմայի առաջին պատերազմը 1826 թվականին, երբ անգլիացիները գրավել են Արական և Տենասսերիմ մարզերը։ Սակայն 1852 թվականին երկրի տնտեսական սիրտը` Դաշտային Բիրմայի գրավումը անգլիացիների կողմից բերել է մեղադրանքների նոր ալիքի, որ Բիրմայի հայերը հակաբրիտանական և նույնիսկ ռուսամետ քաղաքականություն են վարում։ Չնայած բոլոր դժվարություններին, 1862 թվականին Բիրմայի թագավորի կողմից հատկացված հողատարածքում կառուցվել է Սուրբ Հովհաննես Մկրտչի հայկական եկեղեցին[1]։
1871-1872 թվականների մարդահամարի տվյալներով Բրիտանական Հնդկաստանում բնակվել են 1250 հայեր, հիմնականում Կալկաթայում, Դաքայում և Յանգոնում, 1881 թվականին՝ 1308 հայեր (737-ը՝ Բենգալիայում, 466-ը՝ Բիրմայում), 1891 թվականին՝ 1895 հայեր։ Սուրբ Հովհաննես Մկրտիչ հայկական եկեղեցին մինչ այժմ գտնվում է Աունգ Կյավ փողոցի 66 հասցեում (Aung Kyaw): Ըստ տվյալների՝ 1851-1915 թվականներին Բիրմայում մկրտվել է 76 հայ, 1855-1941 թվականներին 237 հայ ամուսնացել է, իսկ 1811-1921 թվականներին մահացել է ավելի քան 300 հայ[1]։