Սուրբ Գևորգ եկեղեցի (Նախիջևան)
Սուրբ Գևորգ եկեղեցի, հայկական առաքելական ավերված եկեղեցի ներկայիս Ադրբեջանի Հանրապետության կազմում գտնվող Նախիջևանի Ինքնավար Հանրապետության մայրաքաղաք Նախիջևանում[1][2]։
| Սուրբ Գևորգ եկեղեցի | |
|---|---|
.jpg) Սուրբ Գևորգ եկեղեցին 1980-ական թվականներին | |
| Հիմնական տվյալներ | |
| Տեսակ | Ուղղանկյուն հատակագծով քառամույթ գմբեթակիր բազիլիկա |
| Երկիր |  Ադրբեջան |
| Տեղագրություն | Նախիջևան քաղաք |
| Տարածաշրջան | Նախիջևանի Ինքնավար Հանրապետություն |
| Դավանանք |  Հայ Առաքելական եկեղեցի Հայկական առաքելական |
| Հոգևոր կարգավիճակ | Չգործող |
| Հիմնական ամսաթվերը | 1869 |
| Ներկա վիճակ | Ավերված |
| Ժառանգության կարգավիճակ | Ոչ |
| Անվանված | Սուրբ Գևորգ |
| Ճարտարապետական ոճ | Հայկական |
| Կառուցման սկիզբ | 1869 թվական |
| Կառուցման ավարտ | 1872 թվական |
| Հիմնադրված | Հին դարեր (նոր եկեղեցին կառուցվել է հնի հիմքերի վրա) |
| Փակված է | 2005 |
| Գմբեթ | 1 |
| Շինանյութ | Սրբատաշ կարմիր տուֆ |
 | |
 | |
Պատմույթուն խմբագրել
Եկեղեցին 1869 թվականին հիմնովին կառուցվել է տեղում նախկինում գոյություն ունեցող եկեղեցու հիմքերի վրա[1][2]։ Արդեն 1872 թվականին կառուցումն ավարտված էր[2]։
Խորհրդային տարիներին դեռևս կանգուն հուշարձան էր[1]։ Եկեղեցին ամբողջությամբ քանդվել է 1997-2005 թվականներն ընկած ժամանակահատվածում[3]։
Ճարտարապետական նկարագիր խմբագրել
Սուրբ Գևորգ եկեղեցին ուներ քառամույթ գմբեթակիր բազիլիկայի հորինվածք։ Կազմված էր ուղղանկյուն հատակագծով ավագ խորանից, զույգ ավանդատներից և դահլիճից։ Աղյուսից շարված գմբեթը գտնվում էր շինության խաչաձև ծածկի կենտրոնում՝ չորս մույթերի վրա[1]։
Ունեցել է երեք մուտք, որոնք գտնվում էին արևմտյան, հյուսիսային և հարավային ճակատներում[1]։
Արտաքին պատերը երեսպատված էին Աստապատ գյուղի Կարմիր վանքի ձորի քարհանքից բերված սրբատաշ կարմիր տուֆով[1]։
Եկեղեցին արտաքնապես բավականին հետաքրքիր տեսք ուներ, բայց համեստ հարդարանքով։ Զարդաքանդակները միայն մուտքերի և պատուհանների կամարների վրա էին[1]։
Արևմտյան կողմում գտնվող զույգ պատուհանների վրա՝ շրջանակի մեջ, քանդակված էր Սուրբ Սարգսի կոմպոզիցիոն պատկերաքանդակը։ Սուրբ Սարգիսը պատկերված էր հեծյալ և ձիու ոտքերի տակ օձ-վիշապին խաչակոթ նիզակով սպանելու տեսքով։ Ձիու դիմաց աղոթելու տեսքով պատկերված էր նաև մի մարդ։ Սուրբ Սարգիսի գլխին պատկերված էր լուսապսակ[1]։
Տես նաև խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 Այվազյան, Արգամ, «Նախիջևանի կոթողային հուշարձաններն ու պատկերաքանդակներն», Երևան, 1987 թվական, էջ 86։
- ↑ 2,0 2,1 2,2 «Սամվել Կարապետյան, Նախիջևան քարտեզագիրք, Երևան, 2012, էջ 25։». Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 28-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 20-ին.
- ↑ Khatchadourian, Lori; Smith, Adam; Ghulyan, Husik; Lindsay, Ian (2022). Silent Erasure: A Satellite Investigation of the Destruction of Armenian Cultural Heritage in Nakhchivan, Azerbaijan (PDF). Ithaca NY: Cornell Institute of Archaeology and Material Studies. էջեր 322–325. Արխիվացված է օրիգինալից 24․09․2022-ին.