Սոս Իսահակի Ալիխանյան (դեկտեմբերի 7, 1906(1906-12-07)[1], նոյեմբերի 26 (դեկտեմբերի 9), 1906[2] կամ 1906[3], Բաքու, Ռուսական կայսրություն[1][2] - հունվարի 26, 1985(1985-01-26)[2], Մոսկվա, ԽՍՀՄ[2]), հայ գենետիկ, ԽՍՀՄ-ում մոլեկուլային գենետիկայի և հակաբիոտիկներ սինթեզող միկրոօրգանիզմների գենետիկայի հիմնադիրներից, կենսաբանական գիտությունների դոկտոր (1958), պրոֆեսոր (1960)։ ՌԽՖՍՀ գիտության և տեխնիկայի վաստակավոր գործիչ (1977)։

Սոս Ալիխանյան
Ծնվել էդեկտեմբերի 7, 1906(1906-12-07)[1], նոյեմբերի 26 (դեկտեմբերի 9), 1906[2] կամ 1906[3]
Բաքու, Ռուսական կայսրություն[1][2]
Մահացել էհունվարի 26, 1985(1985-01-26)[2]
Մոսկվա, ԽՍՀՄ[2]
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն և  ԽՍՀՄ
Ազգությունհայ
Մասնագիտությունգենետիկ և կենսաբան
Հաստատություն(ներ)Կուրչատովի ինստիտուտ[1], Research Institute for Genetics and Selection of Industrial Microorganisms?[1] և Մոսկվայի պետական համալսարան
Գործունեության ոլորտգենետիկա[3] և կենսաբանություն[3]
Ալմա մատերՊլեխանովի անվան ռուսական տնտեսագիտական համալսարան (1930)[1]
Կոչումպրոֆեսոր[1][2]
Գիտական աստիճանկենսաբանական գիտությունների դոկտոր[1][2] (1958)
Տիրապետում է լեզուներինադրբեջաներեն[3] և ռուսերեն[3]
Գիտական ղեկավարAleksandr Sergeevich Serebrovskiĭ?
Պարգևներ
ՀայրԻսահակ Ալիխանյան[1][2]

Դերասան Իսահակ Ալիխանյանի որդին։

Կենսագրություն խմբագրել

1930 թվականին ավարտել է Մոսկվայի Գ. Պլեխանովի անվան ժողովրդական տնտեսության ինստիտուտը։ 1958-1968 թվականներին ղեկավարել է ղեկավարել է Ի. Վ. Կուրչատովի անվան ատոմային էներգիայի ինստիտուտի ճառագայթակենսաբանական բաժնի միկրոօրգանիզմների գենետիկայի լաբորատորիան։

1968-1975 թվականներին եղել է Մոսկվայի արդյունաբերական միկրոօրգանիզմների գենետիկայի և ընտրասերմնաբանության ԳՀԻ տնօրեն, այնուհետև՝ մոլեկուլային գենետիկայի բաժնի վարիչ, միաժամանակ դասավանդել է Մոսկվայի պետական համալսարանի գենետիկայի ամբիոնում։ Ալիխանյանի նախաձեռնությամբ հիմնվել է Գենետիկայի պետական գիտահետազոտական ինստիտուտը։

Աշխատանքները վերաբերում են գենի ուսումնասիրությանը, բակտերիաների և ֆագերի ԴՆԹ-ի կենսասինթեզի գենետիկական կարգավորման հարցերին։ Ալիխանյանը մեծ ներդրում ունի ՀԽՍՀ-ում մանրէակենսաբանական արդյունաբերության զարգացման գործում։ Գենետիկների և ընտրասերումնաբանների Ն. Ի. Վավիլովի անվան համառուսաստանյան գիտությունների ընկերության հիմնադիրներից է և առաջին փոխնախագահը։ Եղել է «Գենետիկա» (ռուսերեն) ամսագրի փոխնախագահը։

Պարգևներ, մրցանակներ խմբագրել

Պարգևատրվել է Ի. Միչուրինի, Գ. Մենդելի, Յա. Պուրկինեի անվան մեդալներով։

Երկեր խմբագրել

  • Современная генетика, М., 1967.
  • Селекция промышленных микроорганизмов, М., 1968.

Ծանոթագրություններ խմբագրել

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 1, էջ 173