Սիստոլիկ գերճնշումն արյան սիստոլիկ ճնշման բարձրացումն է(ՍՃ)։ Եթե սիստոլիկ ճնշումը բարձանում է (>140), նորմալ (<90) դիաստոլիկ ճնշման պայմաններում (ԴՃ), ապա կոչվում է սիստոլիկ ճնշման իզոլացված բարձրացում[1]։

Սիստոլիկ գերճնշում
Տեսակհիվանդություն

Պատճառագիտություն խմբագրել

Սիստոլիկ գերճնշումը կարող է ի հայտ գալ տարիքի աճին զուգընթաց, քանի որ մեծանում է աորտայի ծանրաբեռնվածությունը[2]։

Արդյունքում մեծանում է ձախ փորոքի ծանրաբեռնվածությունը, որը հանգեցնում է կորոնալ արյունահոսքի նվազեցման, ձախ փորոքի հիպերտրոֆիայի, կորոնար իշեմիայի և սրտային անբավարարության[3]։

Մեծ տարիքում պացիենտները ունեն առիթմիաների բարձր ռիսկ (Օրինակ՝ նախասրտերի շողացում)[4]։

Բուժում խմբագրել

Սիստոլիկ գերճնշման բուժման նպատակն է իջեցնել սրտի, ցերեբրովասկուլյար համակարգի և երիկամների ծանրաբեռնվածությունը։ Առորյան, սովորությունները և սնունդը նույնպես ունեն մեծ ազդեցություն բուժման վրա։ Խորհուրդ է տրվում օգտագործել քիչ քանակությամբ աղ, մեծ քանակությամբ մրգեր և բանջարեղեններ։ Կլինիկական հետազոտությունները ցույց են տալիս որ հավելյալ քաշի կորուստը, ֆիզիկական ակտիվությունը և ալկոհոլի սահմանափակումը նույնպես դրական դինամիկա են ապահովում[3]։

Ապրելակերպի փոփոխությունները կարելի է համակցել դեղորայքային բուժման հետ, ինչը թույլ կտա պահպանել սիստոլիկ ճնշման նորմալ մակարդակ։ Սակայն պետք է հաշվի առնել, որ ցանկացած դեղորայք ունի կողմնակի էֆեկտներ, հաճախ՝ լուրջ։

Նպատակ խմբագրել

Համաձայն հետազոտությունների, եթե Սիստոլիկ ճնշումը 140 է, իսկ դիաստոլիկը 68-ից փոքր է, բուժման արդյունքները բարենպաստ են։ Եթե 70ից բարձր է, ապա բուժման ընթացքում կարող են ի հայտ գալ բարդություններ[5]։

Կատարվել են ռանդոմիզացված կլինիկական հետազոտություններ, որոնց արդյունքների համաձայն նպատակահարմար է դիաստոլիկ ճնշումը պետք է պահել 68-70 ից ցածր[6]։ Նման ԴՃ-ն տալիս է Սիստոլիկ գերճնշման բուժման առավել լավ արդյունքներ[7][8]։

Դեղեր, որոնք օգտագործվում են Սիստոլիկ Գերճնշման բուժման համար.

  • Միզամուղներ
  • Բետտա-բլոկերներ
  • Անգիոտենզին II ընկալչի արգելակիչներ
  • Կալցիումական անցուղիների պաշարողներ
  • Ռենինային ինհիբիտորներ[9]։

Խորհուրդ է տրվում նաև.

  • Չծխել
  • Սահմանափակել աղի օգտագործումը
  • Բացառել ալկոհոլի օգտագործումը
  • Նվազեցնել ավելորդ քաշը
  • Պարբերաբար զբաղվել ֆիզիկական ակտիվությամբ[4]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. «Guideline for the diagnosis and management of hypertension in adults» (PDF). Australian Heart Foundation. 2016. էջ 12. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2017 թ․ հունվարի 14-ին. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 20-ին.
  2. Smulyan H, Safar ME (February 2000). «The diastolic blood pressure in systolic hypertension». Ann. Intern. Med. 132 (3): 233–37. doi:10.7326/0003-4819-132-3-200002010-00010. PMID 10651605.
  3. 3,0 3,1 DeLoach, SS; Townsend, RR (March 2008). «Systolic Hypertension: A Guide to Optimal Therapy». Consultant. 48 (3). Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 19.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ bot: original URL status unknown (link)
  4. 4,0 4,1 Duprez, Daniel (2012 October). «Treatment of Isolated Systolic Hypertension in the Elderly». medscape.com. Վերցված է 25.01.2020-ին.
  5. Somes GW, Pahor M, Shorr RI, Cushman WC, Applegate WB (September 1999). «The role of diastolic blood pressure when treating isolated systolic hypertension». Arch. Intern. Med. 159 (17): 2004–09. doi:10.1001/archinte.159.17.2004. PMID 10510985.(չաշխատող հղում)
  6. Boutitie F, Gueyffier F, Pocock S, Fagard R, Boissel JP (2002). «J-shaped relationship between blood pressure and mortality in hypertensive patients: new insights from a meta-analysis of individual-patient data». Ann. Intern. Med. 136 (6): 438–48. doi:10.7326/0003-4819-136-6-200203190-00007. PMID 11900496.
  7. «Five-year findings of the hypertension detection and follow-up program. I. Reduction in mortality of persons with high blood pressure, including mild hypertension. Hypertension Detection and Follow-up Program Cooperative Group». JAMA. 242 (23): 2562–71. 1979. doi:10.1001/jama.242.23.2562. PMID 490882.
  8. «MRC trial of treatment of mild hypertension: principal results. Medical Research Council Working Party». British Medical Journal (Clinical Research Ed.). 291 (6488): 97–104. 1985. doi:10.1136/bmj.291.6488.97. PMC 1416260. PMID 2861880.
  9. «Isolated Systolic Hypertension». webmd.com. 2019, MAY 17. Վերցված է 25.01.2020-ին. {{cite web}}: |first= missing |last= (օգնություն)CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)

Կաղապար:Vascular diseases