Սերոբ Պողոսյան
- Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Պողոսյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։
Սերոբ Պողոսի Պողոսյան (1904, հոկտեմբերի 15, գ․ Վերին Հյուրուկ (Սպարկերտի գավառում) - 1983, ապրիլի 5, Երևան), հայ խորհրդային պատմաբան։ Պատմական գիտությունների դոկտոր (1956), պրոֆեսոր (1959), ՀԽՍՀ գիտությունների վաստակավոր գործիչ (1965)։ Երևան Պետական համալսարանի ԽՄԿԿ անդամ 1929 թվականից։
| Սերոբ Պողոսյան | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հոկտեմբերի 15, 1904 |
| Մահացել է | ապրիլի 5, 1983 (78 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ |
| Կրթություն | Երևանի պետական համալսարան |
| Գիտական աստիճան | պատմական գիտությունների դոկտոր |
| Մասնագիտություն | պատմաբան |
| Աշխատավայր | Երևանի պետական համալսարան |
| Կուսակցություն | ԽՄԿԿ |
ԵՊՀ Հայ ժողովրդի պատմության ամբիոնի վարիչ, Պատմության ֆակուլտետի դեկան։
Կենսագրություն խմբագրել
Սերոբ Պողոսյանը ծնվել է 1904 թվականի հոկտեմբերի 15-ին Բիթլիսի նահանգի Վերին Հյուրուկ գյուղում։ Սկզբնական կրթությունն ստացել է ծննդավայրի ծխական դպրոցում։ Հրաշքով փրկվելով 1915 թվականի Մեծ եղեռնից՝ նրանց ընտանիքն ապաստանել է Կոտայքի շրջանի Ելղովան (այժմ՝ Կոտայք) գյուղում։ Ընդհատված ուսումը շարունակել է գաղթականների երեխաների համար Թազագյուղում (այժմ` Նոր Գյուղ) բացված դպրոցում։ 1921-1924 թվականներին սովորել է Երևանի Ալ. Մյասնիկյանի անվան միջնակարգ դպրոցում։
Բարձրագույն կրթություն խմբագրել
1926-1931 թվականներին սովորել է Երևանի պետական համալսարանի մանկավարժական ֆակուլտետի Պատմագրության բաժնում, որտեղ հետագայում անընդմեջ և մինչև կյանքի վերջը դասախոսելու էր։ 1931-1932 թվականներին սովորել է Մանկավարժական ինստիտուտի պատմագրական ֆակուլտետում, որից հետո 1932-1935 թվականներին՝ ԵՊՀ ասպիրանտուրայում։
1939 թվականին Սերոբ Պողոսյանը պաշտպանել է թեկնածուական, 1956 թվականին՝ դոկտորական ատենախոսություն։ 1959 թվականին նրան շնորհվել է պրոֆեսորի կոչում[1]։
Գործունեություն խմբագրել
Բարձրագույն կրթություն ստանալու տարիներին՝ ուսումնառությանը զուգընթաց աշխատել է Երևանի քաղաքային խորհրդում որպես հրահանգիչ, Երևանի երկաթուղային հանգույցում՝ կոմերիտական կազմակերպության քարտուղար[1]։
Ասպիրանտուրան ավարտելուց հետո մինչև կյանքի վերջը դասավանդել է ԵՊՀ-ում։ Որպես ինքնուրույն միավոր՝ Պատմության ֆակուլտետը կազմավորվել է 1936 - 1937 ուսումնական տարում և Սերբ Պողոսյանը 1937-1941 թվականներին եղել է Հայ ժողովրդի պատմության ամբիոնի վարիչ։ 1955-1960 թվականներին և 1964-1968 թվականներին ԵՊՀ պատմության ֆակուլտետի դեկան[2]։
Սերոբ Պողոսյանը 1937-1940 թվակակններին եղել է Հայաստանի պատմության պետական թանգարանի տնօրեն։
1941-1945 թվականներին մասնակցել է Հայրենական մեծ պատերազմին։
Նա բազմիցս ընտրվել է Երևանի քաղաքային և Սպանդարյանի շրջանային խորհուրդների պատգամավոր[1]։
Գիտական ժառանգություն խմբագրել
Գիտական հետազոտությունները վերաբերում են Հայաստանում ֆեոդալիզմի ծագմանը և սոցիալ-տնտեսական հարաբերություններին, հայ ժողովրդի ազատագրական և դասակարգային պայքարին, քաղաքական ու մշակութային պատմության հարցերին, պատմագրությանը։ Սերոբ Պողոսյանի ղեկավարությամբ պաշտպանվել է թեկնածուական 3 ատենախոսություն։ Եղել է գիտական աստիճաններ շնորհող ԵՊՀ մասնագիտական խորհրդի նախագահ[1]։ Մասնակցել է նաև հայ ժողովրդի պատմության բուհական և դպրոցական ձեռնարկների ու դասագրքերի ստեղծմանը։ Սերոբ Պողոսյանի գիտական ժառանգության մեջ առանձնակի արժեք ունեն՝
- «Ֆրիկի դարաշրջանը» (Եր., 1937)
- «Գյուղացիների ճորտացումը և գյուղացիական շարժումները Հայաստանում IX-XIII դարերում» (Երևան, 1956)
- «Հայ ժողովրդի պատմության ուսումնասիրությունը 50 տարում» (Եր., 1971)
- «Հայ ժողովրդի պատմություն» բուհական դասագրքի համահեղինակ, որն ունեցել է մի քանի հրատարակություն (Երևան, 1958-1960, 1963, 1975)։
Մահ խմբագրել
Սերոբ Պողոսյանը վախճանվել է 1983 թվականի ապրիլի 5-ին, Երևանում։
Պարգևներ և կոչումներ խմբագրել
1965 թվականին Սերոբ Պողոսյանն արժանացել է Գիտության վաստակավոր գործչի կոչման։ Պարգևատրվել է «Պատվո նշան» շքանշանով և մարտական շքանշաններով ու մեդալներով[1]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 «ՍԵՐՈԲ ՊՈՂՈՍԻ ՊՈՂՈՍՅԱՆ». www.ysu.am. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ հունիսի 7-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 6-ին.
- ↑ «Պատմության ֆակուլտետ». ysu.am. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ փետրվարի 12-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 7-ին.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 9, էջ 372)։ 
|