Սերբիայի վիճակագրություն

Սերբիայում մարդահամարներ են կատարվում ամեն տասը տարին մեկ, կազմակերպվում Սերբիայի Հանրապետության վիճակագրական կենտրոնի կողմից։ Առաջին մարդահամարը Սերբիայում կատարվել է 1834 թվականին։ Մարդահամարներ են անցկացվել նաև 1884, 1890, 1895, 1900, 1905, 1866 և 1874 թվականներին։ Սերբիայի թագավորության շրջանում մարդահամարներ են անցկացվել 1884, 1890, 1895, 1900, 1905 և 1910 թվականներին։ Վերջերս տեղի ունեցած մարդահամարները եղել են 2002 և 2011 թվականներին։

Կանխատեսումներ խմբագրել

  • Աղբյուր[1]:

Հետևյալ կանխատեսումները ապագա բնակչության վերաբերյալ Սերբիայի ազգային վիճակագրական ինստիտուտի հաղորդած պաշտոնական տվյալներն են։

Տարի Բնակչություն
2015 7,106,862
2020 6,950,753
2030 6,815,036
2040 6,830,010
2050
2060

Վիճակագրական կարևոր տեղեկություններ խմբագրել

1880–1887 խմբագրել

  • Աղբյուր[2]։
Միջին բնակչություն (x 1,000) Ծնունդներ Մահեր Բնական աճ Ծնունդների վիճակագրություն (1,000 մարդու հաշվով) Մահվան վիճակագրություն (1,000 մարդու հաշվով) Բնական աճ (1,000 մարդու հաշվով)
1880 1,738 70,167 54,243 15,924 40.4 31.2 9.2
1881 1,775 80,678 43,645 37,033 45.4 24.6 20.8
1882 1,814 80,274 41,648 38,626 44.3 23.0 21.3
1883 1,859 87,161 42,263 44,898 46.7 22.7 24.0
1884 1,902 90,441 47,552 42,889 47.6 25.0 22.6
1885 1,940 90,627 52,318 38,309 46.7 27.0 19.7
1886 1,965 83,091 58,525 24,566 42.3 29.7 12.6
1887 2,008 93,911 50,481 43,430 46.8 25.1 21.7

1900–1912 խմբագրել

  • Աղբյուր[3]։
Միջին բնակչություն (x 1,000) Ծնունդներ Մահեր Բնական աճ Ծնունդների վիճակագրություն (1,000 մարդու հաշվով) Մահվան վիճակագրություն (1,000 մարդու հաշվով) Բնական աճ (1,000 մարդու հաշվով)
1900 2,470 105,000 58,000 47,000 42.4 23.5 18.9
1901 2,520 96,000 53,000 43,000 38.0 21.0 17.0
1902 2,570 98,000 57,000 41,000 38.0 22.3 15.7
1903 2,580 106,000 60,000 46,000 40.9 23.5 17.4
1904 2,650 106,000 56,000 50,000 39.8 21.1 18.7
1905 2,660 100,000 65,000 35,000 37.3 24.8 12.5
1906 2,690 113,000 66,000 47,000 42.0 24.5 17.5
1907 2,770 111,000 62,000 49,000 40.0 22.4 17.6
1908 2,820 104,000 67,000 37,000 36.8 23.7 13.1
1909 2,840 110,000 83,000 27,000 38.7 29.3 9.4
1910 2,870 112,000 64,000 48,000 39.0 22.4 16.6
1911 2,940 107,000 64,000 43,000 36.3 21.8 14.5
1912 2,980 114,000 63,000 51,000 38.3 21.1 17.1

1950–2014 խմբագրել

Սերբիայի տվյալները (ներառյալ Կոսովոն

  • Աղբյուր[4]։
Միջին բնակչություն (1000 մարդու հաշվով) Ծնունդներ Մահեր Բնական աճ Ծնունդների վիճակագրություն (1000 մարդու հաշվով) Մահվան վիճակագրություն (1000 մարդու հաշվով) Բնական աճ (1000 մարդու հաշվով) Ընդհանուր ծնունդներ Ընդհարված ծնունդներ
1950 5 970 163 297 76 851 86 446 27.4 12.9 14.5 3,51
1951 6 042 145 197 80 034 65 163 24.0 13.2 10.8 3,07
1952 6 112 161 306 67 870 93 436 26.4 11.1 15.3 3,33
1953 6 188 151 672 68 168 83 504 24.5 11.0 13.5 3,03
1954 6 274 152 569 62 610 89 959 24.3 10.0 14.3 3,05
1955 6 358 140 396 65 179 75 217 22.1 10.3 11.8 2,81
1956 6 425 132 078 67 055 65 023 20.6 10.4 10.1 2,66
1957 6 481 118 535 64 885 53 650 18.3 10.0 8.3 2,38
1958 6 535 118 425 55 564 62 861 18.1 8.5 9.6 2,45
1959 6 585 114 872 60 850 54 022 17.4 9.2 8.2 2,40
1960 6 635 119 298 61 872 57 426 18.0 9.3 8.7 2,56 81 516
1961 6 693 115 222 57 990 57 232 17.2 8.7 8.6 2,51 95 196
1962 6 752 110 008 62 830 47 178 16.3 9.3 7.0 2,47
1963 6 809 108 324 57 778 50 546 15.9 8.5 7.4 2,46
1964 6 863 103 847 62 100 41 747 15.1 9.0 6.1 2,51
1965 6 916 106 699 58 856 47 843 15.4 8.5 6.9 2,43
1966 6 974 103 775 55 471 48 304 14.9 8.0 6.9 2,45
1967 7 027 103 491 62 915 40 576 14.7 9.0 5.8 2,40 131 502
1968 7 078 103 621 60 932 42 689 14.6 8.6 6.0 2,41
1969 7 127 105 478 68 152 37 326 14.8 9.6 5.2 2,27 162 643
1970 7 171 102 453 67 211 35 242 14.3 9.4 4.9 2,40
1971 7 214 104 070 65 872 38 198 14.4 9.1 5.3 2,30
1972 7 258 106 859 70 822 36 037 14.7 9.8 5.0 2,28
1973 7 303 108 361 67 152 41 209 14.8 9.2 5.6 2,31
1974 7 351 110 458 66 457 44 001 15.0 9.0 6.0 2,32
1975 7 401 112 945 69 590 43 355 15.3 9.4 5.9 2,35
1976 7 452 114 035 68 565 45 470 15.3 9.2 6.1 2,28
1977 7 503 111 510 68 924 42 586 14.9 9.2 5.7 2,26
1978 7 550 110 622 71 986 38 636 14.7 9.5 5.1 2,23
1979 7 611 109 953 72 306 37 647 14.4 9.5 4.9 2,14
1980 7 688 109 597 76 180 33 417 14.3 9.9 4.3 2,26
1981 7 729 103 407 78 086 25 321 13.4 10.1 3.3 2,24
1982 7 738 106 575 78 473 28 102 13.8 10.1 3.6 2,31
1983 7 747 108 003 83 506 24 497 13.9 10.8 3.2 2,23
1984 7 754 107 036 82 742 24 294 13.8 10.7 3.1 2,21
1985 7 759 101 938 81 836 20 102 13.1 10.5 2.6 2,22 214 806
1986 7 759 99 419 83 977 15 442 12.8 10.8 2.0 2,21 212 400
1987 7 757 98 279 83 426 14 853 12.7 10.8 1.9 2,24 205 343
1988 7 755 97 471 83 616 13 855 12.6 10.8 1.8 2,22 193 558
1989 7 773 91 270 85 256 6 014 11.7 11.0 0.8 2,09 193 755
1990 7 806 90 590 85 932 4 658 11.6 11.0 0.6 2,11
1991 7 836 90 378 89 072 1 306 11.5 11.4 0.2 1,80 150 449
1992 7 852 86 877 93 475 -6 598 11.1 11.9 -0.8 1,77 135 907
1993 7 848 87 931 95 121 -7 190 11.2 12.1 -0.9 1,90 113 720
1994 7 843 85 292 93 011 -7 719 10.9 11.9 -1.0 1,87 114 659
1995 7 837 86 236 93 933 -7 697 11.0 12.0 -1.0 1,70 92 785
1996 7 828 82 548 98 370 -15 822 10.5 12.6 -2.0 1,85 80 003
1997 7 831 79 716 98 068 -18 352 10.2 12.5 -2.3 1,76 60 723
1998 7 568 76 330 99 376 -23 046 10.1 13.1 -3.0 1,68 55 360
1999 7 540 72 222 101 444 -29 222 9.6 13.5 -3.9 1,62 43 771
2000 7 516 73 764 104 042 -30 278 9.8 13.8 -4.0 1,48 42 322
2001 7 503 78 435 99 008 -20 573 10.5 13.2 -2.7 1,58 34 255
2002 7 500 78 101 102 785 -24 684 10.4 13.7 -3.3 1,57 30 794
2003 7 481 79 025 103 946 -24 921 10.6 13.9 -3.3 1,59 29 856
2004 7 463 78 186 104 320 -26 134 10.5 14.0 -3.5 1,57 26 645
2005 7 441 72 180 106 771 -34 591 9.7 14.3 -4.6 1,45 26 645
2006 7 412 70 997 102 884 -31 887 9.6 13.9 -4.3 1,43 25 665
2007 7 382 68 102 102 805 -34 703 9.2 13.9 -4.7 1,38 24 273
2008 7 350 69 083 102 711 -33 628 9.4 14.0 -4.6 1,42 24 159
2009 7 321 70 299 104 000 -33 701 9.6 14.2 -4.6 1,45 22 733
2010 7 291 68 304 103 211 -34 907 9.4 14.2 -4.8 1,42 22 092
2011 7 259 65 598 102 935 -37 337 9.0 14.2 -5.2 1,41
2012 7 199 67 257 102 400 -35 143 9.3 14.2 -4.9 1,45
20131 Արխիվացված 2014-07-14 Wayback Machine 7 164 65 554 100 300 -34 746 9.2 14.0 -4.8 1,44
20142 Արխիվացված 2015-04-02 Wayback Machine 7 129 67 144 102 257 -35 113 9.4 14.3 -4.9 1,47

Էթնիկ խմբեր խմբագրել

 
Սերբիայի էթնիկ քարտեզը, 2002 թվականի մարդահամար

Բալկանների մեջտեղում գտնվելով՝ Սերբիան տարբեր էթնիկ խմբերի տունն է։ Համաձայն 2011 թվականի մարդահամարի՝ սերբերը երկրի ամենամեծ էթնիկ խումբն են և կազմում են բնակչության 83,3 տոկոսը։

Սերբիա 2011 թվականին (ներառյալ Կոսովոն)
Սերբեր
  
83.3 %
Հունգարացիներ
  
3.5 %
Ցիգաներ
  
2.1 %
Բոսնիացիներ
  
2 %
Խորվաթներ
  
0.8 %
Սլովակներ
  
0.7 %
Այլ
  
5.3 %
Ոչ պաշտոնական
  
2.2 %
Վոյվոդինա
Սերբեր
  
66.7 %
Հունգարացիներ
  
13 %
Սլովակներ
  
2.6 %
Խորվաթներ
  
2.4 %
Ցիգաններ
  
2.2 %
Ռումինացիներ
  
1.3 %
Մոնտենեգրացիներ
  
1.1 %
Այլ
  
9.7 %
Արևմտյան Սերբիա
Սերբեր
  
88.5 %
Բոսնիացիներ
  
7 %
Ցիգաններ
  
1 %
Այլ
  
3.5 %
Հարավային և արևելյա Սերբիա
Սերբեր
  
89.1 %
Ցիգաններ
  
3.6 %
Վալախներ
  
2.1 %
Բուլղարացիներ
  
1 %
Այլ
  
4.2 %
Բելգրադի տարածաշրջան
Սերբեր
  
90.7 %
Ցիգաններ
  
1.6 %
Այլ
  
7.6 %
Էթնիկ
խումբ
մարդահամար 1948 մարդահամար 1953 մարդահամար 1961 մարդահամար 1971 մարդահամար 1981 մարդահամար 1991 մարդահամար 2002 census 2011
Համար % Համար % Համար % Համար % Համար % Համար % Համար % Համար %
Սերբեր 4,651,819 80.2 4,963,070 80.4 5,477,670 82.0 5,788,547 80.4 5,972,661 77.3 6,616,917 80.3 6,212,838 82.9 5,988,150 83.3
Հունգարացիներ 433,618 7.5 441,748 7.2 449,377 6.7 430,145 6.0 390,321 5.0 337,479 4.5 293,299 3.9 253,899 3.5
Ռումինացիներ 40,951 0.7 46,896 0.8 6,624 0.1 35,301 0.5 76,833 1.0 90,853 1.2 108,193 1.4 147,604 2.1
Մուսուլմաններ 7,636 0.1 74,840 1.2 85,441 1.3 127,973 1.8 156,604 2.0 176,401 2.3 19,503 0.3 22,301 0.3
Բոսնիացիներ 136,087 1.8 145,278 2.0
Խորվաթներ 164,574 2.8 167,045 2.7 189,158 2.8 176,649 2.5 140,650 1.8 97,344 1.2 70,602 0.9 57,900 0.8
Սլովակներ 73,138 1.3 75,006 1.2 77,816 1.2 76,707 1.1 73,170 0.9 65,363 0.9 59,021 0.8 52,750 0.7
Ալբանացիներ 33,769 0.6 40,954 0.7 53,167 0.8 68,593 1.0 76,296 1.0 74,303 1.0 61,647 0.8 5,809 0.1
Մոնտենեգրոցիներ 46,810 0.8 54,718 0.9 67,165 1.0 93,705 1.3 120,438 1.6 117,761 1.6 69,049 0.9 38,527 0.5
վալախներ 93,440 1.6 28,047 0.5 1,367 0.0 14,719 0.2 25,592 0.3 15,675 0.2 40,054 0.5 35,330 0.5
Ռումինացիներ 63,112 1.1 59,689 1.0 59,492 0.9 57,399 0.8 53,676 0.7 37,818 0.5 34,576 0.5 29,332 0.4
Հարավսլավացիներ 14,873 0.2 122,904 1.7 439,265 5.7 312,595 4.1 80,721 1.1 23,303 0.3
Մակեդոնացիներ 17,391 0.3 26,302 0.4 35,146 0.5 41,627 0.6 47,930 0.6 44,028 0.6 25,847 0.3 22,755 0.3
Բուլղարացիներ 59,395 1.0 60,146 1.0 58,243 0.9 53,536 0.7 33,294 0.4 26,416 0.3 20,497 0.3 18,543 0.3
Այլ 114,493 2.0 132,549 2.1 102,700 1.5 115,093 1.6 122,506 1.6 97,953 1.3 266,067 3.5 368,136 5.1
Total 5,936,223 6,171,010 6,678,239 7,202,898 7,729,236 8,110,906 7,498,001 7,186,862

Կրոն խմբագրել

Սերբիան 2011 թվականին (ներառյալ Կոսովոն)
Օրթոդոքս
  
84.5 %
Կաթոլիկ
  
5 %
Իսլամ
  
3 %
Բողոքական
  
1 %
Այլ
  
0.1 %
Աթեիստ
  
1.1 %
Չճշտված
  
4.4 %

Սերբիան Եվրապայի այն երկրներից մեկն է, որ ունի կրոնական բազմազանություն։ Մեծամասնությունը օրթոդոքս և կաթոլիկ ճյուղի հետևորդներ են[5]։

Օրթոդոքս քրիստոնյաները կազմում են 6,079,396 մարդ կամ բնակչության 84.5%-ը։ Այս ճյուղի հետևորդնեի մեծամասնությունը սերբեր են։ Օրթոդոքսական այլ համայնքներ են մոնտենեգրացիները, ռումինացիները, վալախները, մակեդոնացիները և բուլղարացիները։

Կան 356,957 կաթոլիկներ Սերբիայում, կազմում են բնակչության ուղիղ 5%-ը։ Նրանց մեծամասնությունն ապրում է Վոյվադինայում, որը այնպիսի ազգերի տունն է, ինչպիսիք են հունգարացիները, խորվաթները, սլովակները և չեխերը[5]։

Մուսուլմաները բնակչության 3%-ն են կազմում և երրորդ ամենամեծ էթնիկ խումբն են[6]։ Աթեիստները կազմում են 80.053 մարդ և բնակչության 1,1%-ը։

Լեզուներ խմբագրել

Լեզու Տեղացիներ %
Սերբերեն 6,330,919 88
Հունգարերեն 243,146 3.4
Բոսնիերեն 138,871 1.9
Ռումիներեն 100,668 1.4
Այլ 373,258 5.2

Պաշտոնական լեզուն սերբերենն է։ Ազգային փոքրամասնություն կազմողների լեզուներն են հունգարերենը, ալբաներենը, ռումիներենը, բուլղարերենը, խորվաթերենը։ Այս բոլոր լեզուները պաշտոնական են համարվում տարբեր քաղաքներում, որոնց 15%-ից ավելին կազմում են ազգային փոքրամասնությունները[7]։

Կրթություն խմբագրել

2011 թվականի մարդահամարի համաձայն՝ Սերբիայում գրագիտությունը 98% է, մինչդեռ համակարգչային գրահիտությունը կազմում է 49%[8]։ Որոշ մարդահամարներ ցույց են տալիս հետևյալ ցուցանիշները. 16.2%-ը ունի բարձրագույն կրթություն, 46%-ը՝ միջնակարգ, 20.7%-ը՝ հիմնական, իսկ 13,7%-ը չի ստացել հիմնական կրթություն[9]։

Առողջություն խմբագրել

Սերբիայի բնակչության կյանքի տևողությունը 74,2 տարի է։ Տղամարդկանց մոտ այդ ցուցանիշը կազմում է 71.6, իսկ կանանց մոտ 76.8 տարի[10]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. [1]
  2. [2]
  3. B.R. Mitchell. European historical statistics. 1750-1975.
  4. «Institut national d'études démographique (INED)». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հուլիսի 2-ին. Վերցված է 2015 թ․ ապրիլի 18-ին.
  5. 5,0 5,1 «Становништво, домаћинства и породице – база : Попис у Србији 2011». Popis2011.stat.rs. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2015 թ․ ապրիլի 18-ին.
  6. http://pod2.stat.gov.rs/ObjavljenePublikacije/Popis2011/Knjiga4_Veroispovest.pdf
  7. http://www.coe.int/t/dg4/education/minlang/Report/EvaluationReports/SerbiaECRML2_en.pdf
  8. http://pod2.stat.gov.rs/ObjavljenePublikacije/Popis2011/Skolska%20sprema,%20pismenost%20i%20kompjuterska%20pismenost-Educational%20attainment,%20literacy%20and%20computer%20literacy%20.pdf
  9. «Education stats in Serbia». webrzs.stat.gov.rs. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ մարտի 29-ին. Վերցված է 2013 թ․ մարտի 20-ին.
  10. «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հուլիսի 15-ին. Վերցված է 2015 թ․ ապրիլի 18-ին.