Սեռական առարկայացում կամ սեռական օբյեկտիֆիկացում, անձին որպես սեռական ցանկության օբյեկտ դիտարկելը և վերաբերվելը։ Առարկայացումն ավելի լայն իմաստով նշանակում է անձին որպես ապրանք կամ առարկա վերաբերվելը՝ առանց անձի անհատականությունը կամ արժանապատվությունը հաշվի առնելու։ Առարկայացումը ամենից հաճախ ուսումնասիրվում է հասարակության մակարդակում, բայց կարող է նաև վերաբերվել առանձին անհատների վարքագծին՝ որպես ապամարդկայնացման եղանակ։

Բիկինիի մրցույթի մասնակից կանայք գնահատվում են միայն իրենց մարմնով և սեռական գրավչությամբ:

Ե՛վ տղամարդիկ, և՛ կանայք կարող են դառնալ սեռական առարկայացման սուբյեկտ։ Կանանց առարկայացումը ֆեմինիստական շատ տեսությունների և դրանցից բխող հոգեբանական տեսությունների ուսումնասիրման կարևոր առարկաներից է։ Շատ ֆեմինիստներ համարում են, որ սեռական առարկայացումը կարևոր դեր է խաղում գենդերային անհավասարության հաստատման մեջ։ Հոգեբաններն առարկայացումը կապում են կանանց ֆիզիկական և հոգեկան առողջության մի շարք ռիսկերի հետ։

Կանանց սեռական առարկայացումը խմբագրել

Կնոջ սեռական օբյեկտիվացման ժամանակ կինը դիտվում է հիմնականում որպես տղամարդու սեռական ցանկության օբյեկտ, այլ ոչ թե որպես լիարժեք անհատ[1][2][3]։ Չնայած կնոջ առարկայացման իրավիճակները կարող են տարբեր լինել, շատ ֆեմինիստներ[4] կանանց առարկայացում են համարում գովազդում, արվեստում և լրատվամիջոցներում, պոռնոգրաֆիայում, մերկապարում և մարմնավաճառության մեջ կանանց սեռական իմաստով արտապատկերումը։ Ըստ ֆեմինիստների՝ առարկայացում է նաև հանրային վայրերում, միջոցառումներում (օրինակ՝ գեղեցկության մրցույթներում) սեռական կամ գեղագիտական նպատակներով կանանց գնահատումն ու դատապարտումը։

Որոշ ֆեմինիստներ և հոգեբաններ[5] պնդում են, որ սեռական առարկայացումը կարող է հանգեցնել բացասական հոգեբանական հետևանքների, ներառյալ սնման խանգարումների, դեպրեսիայի և սեռական դիսֆունկցիայի, կանանց մոտ կարող է առաջ բերել բացասական ինքնապատկերում այն համոզմունքի պատճառով, որ իրենց կարողությունները ու խելքը երբևէ չի ճանաչվել և չի ճանաչվի հասարակության կողմից[3]։ Կանանց սեռական առարկայացումը բացասաբար է անդրադառնում արդյունավետության, ինքնավստահության և աշխատանքի վրա։ Թե ինչպես է առարկայացումն ազդել կանանց և հասարակության վրա, ընդհանուր առմամբ, ակադեմիական բանավեճերի առարկա է․ որոշները պնդում են, որ սեռական հասունացման ընթացքում աղջիկների հասկանալը արտաքին տեսքի կարևորության վերաբերյալ կարող է բերել վախի, ամոթի և զզվանքի զգացումների[6]։ Ուրիշները կարծում են, որ հատկապես երիտասարդ կանայք են ենթարկվում առարկայացման, քանի որ նրանց հաճախ սովորեցնում են, որ ուժը, հարգանքը և հարստությունը կարող են պայմանավորված լինել մարդու արտաքին տեսքով[7]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Barry, Kathleen (1984). «Pornography: the ideoloy of cultural sadism». In Barry, Kathleen (ed.). Female sexual slavery. New York London: NYU Press. էջ 247. ISBN 978-0-8147-1069-2.
  2. LeMoncheck, Linda (1997). «I only do it for the money: pornography, prostitution, and the business of sex». In LeMoncheck, Linda (ed.). Loose women, lecherous men a feminist philosophy of sex. New York, New York: Oxford University Press. էջ 133. ISBN 978-0-19-510556-8.
  3. 3,0 3,1 Szymanski, Dawn M.; Moffitt, Lauren B.; Carr, Erika R. (January 2011). «Sexual objectification of women: advances to theory and research» (PDF). The Counseling Psychologist. 39 (1): 6–38. doi:10.1177/0011000010378402.
  4. Jhally, Sut (director) (1997). Dreamworlds II: desire, sex, power in music (Documentary). USA: Media Education Foundation.
  5. Fredrickson, Barbara L.; Roberts, Tomi-Ann (June 1997). «Objectification theory: toward understanding women's lived experiences and mental health risks». Psychology of Women Quarterly. 21 (2): 173–206. doi:10.1111/j.1471-6402.1997.tb00108.x.
  6. Lee, Janet (September 1994). «Menarche and the (hetero)sexualization of the female body». Gender & Society. 8 (3): 343–362. doi:10.1177/089124394008003004.
  7. Report of the American Psychological Association task force on the sexualization of girls, executive summary (PDF) (Report). Washington, DC: American Psychological Association. 2010. Վերցված է 19 February 2007-ին.
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սեռական առարկայացում» հոդվածին։