Սեդրակ Առաքելյան
- Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Սեդրակ Առաքելյան (այլ կիրառումներ)
- Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Առաքելյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։
Սեդրակ Առաքելի Առաքելյան (դեկտեմբերի 29, 1884[1], Ճահուկ, Նախիջևանի գավառ, Երևանի նահանգ, Ռուսական կայսրություն[1] - մարտի 6, 1942[2][1], Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ[1]), հայ նկարիչ, ՀԽՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ (1935)։
Սեդրակ Առաքելյան | |
---|---|
Ծնվել է | դեկտեմբերի 29, 1884[1] |
Ծննդավայր | Ճահուկ, Նախիջևանի գավառ, Երևանի նահանգ, Ռուսական կայսրություն[1] |
Վախճանվել է | մարտի 6, 1942[2][1] (57 տարեկան) |
Մահվան վայր | Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ[1] |
Ազգություն | հայ |
Քաղաքացիություն | Ռուսական կայսրություն և ԽՍՀՄ |
Կրթություն | Մոսկվայի նկարչության, քանդակագործության և ճարտարապետության ուսումնարան (1916)[1] |
Մասնագիտություն | նկարիչ |
Ուսուցիչ | Եղիշե Թադևոսյան[1] |
Պարգևներ | |
Զավակներ | Առաքել Առաքելյան |
Սեդրակ Առաքելյան Վիքիդարանում | |
Sedrak Arakelyan Վիքիպահեստում |
Կենսագրություն
խմբագրել- 1908 թվականին ավարտել է Գեղեցիկ արվեստները խրախուսող կովկասյան ընկերության Թիֆլիսի գեղանկարչության և քանդակագործության դպրոցը, որտեղ աշակերտել է Եղիշե Թադևոսյանին
- 1916 թվականին՝ Մոսկվայի գեղանկարչության, քանդակագործության և ճարտարապետության ուսումնարանը
- 1919 թվականին տեղափոխվել է Երևան
- 1921-1937 թվականներին եղել է Երևանի գեղարվեստի ուսումնարան հիմնադիր-դասատուներից, 1921-1925 թվականներին՝ վարիչ
- 1905-1908 թվականներին աշխատակցել է «Հասկեր» ամսագրին և «Մաճկալ» թերթին[3]
Ստեղծագործական գործունեություն
խմբագրելՍեդրակ Առաքելյանի արվեստը ձևավորվել է Եղիշե Թադևոսյանի գեղանկարչության, ռուսական ռեալիստական նկարչության և հայրենի բնաշխարհի ազդեցությամբ։ Առաքելյանի աշխատանքներին բնորոշ է հայրենի բնության և գյուղական կենցաղի գունագեղ արտացոլումը։ Բազմաբնույթ են նրա կտավների թեմաները։ Գյուղական պատկերներից են՝
- «Հաց են թխում» (1914)
- «Ցորեն են ծեծում» (1915)
- «Գյուղական բակ» (1927)
- «Կալը Սևանի ափին» (1928)
- «Աղբյուրի մոտ» (էսքիզ) (1928)[4]
- «Աղբյուրի մոտ» (1928)
Բնապատկերներ՝
- «Առաքելոց եկեղեցին. Սևան» (1923)
- «Գարունը Երևանում» (1926)
- «Աշուն. Երևանի մի անկյունում» (1926)
- «Աշունը Երևանում» 1928
- «Սևանա վանքերը» (1925)
- «Սևանի ձկնորսները» (1935)[5]
- «Փշատի քաղ» (1936)[6]
- «Անհանգիստ լիճը. Աղկալա» (1939)[7]
- «Քարավանը լեռներում» 1920
- «Հին Գորիս» (1940)
Առաքելյանն առարկայական աշխարհն ընկալել է գեղանկարչի բնածին տաղանդով։ Պայմանական նշանակությամբ գունաշարով վավերացրել է ժամանակի ռիթմերը, ռոմանտիկ շունչը, որոշ դրվագներում հասել է գեղարվեստական բացառիկ արդյունքի («Սևան։ Կարմիր ճայեր», 1926, «Փշատաքաղ», 1936)։
Հեղինակ է նաև ինքնատիպ կոմպոզիցիաների և դիմանկարների։ Նկարչի գործերի մեծ մասը պահվում է Հայաստանի ազգային պատկերասրահում։
Ցուցահանդեսներ
խմբագրելԱռաքելյանը մասնակցել է Վենետիկի (1924), Նյու Յորքի (1929), Ստոկհոլմի (1930), Փարիզի (1934) ցուցահանդեսներին։
2015 թվականին Հայաստանի ազգային պատկերասրահում բացվել է նկարչի ստեղծագործությունների ցուցահանդեսը, որն ընդգրկել է ստեղծագործական տարբեր փուլերի գեղանկարչական ու գրաֆիկական երկեր, էտյուդներ ու էսքիզներ, շուրջ 170 աշխատանքները Հայաստանի ազգային պատկերասրահի, Հայաստանի պատմության թանգարանի, Երևան քաղաքի պատմության թանգարանի և մասնավոր հավաքածուներից[8]։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Аракелян Седрак Аракелович // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր առաջին, Երևան, 2005.
- ↑ «Աղբյուրի մոտ», Սեդրակ Առաքելյան
- ↑ «Սևանի ձկնորսները», Սեդրակ Առաքելյան
- ↑ «Փշատի քաղ», Սեդրակ Առաքելյան
- ↑ «Անհանգիստ լիճը. Աղկալա», Սեդրակ Առաքելյան
- ↑ Սեդրակ Առաքելյան. Հայրենի բնաշխարհի ու գյուղական կյանքի քնարերգու
Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սեդրակ Առաքելյան» հոդվածին։ |
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սեդրակ Առաքելյան» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 1, էջ 535)։ |