Ռուսաստանի զինանշան, Ռուսաստանի պաշտոնական պետական խորհրդանիշ[1], Ռուսաստանի գլխավոր պետական խորհրդանիշներից մեկը, Ռուսաստանի Դաշնության պետական դրոշի և Ռուսաստանի Դաշնության պետական օրհներգի հետ միասին։ Ներկայիս զինանշանը հաստատվել է Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի հրամանագրով 1993 թվականի նոյեմբերի 30-ին։ [1]։

Ռուսաստանի զինանշան
Մանրամասնություններ

Ռուսաստանի զինանշանի պատմություն խմբագրել

Հին ռուսական կնիքներ խմբագրել

 
Ալեքսանդր Նևսկու կնիքը (1236 թվականից հետո)

Արևմտյան Եվրոպայում ընդունված ասպետական ժառանգական զինանշանի հասկացությունը Ռուսաստանում գոյություն չուներ։ Մարտերի ժամանակ դրոշները ծառայել են հիմնականում Քրիստոսի, Աստվածածնի, Սուրբ կամ ուղղափառ խաչի ասեղնագործ կամ նկարված պատկերները։ Հին ռուսական ռազմական վահանակներում հանդիպող պատկերները նույնպես ժառանգական չեն եղել։ Հետևաբար, Ռուսաստանի զինանշանի պատմությունը նախևառաջ մեծ իշխանամետ մամուլի պատմությունն է։

Իրենց կնիքների վրա հին ռուս իշխանները, առաջին հերթին, պատկերել են իրենց հովանավոր սրբերին (օրինակ, Սիմեոն Հպարտի տպագրության վրա պատկերված է Սուրբ Սիմեոն, իսկ Դմիտրի Դոնսկու տպագրության վրա՝ Սուրբ Դիմիտրիի), ինչպես նաև տեղադրել են գրություններ, որոնք ցույց են տալիս, թե ում է պատկանում այդ կնիքը։ Սկսած Մստիսլավ Ուդատնուց և Վսևոլոդի թոռներից, կնիքների (ինչպես նաև մետաղադրամների) վրա սկսեց հայտնվել հեծյալը՝ իշխող իշխանի խորհրդանշական պատկերը։ Հեծյալի զենքը կարող է տարբեր լինել՝ նիզակ, աղեղ, սուր։ Իվան II Կարմիրի մետաղադրամների վրա առաջին անգամ հայտնվում է արշավային մարտիկը, որը սուրով հարվածում է օձին (վիշապին)։ Հեծյալի պատկերը բնորոշ էր ոչ միայն Վլադիմիրի և Մոսկվայի իշխանների կնիքներին, այլ նաև այլոց։

Ռուսական պետության զինանշան խմբագրել

 
Ռուսական թագավորության զինանշանը: 1667 թվական

Առաջին անգամ երկգլխանի արծիվը, որպես ռուսական պետության պետական խորհրդանիշ, հանդիպում է Իվան III Վասիլևիչի պետական տպագրության հակառակ կողմում 1497 թվականին, չնայած երկգլխանի արծվի (կամ թռչունների) պատկերները հանդիպում էին հին ռուսական արվեստում և Տվերի մետաղադրամներում և նախկինում[2]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 О Государственном гербе Российской Федерации: Федеральный конституционный закон от 25.12.2000 г. № 2-ФКЗ // Собрание законодательства РФ. 2000. № 52. Ст. 5021.
  2. Силаев А. Г. Истоки русской геральдики. — М.: ФАИР-ПРЕСС, 2003. — с. 35—38. — ISBN 5-8183-0456-6