Ռովիգո (իտալ.՝ Provincia di Rovigo), գավառ Իտալիայի Վենետո մարզում։ Մայրաքաղաքը Ռովիգոն է։ Հյուսիսից սահմանակից է Վերոնա, Պադովա և Վենետիկ գավառներին, հարավից՝ Ֆերերային, արևմուտքից՝ Մանտուա գավառին, իսկ արևելքից՝ Ադրիատիկ ծովին։

Ռովիգո
Դրոշ Զինանշան


ԵրկիրԻտալիա Իտալիա
ԿարգավիճակԻտալիայի պրովինցիաներ
Մտնում էՎենետո
ՎարչկենտրոնՌովիգո
Տարածք1789,93 կմ²
Սահմանակցում էՎերոնա, Պադովա, Metropolitan City of Venice?, Ֆերերա և Մանտուա
Ժամային գոտիUTC+1 և UTC+2
ISO 3166-2 կոդIT-RO
Հեռախոսային կոդ0425 և 0426
Փոստային ինդեքսներ45100 և 45010–45039
Ավտոմոբիլային կոդRO
provincia.rovigo.it

Աշխարհագրություն և ժողովրդագրություն խմբագրել

Ռովիգո գավառն ընդգրկում է ներկայիս Պոլեզինեն[1]։ Ունի 1789 քառ. կմ տարածք, իսկ ընդհանուր բնակչությունը կազմում է 244625 մարդ (2015 թվականի տվյալներով)։ Իրենից ներկայացնում է հարթավայր, որի հարաբերական բարձրությունը 2-ից 15 մետր է[2]։

Հյուսիսային շրջանով հոսում էԱդիջե գետը՝ Բադիա Պոլեզինե քաղաքից դեպի ծով, բացի Կավարձերեի տարածքից, հարավից հոսում է Պո գետը՝ Մելարա կոմունայից դեպի ծով։ Պրովինցիան ընդգրկում է ամբողջ Պո գետի դելտան և եզրագծում է Պո դի Գորո ջրանցքին։

Պո և Ադիջե գետերը միայն վերջին ժամանակներում կայուն ընթացք ունեն։ Հողը համեմատաբար ձևավորվել է վերջերս՝ գետերից վերցված ձուլվածքներով, և որի իջեցումը տեղի է ունենում բնական կարծրացման, ինչպես նաև մարդու գործունեության, ջրահեռացման, ստորերկրյա ջրերի ու մեթանի արդյունահանման պատճառով[3]։

Բիանկո ջրանցքը ամբողջությամբ հոսում է Ռովիգո գավառով։ Ցամաքեցման համար շատ ջրանցքներ են փորվել Ռովիգո պրովինցիայում, քանի որ Պոն և Ադիջեն Իտալիայի առաջին ու երրորդ խոշոր գետերն են, որոնք մեծ քանակությամբ ջուր են տեղափոխում։ Գլխավոր ջրանցքներն են Կոլլետորե Պադանոն, Կերեսոլոն ու Վալդենտրոն։

Պատմական նշանակություն ունեն Ադիջետտո, Պոացո և Ֆոսա Պոլեզելա գետակները։

Կլիման մեղմ մայրացամաքային է՝ բարձր խոնավությամբ, կիզիչ ամառներով և մառախլապատ ձմեռներով։ Տեղումների տարեկան ցուցանիշը նորմայի սահմաններում են, սովորաբար լինում են գարնանն ու աշնանը[3]։

Գավառում կա 50 կոմունա[1]։ Ըստ 2011 թվականի տվյալների՝ գլխավոր մունիցիպալիտետների բնակչությունը կազմում է`

Կոմունա Բնակչություն
Ռովիգո 52,099
Ադրիա 20,069
Պորտո Վիրո 14,470
Լենդինարա 12,006
Օքիոբելո 11,849
Բադիա Պոլեզինե 10,780
Պորտո Տոլե 9,976
Տալիո դի Պո 8,445
Ռոզոլինա 6,510
Վիլադոզե 5,185
 
Պո գետ

Ռովիգո գավառում նույնիսկ այսօր առկա է ներգաղթը։ Երիտասարդները արտագաղթում են Վենետոյի, Իտալիայի ավելի զարգացած շրջաններ, ինչը բերում է ժողովրդի ծերացման։ Գյուղական վայրերից դեպի զարգացած քաղաքներ ուղղորդվող միգրացիան դեռևս շարունակվում է[3]։

Տարբեր քաղաքներ ու գյուղեր կապված են SS434 Transpolesana մայրուղով[4], որը հատում է ողջ գավառը։ Այն կապում է Վերոնա գավառը Ռովիգոյին։ A13 վճարովի ավտոմայրուղին, որը կապում է Բոլոնյան Պադովային, և SS309 Romea պետական ճանապարհը՝ Վենետիկը Ռավեննային։

Ռովիգո գավառում կան նաև ավտոմայրուղիներ Օքիոբելո, Վիլամարցանա և Ռովիգո քաղաքների միջև։

Պատմություն խմբագրել

 
Ադիջե գետ

Գավառի տարածքն առաջին անգամ գաղութացվել էր հույների կողմից, ովքեր հիմնեցին Ադրիա գաղութը մեր թվագրությունից առաջ 12-11 դարերի ընթացքում։ Մ․ թ․ ա․ 6-5-րդ դարերի ընթացքում այստեղ էին բնակվում էտրուսկները և վենետիկցիները։

Միջնադարում տարածաշրջանը գտնվում էր Էստե Տան (գերդաստան) մաս կազմող Ֆերարա դքսության տնօրինության տակ։ Այնուամենայնիվ Ռովիգոն վարչական միավոր չի եղել, Պո գետի յուրաքանչյուր կողմում կար ավելի քան մեկ Պոդեստա։

1484 թվականի Ֆերարայի պատերազմից հետո Վենետիկի հանրապետությունը սկսեց իշխել Պոլեզինեի վրա։ Վենետիկցիները սահմանեցին այն տարածքը, որի մայրաքաղաքը Ռովիգոն էր, այսպիսով վերջինս առաջին անգամ ստացավ վարչական միավոր։ Սա կարելի էր դիտել որպես Ռովիգո պրովինցիայի նվաճման առաջին քայլեր, թեև նրա տարածքը ավելի փոքր էր քան այսօր։ Սահմանը սկսվում էր Բիանկո ջրանցքից, բացառությամբ մի քանի տարածքների՝ Պոլեզելայից, Գուարդա Վենետայից և Ադրիայից, ինչպես նաև Պո գետի դելտայից, որոնք եղել էին վենետիկյան տարածքներ Ռովիգոյում։

Վիեննայի վեհաժողովից հետո, 1815 թվականին Պո գետի հյուսիսում գտնվող բոլոր տարածքներն ընդգրկվեցին Լոմբարդո Վենետիկյան թագավորությունում, որով բնորոշվում է ներկայիս տարածքը։

Տնտեսություն խմբագրել

Պրովինցիան բնութագրվում է զարգացող գյուղատնտեսությամբ` մասնավորապես ցորենի, եգիպտացորենի, բրնձի և շաքարի ճակնդեղի մշակմամբ[1], ինչպես նաև խաղողի, խնձորի, տանձի, դեղձի, լոլիկի և այլ բանջարեղենների մշակմամբ[3]։

Ռովիգո քաղաքում գործում են փոքր և միջին գործարաններ և մի քանի այլ կենտրոններ. դրանք են՝ սննդի վերամշակումը, մետաղագործությունը, ատաղձագործությունը, տեքստիլ արդյունաբերությունը, շինարարությունը և շինանյութը[3]։ Շատ ոգելից խմիչքների տնտեսություններ տեղադրված են Պո դելտայի խոնավ տարածքներում[1]։

Ռովիգո գավառում կան որոշ հայտնի հանգստյան գյուղեր, ինչպիսիք են Ռոզոլինա Մարեն, Ռոսա Պինետան և Ալբարելլա կղզին։

Դելտա և դելտայի բնական զբոսայգի խմբագրել

Պրովինցիայի արևելյան մասը համապատասխանում է Պո գետի դելտային։ Դելտան պաշտպանված տարածք է, որովհետև դա ճանաչված է որպես ազգային-օրինական «բնական պարկ»։

Պատկերասրահ խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 «Polesine», Sapere.it (իտալերեն), Novara: De Agostini, 2002
  2. All demographics and other statistics: Italian statistical institute ISTAT
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 «Rovigo (provincia)», Sapere.it (իտալերեն), cit., Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ փետրվարի 24-ին, Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 6-ին {{citation}}: Italic or bold markup not allowed in: |publisher= (օգնություն)
  4. State Road 434; the proper name "Transpolesana" means "through Polesine"

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռովիգո (գավառ)» հոդվածին։