Գրանդ Հոթել Երևան

Գրանդ Հոթել Երևան
Տեսակ	հյուրանոց
Նախկին անվանում	Ինտուրիստ, Երևան, Գոլդեն Թուլիփ Երևան
Երկիր	Հայաստան
Տեղագրություն	Երևան և Կենտրոն վարչական շրջան
Հասցե	Աբովյան փողոց 14
ԲԾՄ	1003 մետր
Հարկեր	4
Սպասարկող	Գոլդեն Թուլիփ
Կառուցման սկիզբ	1926
Հիմնադրված է	1926
Բացված	1926
Ճարտարապետ	Նիկողայոս Բունիաթյան
Վերանորոգվել է	2009
Ժառանգության կարգավիճակ	մշակութային հուշարձան Հայաստանում
Պաշտոնական կայք

Ռոյալ Թուլիփ Գրանդ Հոթել, հյուրանոց Երևանում։ Հանդիսանում է 5 աստղանի հյուրանոց, մտնում է Գոլդեն Թուլիփ հյուրանոցային ցանցի մեջ, որի ցանցում ընդգրկված է ավելի քան 200 հյուրանոց աշխարհի 40 երկրներում։ Ընկերության սեփականատերն է հանդիսանում իտալական Renco S.p.A ընկերությունը։

Հյուրանոցի շենքը տեղակայված է Աբովյան (նախկին Աստաֆյան) փողոցի վրա՝ Շառլ Ազնավուրի հրապարակում։ 1926 թվականին հյուրանոցը նախագծել է ճարտատապետ Նիկողայոս Բունիաթյանը, վերակացառուցվել է Ռենկո իտալական շինարական ընկերության կողմից 1999-2000 թվականներին (վերականգնող ճարտարապետ՝ Նունե Չիլինգարյան), ամբողջովին վերանորոգվել 2009 թվականին^[2]։ Ընդգրկված է Կենտրոն վարչական շրջանի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկում^[3]^[4]^[5]։

Պատմություն խմբագրել

Հյուրանոցը կառուցվել է 1926-1928 թվականներին՝ դառնալով խորհրդային առաջին գլխավոր հատակագծով վերակառուցվող Երևանի առաջին խոշոր հասարակական շենքը^[6]^[7]^[8]։

Հուշատախտակ Նիկողայոս Բունիաթյանի նախագծով Երևանի Աբովյան փողոցում կացուցված հյուրանոցի («Ռոյալ Թուլիփ-Երևան») շենքի պատին

Հյուրանոցի շենքն ունի անկանոն հնգանկյուն հատակագիծ՝ ներքին բակով։ Ըստ նախագծի այն բազմաֆունկցիոնալ կառույց է, քաղաքային շենք, «քաղաքաշինական ճարտարապետության» օրինակ։ Հյուրանոցն ունի 5 ճակատ, որոնցից 3-ը գլխավոր են՝ Աբովյան փողոցի, կիսակլոր հրապարակի (այժմ՝ Ազնավուրի հրապարակ) և այլևս գոյություն չունեցող Մեչետսկայա (Մզկիթի) փողոցի ճակատները։ Ճակատներն ունեն հարուստ հարդարանք (պատշգամբներ, լոջիաներ, կամարաշարեր, պատուհանների շրջանակներ)։ Ճակատների մշակումն աչքի է ընկնում տարբեր գույն և ֆակտուրա ունեցող նյութերի համադրությամբ։ Կիրառվել է բազալտե շարվածքի և աղյուսագույն սվաղով պատերի համադրություն, որոնց ֆոնին առանձնանում են սև տուֆից և մոխրագույն բազալտից քիվերի, պատուհանների շրջանակների և պատշգամբների ճարտարապետական տարրերը^[5]։

Հյուրանոցի հորինվածքի գլխավոր շեշտն Աբովյան փողոցի և Ազնավուրի հրապարակի անկյունամասի հատվածն է։ Չորս հարկերում տեղավորված են հյուրանոցի առավել հանդիսավոր տարածքները՝ օվալաձև նախասրահը՝ գլխավոր աստիճանավանդակի մոնումենտալ և դինամիկ ծավալով և վերևի հարկի երկու դահլիճները։ Առաջին հարկի նախասրահի ճակատը ի տարբերություն կողային ճակատների, ամբողջությամբ մշակված է բազալտե շարվածքով։ Նախասրահի վերևում գտնվող երկմակարդակն գլխավոր դահլիճի լոջիան զարդարված է մոնումենտալ հոնիական սյունաշարով։ Չորրորդ հարկի օվալաձև պատշգամբը մշակված է նրբաոճ բազրիքով։

Բացման պահին հյուրանոցն ունեցել է 78 սենյակ, որոնցից 10-ը լյուքս համարներ, մեկը՝ հանրակացարանային՝ 12 մահճակալով։ Արխիվային փաստաթղթերը վկայում են, որ մինչև 1950-ական թվականները 5 լյուքս և 36 սովորական համարները զբաղեցրել են մշտական բնակիչներ։ Համարները տեղաբաշխված են եղել շենքի երեք հարկերում։ Սենյակները եղել են պատշաճ կահավորված։ Հյուրանոցն ունեցել է հեռախոսային կապ^[5]։

Ինտուրիստ խմբագրել

1932 թվականին հիմնադրվել է «Ինտուրիստ» բաժնետիրական ընկերության Երևանի գործակալությունը, և «Երևան» հյուրանոցը «Ինտուրիստ» անվանումով կազմել է այդ համակարգի մաս։ Ինտուրիստ հյուրանոցների համակարգը համապատասխանում էր միջազգային ստանդարտների։ 1955 թվականին հյուրանոցը դուրս է հանվում «Ինտուրիստ» համակարգից և վերադարձվում քաղաքային իշխանություններին^[5]։

Գրանդ Հոթել Երևան խմբագրել

1998 թվականին իտալական Ռենկո ընկերությունը գնեց հյուրանոցը և 1998-2000 թվականներին հյուրանոցը փակվեց վերանորոգման համար։ Վերանորոգման արդյունքում հյուրանոցի դասական ոճին գումարվեց հարմարավետությունը՝ պահպանելով Բունիաթյանի նախագիծը։ Հյուրանոցը համալրվեց Ռուբեն Ղևոնդյանի որմնանկարներով։

2004 թվականին Երևան հյուրանոցը դարձավ Գոլդոն Թուլիպ հյուրանոցային ցանցի անդամ^[9], 2013 թվականին միացավ նույն ընտանիքի Ռոյալ Թուլիպ բարձրակարգ հյուրանոցների ակումբին և վերանվանվեց Գրանդ Հոթել Երևան^[5]^[10]։

Իրադարձություններ խմբագրել

1935 թվականին հյուրանոցում կինոբեմադրիչ Համո Բեկնազարյանի սենյակում տեղադրված դաշնամուրի վրա Արամ Խաչատրյանը ստեղծել է «Պեպո» ֆիլմի երաժշտությունը։

Սերգեյ Փարաջանովն այստեղ է հղանում «Նռան գույնը» ֆիլմի դրվագները։

Հյուրանոցն իր կարևոր դերակատարությունն ունի ամենամյա «Ոսկե ծիրան» կինոփառատոնի ժամանակ։

Հյուրեր խմբագրել

Հյուրանոցի առաջին հյուրն է եղել ռուս գրող, քննադատ Անդրեյ Բելին։ Հյուրանոցն այդ ժամանակ անավարտ է եղել։ Գրողը Հայաստան է այցելել երկու անգամ և այդ երկու անգամներն էլ իջևանել է «Երևան» հյուրանոցում։

1928 թվականին այստեղ է իջևանել գեղանկարիչ Գեորգի Յակուլովը, 1935 թվականին՝ Վիլյամ Սարոյանը, ֆրանսիացի օվկիանոսագետ, ճանապարհորդ Իվ Կուստոն, ֆրանսիացի լեզվաբան Անդրե Օդրիկուրը, 1934 թվականին՝ «Նյու Յորք Թայմսի» թղթակիցներ Ուոլտեր Դյուրանտին և Ա. Դաուսոնը, Դե Նեշընլ թերթի թղթակից Լուի Ֆիշերը, անգլիացի հնագետ Ռիչման Բրոունը, Ժան Ռիշար Բլոկը (Ֆրանսիա), Ջոն Բոյտոն Պրիստլին (Անգլիա), Ժորժի Ամադուն (Բրազիլիա)։

Հյուրանոցի հյուրերից են եղել Հովսեփ Օրբելին, Համո Բեկնազարյանը, Արամ Խաչատրյանը, Ռիկարդո Մուտին, «Լա Սկալայի» ֆիլհարմոնիկ նվագախումբը, Պլասիդո Դոմինգոն, Անդրեա Բոչելլին, Վիեննայի ֆիլհարմոնիկ նվագախումբը, Լոնդոնի թագավորական ֆիլհարմոնիկ նվագախումբը, կինոբեմադրիչ Ֆատիհ Ակինը, Կլաուդիա Կարդինալեն, Աբաս Քիառոստամին, Ֆանի Արդանը^[5]։

Գեղեցիկ մեքենայով առաջնորդվեցինք «Ինտուրիստ» հյուրանոցը, որի գեղեցկությունը և մաքրությունը կարող եմ համեմատել Բուխարեստի «Աթինի փալասի» հետ։

- Կաթողիկոսական ընտրությունների համար Երևան ժամանած Ռումինիայի պատվիրակություն

Հյուրանոցում են հանգրվանել՝

1932-1945 թվականներին կաթողիկոսական ընտրությունների համար Երևան ժամանած պատվիրակությունները
1939 թվականին «Սասունցի Դավիթ» էպոսի 1000-ամյակի տոնակատարության հյուրերը
1946 թվականին Հայաստանի գրողների միության երկրորդ համագումարի արտասահմանյան պատվիրակները
1953 թվականին Ստալինի թաղմանը մասնակցելու համար Մոսկվա մեկնող թուրք դիվանագետների պատվիրակությունը
2001 թվականին Քրիստոնեության ընդունման 1700-ամյակի տոնակատարության բարձրաստիճան հոգևորականները, թագավորական ընտանիքի ներկայացուցիչները, քաղաքական գործիչները
2016 թվականին Ավրորա մրցանակաբաշխության հյուրերը, մրցանակի ներկայացված դափնեկիրները

Մշտական բնակիչներ խմբագրել

Հյուրանոցը հայտնի է եղել մշտական բնակիչներ ունենալու ավանդույթով։ ՀԽՍՀ կառավարությունը հյուրանոցի մի հատվածը տրամադրել է հայրենիք վերադարձած հայտնի հայ մտավորականների, քաղաքական, հասարակական գործիչների։

Եղիշե Չարենց խմբագրել

1928-1935 թթ. այստեղ ապրել է հայ ազգի մեծ բանաստեղծ Եղիշե Չարենցը

Շուրջ 7 տարի հյուրանոցում ապրել է Եղիշե Չարենցը։ Այս հյուրանոցում է նա գրել «Գիրք ճանապարհի» բանաստեղծությունների և պոեմների ժողովածուն։ Չարենցը նախ բնակվել է երկրորդ հարկի 21-րդ լյուքս համարում, ապա՝ մզկիթին նայող ընդարձակ սենյակում։ Համարն ունեցել է նրբաճաշակ կահավորանք՝ արևմտյան ու արևելյան համադրությամբ։ Այստեղ են ծնվել Չարենցի երկու դուստրերը` Արփենիկն ու Անահիտը։

2016 թվականին Ռոյալ Թուլիփ Գրանդ Հոթել Երևան հյուրանոցը Եղիշե Չարենցի տուն-թանգարանի հետ համատեղ ներկայացրել են Չարենցին նվիրված սենյակ N 328 միջոցառումը։ Սենյակը, որտեղ ապրել է Չարենցը, անվանակոչվել է նրա անունով։ Միջոցառման շրջանակներում սենյակ-թանգարանում ներկայացվել են Չարենցի տուն-թանգարանից բերված գրքեր, նկարներ, անձնական որոշ իրեր տեղափոխվել են հյուրանոց^[11]^[12]։

Փանոս Թերլեմեզյան խմբագրել

1928 թվականին ԱՄՆ-ից Երևան է վերադարձել նկարիչ, հասարակական գործիչ Փանոս Թերլեմեզյանը, ում հատկացվել է «Ինտուրիստ» հյուրանոցի ընդարձակ համարներից մեկը, որը նա վերածել է արվեստանոց-ցուցասրահի։

Այլ բնակիչներ խմբագրել

Հյուրանոցում են ապրել նաև Երվանդ Քոչարը, Ավետիք Իսահակյանը, Վահրամ Փափազյանը, Գուրգեն Մահարին։

Ռեստորան, սրճարան խմբագրել

Երևան հյուրանոցի ռեստորանը եղել է մայրաքաղաքի մտավորականության սիրված վայրերից։ Այստեղ է տեղի ունեցել Եղիշե Չարենցի և Իզաբելլայի հարսանյաց հանդեսը։ Հյուրերի շարքում է եղել Շարա Տալյանը, ով հանդես է եկել իր կատարումներով։ Այստեղ է տեղի ունեցել Ավետիկ Իսահակյանի որդու՝ Վիգենի ամուսնությունը և միակ հյուրերը եղել են Չարենցն ու Իզաբելլան։

Հյուրանոցում գործել է «Բաղդասար աղբար» սրճարանը, որը հետագայում տեղափոխվել է շենքին կից կցակառույցը և գործել մինչև 1948 թվականը։