Ռիտա Չիլինգարյան

մատենագետ-լրագրող

Ռիտա Վաղարշակի Չիլինգարյան (սեպտեմբերի 17, 1932(1932-09-17), Գետաշեն, Գյոյգյոլի շրջան, Ադրբեջանական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ), մատենագետ-լրագրող։ «Գետաշեն» հայրենակցական բարեգործական միության հիմնադիրներից։ Կազմել է «Արցախ Ղարաբաղ» մատենագիտության (1988-1989) 1-ին մասը (Ե. 1993), որում ի մի է բերված 1988-1989 թվականներին, մասամբ նաև 1990 թվականին հրատարակված Ղարաբաղյան շարժմանը վերաբերող գրքերը, ամսագրային ու լրագրային հոդվածները, հաղորդումները։

Ռիտա Չիլինգարյան
Դիմանկար
Ծնվել էսեպտեմբերի 17, 1932(1932-09-17) (92 տարեկան)
ԾննդավայրԳետաշեն, Գյոյգյոլի շրջան, Ադրբեջանական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
ԿրթությունԵՊՀ հայ բանասիրության ֆակուլտետ
Մասնագիտությունմատենագետ և լրագրող
ԱշխատավայրԵՊՀ Սարգիս և Մարի Իզմիրլյանների անվան գրադարան, Հայաստանի պետական տնտեսագիտական համալսարան, Երևանի պետական համալսարան և Երևանի Մխիթար Հերացու անվան Պետական Բժշկական Համալսարան

Կենսագրություն

խմբագրել

Ռիտա Չիլինգարյանը ծնվել է 1932 թվականի սեպտեմբերի 17-ին) Գետաշենում, երկրագործի ընտանիքում։ 1948 թվականին գերազանցությամբ ավարտել է Գետաշենի միջնակարգ դպրոցը։ 1949 թվականին ընդունվել է Երևանի պետական համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետը։ Համալսարանն ավարտելուց հետո 1954 թվականին աշխատանքի է անցել համալսարանի գիտական գրադարանում՝ որպես գրադարանավար։ Աշխատանքային տարիներին կազմել է հայ պարբերական մամուլի քարտարան, ուր արտացոլվել են հայ մամուլի ստեղծման, կազմավորման պատմությունը, նրա խմբագիրների գործունեությունը։ 1970 թվականին Ռիտա Չիլինգարյանը նշանակվել է համալսարանի գրադարանին կից միջբուհական գիտամեթոդական կաբինետի վարիչ, 1971 թվականին ընտրվել է բուհական գրադարանների մեթոդական խորհրդի նախագահ, 1985 թվականից՝ հանրապետության գիտամեթոդական բաժնի վարիչ՝ վարելով 13 բուհական և 65 միջնակարգ մասնագիտական ուսումնական հաստատությունների գրադարանների մեթոդական ղեկավարության և օգնության գործառույթները։

1974 թվականին Հայաստանի գրադարանագիտության և մատենագիտության բնագավառում իրականացրած աշխատանքների համար արժանացել է գովասանագրի։

Ռիտա Չիլինգարյանը զբաղվել է նաև մանկավարժական գործունեությամբ. 1970-1996 թվականներին դասախոսել է Երևանի պետական համալսարանի և ժողտնտեսության ինստիտուտի բոլոր ֆակուլտետներում՝ դասավանդելով «Մասնագիտական ներածություն» դասընթացը, ղեկավարել ՀՄԻ գրադարանագիտության և մատենագիտության բաժնի ուսանողների արտադրական պրակտիկան և ավարտական կուրսերի դիպլոմային աշխատանքների պաշտպանությունը։

1975 թվականին Ռիտա Չիլինգարյանը նշանակվել է ՀԽՍՀ գրադարանային հանձնաժողովի նախագահի տեղակալ, 1977 և 1988 թվականներին՝ գրադարանների ստուգատես-մրցույթների կազմկոմիտեների նախագահ։ Աշխատանքային գործունեության 48 տարիների ընթացքում ունեցած ակնառու ներդրումների համար պարգևատրվել է ՀԽՍՀ և ԽՍՀՄ մի շարք պատվոգրերով։ 1996-2002 թվականներին աշխատել է Երևանի պետական բժշկական համալսարանի գրադարանի տնօրեն։ Բուհական գրադարանի գրականության ֆոնդերի մուտքագրման աշխատանքներում ստեղծել և ներդրել է ժամանակակից համակարգչային տեխնոլոգիայի ձև հանդիսացող էլեկտրոնային կատալոգը, ինչպես նաև համակարգչի էկրան էջը։ Մասնագիտական գործունեությանը զուգահեռ 1988 թվականի մայիսից Չիլինգարյանը նշանակվել է «Գետաշեն» ՀԲՄ վարչության քարտուղար, հանրահավաքներում հանդես եկել հրատապ ելույթներով, մամուլում՝ հոդվածներով։

2003 թվականից Ռ.Չիլինգարյանը Հայաստանի Հանրապետության ազատամարտի վետերանների միության անդամ է։

Ստեղծագործություններ

խմբագրել

1991 թվականին հրատարակվել է նրա «Արցախ-Ղարաբաղ։ 1988-1990 թթ.» մատենագիտական եզակի գրքի առաջին մասը /հայերեն և ռուսերեն լեզուներով/, ունի հրատարակված 62 գործ՝, որոնցից 26-ը՝ գրքեր, 38-ը՝ հոդվածներ (18-ը՝ հրապարակախոսական, 12-ը՝ խմբագրական, 18-ը՝ մասնագիտական, 6-ը՝ գրախոսական, 10-ը՝ թարմգանչական) մամուլի էջերում։

2004 թվականից սկսած, որպես համահեղինակ, զբաղվել է Գետաշենի պատմության, մշակույթի, գյուղի տոհմերի վերաբերյալ գիտահետազոտական նյութերի հավաքման աշխատանքներով և ձեռնարկել «Գետաշեն» գրքի շարադրումը։

Ընտանիք

խմբագրել

Ամուսնացած է, ունի երեք դուստր և վեց թոռ։

Աշխատություններ

խմբագրել
  • Գետաշեն, 2007, Բ.Սիսյան, Ռ.Չիլինգարյան, ISBN 978-99941-42-60-6[1]
  • Ինչ գիտեք Գետաշենի մասին, 2012, Ռ.Չիլինգարյան[2]

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. Սիսյան, Բենյամին Խորենի; Չիլինգարյան, Ռիտա Վաղարշակի; Ոսկանյան, Անդրանիկ Վարուժանի (2007). Գետաշեն. Երևան: Գասպրինտ. ISBN 9789994142606.
  2. Չիլինգարյան, Ռիտա Վաղարշակի (2012). Ինչ գիտեք Գետաշանի մասին։ Գետաշենի բռնագաղթի 21-րդ տարին։(Հարց-պատասխան). Երևան: Լուսաբաց.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Ղարաբաղյան ազատագրական պատերազմ (1988—1994) հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են՝ Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո ։