Ջուլիո Կամպանիոլա (իտալ.՝ Giulio Campagnola, 1482[1][2][3][…], Պադովա, Վենետիկի հանրապետություն - 1515[1][3][4][…], Վենետիկ, Վենետիկի հանրապետություն), իտալացի փորագրող, նկարիչ և մանրանկարիչ։ Կետավոր գծի բնօրինակ տեխնիկայի գյուտարարը, որն ազդել է եվրոպական փորագրության և փորագրության հետագա զարգացման վրա։

Ջուլիո Կամպանիոլա
Ծնվել է1482[1][2][3][…]
ԾննդավայրՊադովա, Վենետիկի հանրապետություն
Մահացել է1515[1][3][4][…]
Մահվան վայրՎենետիկ, Վենետիկի հանրապետություն
Քաղաքացիություն Վենետիկի հանրապետություն
Մասնագիտություննկարիչ և փորագրիչ
Ծնողներհայր՝ Girolamo Campagnola?
 Giulio Campagnola Վիքիպահեստում
«Երիտասարդ հովիվ», փորագրություն, օգտագործվել է հատուկ տեխնիկա, որը հորինել է Ջ.Կամպանյոլան

Կենսագրություն խմբագրել

Նկարիչ Ջիրոլամո Կամպանյոլայի որդին։ Նրա վաղ տարիներն ավելի հայտնի են, քան հետագա տարիները։ Մի քանի աղբյուրներ վկայում են, որ Կամպանյոլան չափազանց հաջողակ է եղել արվեստի մի քանի ասպարեզներում դեռահաս տարիքում, քանի որ 15 տարեկան հասակում նրա ազգականի գրած նամակը բնութագրել է նրան որպես տաղանդավոր բանաստեղծ, երգիչ և լաուտի նվագող, ով տիրապետել է լատիներեն, հունարեն և եբրայերեն լեզուներին, հմուտ նկարչության, փորագրության և թանկարժեք քարեր կտրելու գործում։ Այս նամակն ուղարկվել է Մանտուայի դատարան (որտեղ այդ ժամանակ դատարանի նկարիչ էր Անդրեա Մանտեգնան)՝ փորձելով գտնել նրան այնտեղ։ Անհասկանալի է, արդյոք նա երբևէ գտնվել է Մանտուայում, չնայած (ինչպես իր գրեթե բոլոր ժամանակակիցները՝ իտալացի փորագրողներ) նրա աշխատանքը ցույց է տալիս Մանտուայի ազդեցությունը։

1499 թվականին նա կարճ ժամանակ ապրել է Ֆերարայի դատարանում՝ նախքան Վենետիկում հաստատվելը։ Մասնագետներից շատերը Կամպանոլային տեսնում են որպես արհեստավարժ նկարիչ, ով ինչ-որ դասընթացներ է ստացել Մանտուայում, Ֆերարայում կամ Վենետիկում։ Վազարին նկարագրել է նրան որպես նկարիչ։

Ստեղծագործություններ խմբագրել

Ջուլիո Կամպանյոլան համարվել է պատճենահանելու բացառիկ վարպետ։ Հիմքեր կան ենթադրելու, որ իր փորագրություններում նա հավատարիմ է մնացել Ջորջոնեի գեղատեսիլ բնօրինակներին։

Ջ.Կամպանյոլան չտիրապետելով որևէ այլ տեխնիկայի, բացառությամբ սայրի, ինչպես Յակոպո դի Բարբարին փորձել է փորագրության սահմաններում ձեռք բերել գործչի տոնային միաձուլման փափուկ անցումներ լանդշաֆտի հետ։ Այս խնդիրը լուծելու շեմին, Կամպանյոլան հորինել է մի նոր յուրօրինակ տեխնիկա, որը կոչվում է կետավոր գիծ՝ համատեղելով իտալական փորագրության մեջ հաստատված ուրվագծային նկարը դրա մեջ ցրված բազմաթիվ կտրող կետերի հետ։ Կախված այդ տեղաբաշխիչների խտությունից՝ Կամպանյոլան ստացել է տարբեր տոնայնություններ՝ հասնելով քիարոսկուրոյի նուրբ անցումներին և ձևերի փափուկ միաձուլմանը։

Նրա երեք տպաքանակները՝ «Հովհաննես Մկրտիչը», «Երիտասարդ հովիվը», «Քրիստոսը և սամարացի կինը» (1510 թվական) ցույց են տալիս նոր հնարներ։ Դրանցից ամենաքիչ հաջողվածը նրանցից ամենաշատն է՝ «Հովհաննես Մկրտիչը»։ Հատուկ քանդակի միջոցով դրա կատարման տեխնիկան երբեմն անվանում են «առաջին կետավոր գիծ» կամ պոինտել (որպես ատամնավոր փորագրման տեսակ), ի տարբերություն կետավոր գծի հետագա տեխնիկայի՝ որպես փորագրման տեսակ։ Կտրուկ հարվածները ցույց են տալիս Ջոնի չորացած մարմնի ջլերը, իսկ հագուստի ծալքերի կոշտ ուրվագիծը հավասարապես սուր է։ Եզրագծերի միջև ցրված կետերը կապված չեն դրանց հետ, և կոշտ, չոր կազմվածքն անհարկի կտրուկ հակադրվում է գեղատեսիլ բնապատկերին։

Երիտասարդ հովիվի (1510 թվականից հետո) փորագրության երկու տպագրությունները ցույց են տալիս նրա հաջորդական դրությունը` բացահայտելով նկարչի աշխատանքի մեթոդը։ Նախ ստեղծվել է գծային հիմք՝ ավելի բարակ և նուրբ, քան «Հովհաննես Մկրտիչ» -ում, այնուհետև այն խիտ «ծածկվել է» կետերով, այնքան խիտ, որ փորագրության այս երկրորդ վիճակը լցվել է սև գույնով, հակադրվելով լուսավոր տեղերին։ Կետերով լցված դողացող հարվածը կորել է խիտ ստվերում, իսկ լանդշաֆտում հովիվուհու կերպարը ստացել է գեղատեսիլ բնույթ՝ կտրող փորագրության էական հատկությունները կորցնելու գնով։

Ամենահաջողվածն ու վենետիկյան հոգով ՝ Ջուլիո Կամպանյոլայի «Քրիստոս և սամարացի կինը» փորագրությունը պահպանել է Ջորջինեի բանաստեղծական ստեղծագործության ազդեցության հետքերը։ Նկարչության մաքուր գծերը ուրվագծվել են ջրերի հայելու մեջ արտացոլված բնորոշ վենետիկյան ճարտարապետությամբ։ Դրանք հեշտությամբ կապվել են ափի և առաջին պլանի նուրբ ստվերների հետ` չափավոր ցրված կետերով։ Նախագծում գտնվող ջրհորի ուրվագծերը և կնոջ ձեռքում գտնվող անոթը արձագանքում են կղզու հեռավոր ճարտարապետության ուրվագծային գծերին։ Փորագրության առանձնահատկությունը բացահայտվել և հայտնվել է թափանցիկ պարզությամբ և բաց ստվերով։ Դոմենիկո Կամպանյոլան Ջուլիո Կամպանյոլայի ուսանողն ու որդեգրած որդին էր, ով վերցրել էր իր ուսուցչի անունը։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Union List of Artist Names
  2. 2,0 2,1 KulturNav — 2015.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Web umenia (словацк.)
  4. 4,0 4,1 4,2 MutualArt.com — 2008.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ջուլիո Կամպանիոլա» հոդվածին։