Ջուզեպպե Գասպարո Մեցոֆանտի
Ջուզեպպե Գասպարո Մեցոֆանտի (իտալ.՝ Giuseppe Gasparo Mezzofanti, սեպտեմբերի 19, 1774[1][2], Բոլոնիա, Պապական մարզ[3][3] - մարտի 15, 1849[2], Հռոմ, Պապական մարզ[2]), իտալացի կարդինալ և հայտնի բազմալեզու։
| Ջուզեպպե Գասպարո Մեցոֆանտի իտալ.՝ Giuseppe Gasparo Mezzofanti | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | սեպտեմբերի 19, 1774[1][2] |
| Ծննդավայր | Բոլոնիա, Պապական մարզ[3][3] |
| Մահացել է | մարտի 15, 1849[2] (74 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Հռոմ, Պապական մարզ[2] |
| Գերեզման | Sant'Onofrio |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Վենետիկի հանրապետություն,  Իտալիայի թագավորություն և Իտալիա |
| Մայրենի լեզու | իտալերեն |
| Կրոն | Հռոմի Կաթոլիկ եկեղեցի[4] |
| Կրթություն | Բոլոնիայի համալսարան |
| Մասնագիտություն | լեզվաբան, գրադարանավար, համալսարանի դասախոս, կաթոլիկ քահանա և hyperpolyglot |
| Աշխատատու | Բոլոնիայի համալսարան |
| Զբաղեցրած պաշտոններ | կարդինալ |
| Անդամություն | Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա, Շվեդիայի բանահյուսության, պատմության և հնավաճառության թագավորական ակադեմիա, Հունգարիայի գիտությունների ակադեմիա և Ակադեմիա դելա Կրուսկա |
 Giuseppe Caspar Mezzofanti Վիքիպահեստում | |
Կյանք
խմբագրելԼինելով բոլոնիացի համեստ ծնողների զավակ՝ նա, դեռ վաղ հասակից, ցուցաբերել է բացառիկ արտասանության հմտություններ և սեր դեպի երաժշտությունն ու օտար լեզունեը։ Նա սովորել է Պիառիստում, որտեղ հնարավորություն է ունեցել հանդիպել մի քանի միսիիոներների տարբեր երկրներից։ Նրանց հետ խոսելով՝ նա սկսել է սովորել մի քանի նոր օտար լեզուներ՝ շվեդերեն,գերմաներեն,իսպաներեն և Հարավային Ամերիկայի բնիկ լեզուն, ինչպես նաև դպրոցում սովորել է լատիներեն և հին հունարեն։ Նա ավարտել է իր աստվածաբանական ուսմնասիրությունները՝ հասնելով կարդինալ դառնալու մինիմալ տարիքին։Այս ընթացքում նա նաև ուսումնասիրել է ասիական լեզուներ։ 1797 թվականին նա օծվել է որպես քահանա և դարձել է արաբերենի, եբրայերենի, ասիական լեզուների և հունարենի մասնագետ Բոլոնիայի համալսարանում։ Հետագայում նա կորցրեց այս պաշտունը՝ հրաժարվելով ընդունել այդ ժամանակ Բոլոնիային իշխող Ցիսալփիան հանրապետությունը։ 1799 և 1800 թվականներին նա այցելել է բազմաթիվ օտարերկրացի մարդկանց, ովքեր վիրավորվել էին նապալոնեական պատերազմի ժամանակ։ Այսպես նա սովորեց նաև այլ եվրոպական լեզուներ։
1803-ին նա նշանակվեց Բոլոնիայի գրադարանի աշխատակից և շուտով վերանշանակվեց արևելյան լեզուների և հին հունարենի պրոֆեսոր։ 1833-ին նա հաջորդեց Անգելո Մեյին, որպես Վատիկանի գրադարանի ղեկավար[5]։ Նրա այլ բազմազան հետաքրքրությունները ներառում էին էթնոլոգիա, հնագիտություն, դրամագիտություն և աստղագիտություն։
Լեզուների ցանկ, որոնցով խոսում էր
խմբագրելՄեցոֆանտին հայտնի էր որպես բազմալեզու, ով ըստ Ռասսսելի (1858) խոսում էր առնվազն երեսուն լեզուներով "բացառիկ գերազանցությամբ"։
Նաև նշվում է, որ նա սահուն խոսել է ևս ինը լեզուներով և ունեցել է հիմնական գիտելիքներ մի շարք այլ լեզուներից[Ն 1]:
Տես նաև
խմբագրելՆշումներ
խմբագրել- ↑ Մեցցոֆանտիի իմացած լեզուների ճշգրիտ թիվը բավականին անորոշ է, բնականաբար, լեզվի «իմացություն» հասկացության հարաբերականության պատճառով։ Ռասսելը (1858) ներկայացնում է 114 առարկաների ցանկը, որոնք նա ստացել է Մեցցոֆանտիից՝ իր եղբորորդուց (էջ 463-465)։ Բացի երեսուն լեզուներից, «հաճախ ստուգված, և որոնցով խոսում էր հազվագյուտ կատարելությամբ", Ռասելը թվարկում է ևս ինը «ազատ Խոսող, բայց հազիվ թե բավարար ստուգված», դրանցից են՝ սիրիերեն, եթովպերեն, ամհարերեն, հինդի-ուրդու, Գուջարաթի, բասկերեն, վալաշերեն, կալիֆորնիական, ալգանկիներեն։ Մեցցոֆանտին դասավանդել է Պրոպագանդայում, տես էջ 355։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 Tagliavini C. Enciclopedia Treccani (իտալ.) — Istituto dell'Enciclopedia Italiana, 1934.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 Deutsche Nationalbibliothek Record #118783696 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
- ↑ Catholic-Hierarchy.org — USA: 1990.
- ↑ Chisholm, Hugh (1911). «Mezzofanti, Giuseppe Caspar». Encyclopædia Britannica. Vol. 18 (11 ed.). Cambridge University Press.
Արտաքին հղումներ
խմբագրել- Alphons Bellesheim, Giuseppe Cardinal Mezzofanti (Würzburg, 1880)
- Charles William Russell, Life of the Cardinal Mezzofanti (1858)
- Augustin Manavitt, Esquisse historique sur le cardinal Mezzofanti (1853)
- U. Benigni, Giuseppe Mezzofanti, Catholic Encyclopedia (1911)
- Watts, Thomas (1854). «On M. Manavit's Life of Cardinal Mezzofanti». Transactions of the Philological Society (7).
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ջուզեպպե Գասպարո Մեցոֆանտի» հոդվածին։ |