Ջովաննի Բատիստա Տիեպոլո

Ջովաննի Բատիստա Տիեպոլո (իտալ.՝ Giovanni Battista Tiepolo, մարտի 5, 1696(1696-03-05)[1][2][3][…], Վենետիկ, Վենետիկի հանրապետություն[4][5][6] - մարտի 27, 1770(1770-03-27)[1][2][3][…], Մադրիդ, Իսպանիա[4][5][6]), իտալացի նկարիչ և փորագրիչ։ Վենետիկի դպրոցի 18-րդ դարի խոշորագույն ներկայացուցիչ։

Ջովաննի Բատիստա Տիեպոլո
իտալ.՝ Giovanni Battista Tiepolo
Ի ծնեGiovanni Battista Tiepolo
Ծնվել էմարտի 5, 1696(1696-03-05)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՎենետիկ, Վենետիկի հանրապետություն[4][5][6]
Վախճանվել էմարտի 27, 1770(1770-03-27)[1][2][3][…] (74 տարեկան)
Մահվան վայրՄադրիդ, Իսպանիա[4][5][6]
Քաղաքացիություն Վենետիկի հանրապետություն
Մասնագիտությունfresco painter, նկարիչ-փորագրող, գծագրող, նկարիչ, գծանկարիչ, տպագրիչ, օֆորտանկարիչ և վիզուալ արտիստ
Ոճռոկոկկո[7] և բարոկկո[7]
Ժանրֆրեսկո, կրոնական նկարչություն[8][6], այլաբանություն[6], Անիմալիստիկա[6], կենցաղային ժանր[6], բնանկար[6], դիցաբանական գեղանկարչություն[6], capriccio?[6], դիմապատկեր[6] և Ծաղրանկար[6]
Թեմաներգեղանկարչություն
Ուշագրավ աշխատանքներCeiling fresco in the staircase of the Würzburg Residence?
Ներշնչվել էGregorio Lazzarini? և Giovanni Battista Piazzetta?
ՀայրDomenico Tiepolo?
ՄայրOrsetta Tiepolo?
ԱմուսինMaria Cecilia Guardi?[9]
ԶավակներՋովաննի Դոմենիկո Տիեպոլո[10] և Lorenzo Baldissera Tiepolo?[10]
 Giovanni Battista Tiepolo Վիքիպահեստում

Կենսագրություն

խմբագրել

Սովորել է Վենետիկում՝ Գրեգորիո Լաձարինիի մոտ, կրել Պաոլո Վերոնեզեի և Ջովաննի Բատիստա Պյացետտիի ազդեցությունը։ Աշխատել է հիմնականում Վենետիկում, ինչպես նաև Միլանում (1731-1732, 1737, 1740), Վյուրցբուրգում (1750-1753), Մադրիդում (1762-1770)։

Տիեպոլոյի վաղ շրջանի (1716-1734) գործերում դրսևորվել եննկարչին բնորոշ հարուստ երևակայությունն ու դեկորատիվ թափը (Վենետիկի Դոլֆինո պալատի նկարաշարը, 1725-ից հետո, այժմ՝ Էրմիտաժում, Սանկտ Պետերբուրգ և այլ հավաքածուներ)։ 1735-1750 թվականներին Տիեպոլոյի գործերը դարձել են լայնաշունչ և արտահայտիչ, կոլորիտը պայծառացել է և հարստացել նուրբ երանգներով (Վենետիկի Ջեզուատի, 1737-1739, և Սկալցի, 1743-1744, եկեղեցիների առաստաղապատկերները)։

1750-1760-ականներին մեծ փառքի հասած Տիեպոլոն աշխատել է նաև օտարերկրյա արքունիքների համար, ընտրվել Վենետիկի Գեղարվեստի ակադեմիայի նախագահ (1756-1758)։ Այդ շրջանում են կատարվել նրա լավագույն որմնանկարաշարերը (Վյուրցբուրգի արքեպիսկոպոսական նստավայր, 1750-1753, Վենետիկի պալացցո Լաբիա, մոտ 1750 և այլն), որոնք առանձնանում են տոնական ճոխությամբ, տարբեր գույների նուրբ երանգներով հարուստ, պայծառ կոլորիտով։ 1740-1750-ականներին են պատկանում կերպարների զգացմունքայնությամբ և վիրտուոզ տեխնիկայով հատկանշվող Տիեպոլոյի հաստոցային կարևորագույն գործերը («Ամփիտրիտեի հաղթարշավը», մոտ 1740, Դրեզդենի պատկերասրահ, «Մոգերի երկրպագությունը», 1753, Հին պինոկոտեկա, Մյունխեն)։ 1762-1766 թվականներին Մադրիդում թագավորական պալատի համար գեղանկարել է մի շարք առաստաղապատկերներ։

Տիեպոլոյի ստեղծագործությունն իր ավարտին է հասցրել 16-18-րդ դարերի իտալական մոնումենտալ-դեկորատիվ գեղանկարչության զարգացումը։ Նրա որմնանկարներն ու գեղանկարներն իրենց անհատակ տարածությամբ, անսանձ դինամիկայով և գեղանկարչական ազատությամբ, լուսաօդային էֆեկտների կատարելությամբ, գույների թեթևությամբ ու թափանցիկությամբ, ռակուրսների ու տեսանկյունների նորարարությամբ ու անսպասելիությամբ համաշխարհային մոնումենտալ-դեկորատիվ արվեստի բարձունքներից են։ Տիեպոլոն իր կոմպոզիցիաները հրաշալիորեն է կապել ինտերիերին, ստեղծելով ռեալ տարածության խորություն ու ընդարձակության պատրանք։ Հանդես է եկել նաև իբրև դիմանկարիչ, եղել հմուտ գծանկարիչ և օֆորտիստ։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել

Գրականություն

խմբագրել
  • Ольшанская Н. И., Тьеполо, М., 1957.

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ջովաննի Բատիստա Տիեպոլո» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 10, էջ 5