Ջեյն Ջեքոբս (անգլ.՝ Jane Jacobs, մայիսի 4, 1916(1916-05-04)[1][2][3][…], Սքրենթոն, Փենսիլվանիա, ԱՄՆ - ապրիլի 25, 2006(2006-04-25)[4][1][5][…], Տորոնտո, Կանադա[6][7]), կանադացի-ամերիկացի գրող, ակտիվիստ, քաղաքաշինության տեսաբան և քաղաքաշինության նոր շարժման հիմնադիրներից մեկը։ Հայտնի է որպես «Ամերիկյան մեծ քաղաքների մահը և կյանքը» գրքի հեղինակ[9][10]։

Ջեյն Ջեքոբս
անգլ.՝ Jane Jacobs
Ծնվել էմայիսի 4, 1916(1916-05-04)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՍքրենթոն, Փենսիլվանիա, ԱՄՆ
Վախճանվել էապրիլի 25, 2006(2006-04-25)[4][1][5][…] (89 տարեկան)
Վախճանի վայրՏորոնտո, Կանադա[6][7]
Մասնագիտությունլրագրող, քաղաքաշինարար, գրող, սոցիոլոգ, հեղինակ և տնտեսագետ
Լեզուանգլերեն
Քաղաքացիություն Կանադա[8] և  ԱՄՆ[8]
ԿրթությունScranton High School? և Columbia University School of General Studies?
ԱշխատավայրAmerika? և Architectural Forum?
Պարգևներ
 Jane Jacobs Վիքիպահեստում

Վաղ կյանք խմբագրել

Ծնվել է Փենսիլվանիա նահանգի Սքրանթոն քաղաքում, մայրը՝ Բես Ռոբիսոն Բուցները եղել է ուսուցչուհի և բուժքույր, իսկ հայրը՝ Ջոն Դեքեր Բուտցները, աշխատել է որպես բժիշկ։ Նրանք բողոքական ընտանիք էին խիստ կաթոլիկ քաղաքում[11]։ Նրա կրտսեր եղբայրը՝ Ջոն Դեքեր Բուցները, ծառայել է որպես դատավոր Միացյալ Նահանգների չորրորդ շրջանի Վերաքննիչ դատարանում։ «Scranton High School»-ը ավարտելուց հետո մեկ տարի աշխատել է «Scranton Tribune» ամսագրումորպես աղջիկների համար սյունակի խմբագրի օգնական-կամավոր ։

Նյու Յորք խմբագրել

1935 թվականին՝ Մեծ ճգնաժամի ժամանակ քրոջ՝ Բեթիի հետ տեղափոխվել է Նյու Յորք[12]։ Ջեյն Բուզներն անմիջապես սիրահարվել է Մանհեթենի Գրինվիչ գյուղին, որը չէր համապատասխանում քաղաքային ցանցի կառուցվածքին։ Քույրերը շուտով Բրուքլինից տեղափոխվել են այնտեղ[13][14]։

Կյանքի առաջին տարիներին Ջեքոբսն աշխատել է որպես սղազրիչ և ֆրիլանսեր գրող, գրել է քաղաքի աշխատանքային շրջանների մասին։ Նրա առաջին գործը եղել է առևտրի ամսագրում՝ որպես քարտուղար, այնուհետև որպես խմբագիր։ Նա իր հոդվածները վաճառել է «Sunday Herald Tribune», «Cue» և «Vogue» ամսագրերին[15]։

Կրթություն է ստացել Կոլումբիայի ընդհանուր ուսումնասիրությունների դպրոցում (անգլ.՝ Columbia University School of General Studies), Կոլումբիայի համալսարանում երկու տարի շարունակ՝ ուսումնասիրել է երկրաբանություն, կենդանաբանություն, իրավագիտություն, քաղաքագիտություն և տնտեսագիտություն[12][16]:

Գրքեր խմբագրել

 
Ջեյն Ջեքոբսը և Սփենսեր Բիբեն

Քաղաքների տնտեսագիտություն խմբագրել

Այս գրքում Ջեքոբսը նկարագրում է քաղաքների տնտեսական գործունեության հիմնական սկզբունքները և սահմանում է քաղաքային ներմուծման փոխարինման սկզբունքը։ Ջեքոբսը պնդում է, որ նեոլիթի ժամանակներից ի վեր հենց քաղաքներն են եղել մարդկության գիտատեխնիկական զարգացման շարժիչ ուժը, և որ քաղաքում, այլ ոչ թե գյուղում առաջին անգամ կարող էին նախադրյալներ ստեղծվել կենդանիների և հացահատիկային բույսերի ընտելացումը սկսելու համար։

Մատենագիտություն խմբագրել

  • Ջեյն Ջեքոբս Ամերիկյան մեծ քաղաքների մահը և կյանքը = The Death and Life of Great American Cities / пер. Леонид Мотылев. — М.: Новое издательство, 2011. — 460 с. — ISBN 978-5-98379-149-7
  • The Economy of Cities (1969) ISBN 0-394-70584-X
  • Джекобс Джейн Экономика городов = The Economy of Cities / под ред. канд. экон. наук О. Н. Лугового. — Новосибирск: Культурное наследие, 2008. — 294 с. — ISBN 978-5-903718-01-6
  • The Question of Separatism: Quebec and the Struggle over Sovereignty (1980 Random House and 2011 Baraka Books) ISBN 978-1-926824-06-2
  • Cities and the Wealth of Nations (1985) ISBN 0-394-72911-0
  • Джекобс Джейн Города и богатство наций: Принципы экономической жизни = Cities and the Wealth of Nations / под ред. канд. экон. наук О. Н. Лугового. Пер. с англ. Д. А. Ананьев. — Новосибирск: Культурное наследие, 2009. — 332 с. — ISBN 978-5-903718-02-3
  • Systems of Survival: A Dialogue on the Moral Foundations of Commerce and Politics (1992) ISBN 0-679-74816-4
  • The Nature of Economies (2000) New York: Random House, The Modern Library. ISBN 0-679-60340-9
  • Джекобс Джейн Закат Америки = Dark Age Ahead / пер. [Вячеслава Глазычева]. — М.: ЕВРОПА, 2006. — 264 с. — ISBN 5-9739-0071-1

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 Encyclopædia Britannica
  3. 3,0 3,1 Babelio (ֆր.) — 2007.
  4. 4,0 4,1 4,2 https://web.archive.org/web/20060430115928/http://www.theglobeandmail.com:80/servlet/story/RTGAM.20060425.wjanejacobs0425/BNStory/National/home
  5. 5,0 5,1 5,2 http://lifeinlegacy.com/Display.aspx?weekof=2006-04-29
  6. 6,0 6,1 6,2 http://lifeinlegacy.com/display.php?weekof=2006-04-29
  7. 7,0 7,1 7,2 http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/09654310600779444
  8. 8,0 8,1 http://www.independent.co.uk/news/obituaries/jane-jacobs-480896.html
  9. Douglas, Martin (2006 թ․ ապրիլի 26). «Jane Jacobs, Urban Activist, Is Dead at 89». The New York Times. Վերցված է 2016 թ․ փետրվարի 17-ին.
  10. Jacobs, Jane The Death and Life of Great American Cities. — С. 138.. — «If self-government in the place is to work, underlying any float of population must be a continuity of people who have forged neighborhood networks. These networks are a city's irreplaceable social capital. Whenever the capital is lost, from whatever cause, the income from it disappears, never to return until and unless new capital is slowly and chancily accumulated.».
  11. Alexiou, 2006, էջ 9
  12. 12,0 12,1 Alexiou, 2006
  13. Alexiou, 2006, էջեր 20–21
  14. Flint, 2009, էջեր 3–5
  15. Alexiou, 2006, էջեր 22–23
  16. Allen, 1997
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ջեյն Ջեքոբս» հոդվածին։