Ջելի Ռոլ Մորթոն

Ջելի Ռոլ Մորթոն
Ի ծնե անուն	անգլ.՝ Ferdinand Joseph LaMothe
Նաև հայտնի է որպես	Jelly Roll Morton
Ծնվել է	հոկտեմբերի 20, 1890; Օռլեան շրջան, Լուիզիանա, ԱՄՆ[…]
Երկիր	ԱՄՆ
Մահացել է	հուլիսի 10, 1941 (50 տարեկան); Լոս Անջելես, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ
Գերեզման	Calvary Cemetery
Ժանրեր	ջազ և ռեգթայմ
Մասնագիտություն	jazz pianist, բենդ-լիդեր, կոմպոզիտոր և դիրիժոր
Գործիքներ	դաշնամուր
Լեյբլ	Vocalion
Պարգևներ	և Ռոքնռոլի փառքի սրահ
	Jelly Roll Morton Վիքիպահեստում

Ջելի Ռոլ Մորթոն (անգլ.՝ Jelly Roll Morton, հոկտեմբերի 20, 1890(1890-10-20)^[1]^[2]^[3], Օռլեան շրջան, Լուիզիանա, ԱՄՆ^[4]^[5]^[6]^[…] - հուլիսի 10, 1941(1941-07-10)^[1]^[2]^[3], Լոս Անջելես, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ), ամերիկացի ջազմեն, դաշնակահար, երգիչ, երգահան, նվագախմբի ղեկավար։ Եղել է ավանդական ջազի ամենահայտնի ներկայացուցիչներից մեկը։

Կենսագրություն խմբագրել

1890-ական թվականների սկզբին սովորել է նվագել կիթառ և դաշնամուր։ 1902 թվականից Նոր Օռլեանի զվարճանքի հաստատություններում հանդես է եկել որպես դաշնակահար, իսկ 1904 թվականից սկսած՝ մի շարք շրջագայություններ է կատարել ԱՄՆ-ում։ 1917 թվականից մինչև 1922 թվականը հյուրախաղերով հանդես է եկել Կալիֆոռնիայում և Կանադայում։ 1922 թվականին առաջին անգամ իր կատարումը մեխանիկական դաշնամուրի համար ձայնագրել է հոլովակի վրա, իսկ 1923 թվականին՝ ձայնապնակի վրա։ 1926 թվականից մինչև 1929 թվականը ղեկավարել է «Red Hot Peppers» անսամբլը, որի կազմում տարբեր ժամանակներում նվագել են Ժ.Միտչելը,Կիդ Օրին, Դոդս եղբայրները և դասական ջազային ոճի այլ հայտնի երաժիշտներ։ Բացի այդ, այս շրջանում Ջելի Մորթոն պարբերաբար ելույթներ է ունեցել տրիոյի կամ կվարտետի հետ։ 1938 թվականից մինչև 1939 թվականը ղեկավարել է «New Orleans Jazzmen» ռիվայվլ նվագախումբը։ Բազմիցս մենահամերգներ է ունեցել։

Ջելի Ռոլ Մորթոնի նվագի ոճն իր մեջ ներառել է ռեգթայմի, բլյուզի, իսպանական և կրեոլական ֆոլկլորի տարրեր՝ իրեն բնորոշ անհատական առանձնահատկություններով հանդերձ։ Նրա արվեստը մեծ ազդեցություն է ունեցել ինչպես վաղ ջազի զարգացման, այնպես էլ չիկագոյան ջազային և սվինգ ոճերի երաժիշտների վրա։

Մահացել է ասթմայից 1941 թվականի հուլիսի տասին։

Հետաքրքիր փաստեր խմբագրել

Ա.Բարիկոյի «1900» պատմվածքում և իտալացի ռեժիսոր Ջուզեպե Տորնատորեի կողմից էկրանավորված «Լեգենդ դաշնակահարի մասին» ֆիլմում տեղի է ունենում այպես կոչված «երաժշտական դուել» գլխավոր հերոսի և Ջելի Ռոլ Մորթոնի միջև. ֆիլմում Մորթոնի դերը կատարել է Կլարենս Ուիլյամսը։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Internet Broadway Database — 2000.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.) — Grup Enciclopèdia, 1968.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 http://www.doctorjazz.co.uk/genealogy.html
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 https://www.findagrave.com/memorial/2691/jelly-roll-morton
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 https://www.britannica.com/biography/Jelly-Roll-Morton
↑ Find A Grave — 1996.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ջելի Ռոլ Մորթոն» հոդվածին։

[_9ca676c80b2e76d9-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_e3915e2239209da0-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Internet Broadway Database — 2000.

[_fe0523b42767e0f2-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.) — Grup Enciclopèdia, 1968.

[_3fe1a319461ed633-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 http://www.doctorjazz.co.uk/genealogy.html

[_093c133cf8a5c07d-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 https://www.findagrave.com/memorial/2691/jelly-roll-morton

[_d7ca98985752a9c1-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 https://www.britannica.com/biography/Jelly-Roll-Morton

[_8bc893e2cfa4597f-7] Find A Grave — 1996.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]