Պրան

Պրան (հինդի` प्राण, իրական անունը` Պրան Կրիշան Սիկանդ, փետրվարի 12, 1920(1920-02-12), Նյու Դելի, Դելի, Բրիտանական Հնդկաստան - հուլիսի 12, 2013(2013-07-12), Մումբայ, Հնդկաստան), հնդիկ կինոդերասան, մի շարք մրցանակների դափնեկիր, այդ թվում պարգևատրվել է նաև հնդկական կինոյի ամենաբարձրագույն՝ Դադասահեբ Փհալկեի անվան պարգևով (2013 թ.)։ Հայտնի է հնդկական կինոյում չարագործներին մարմնավորած կերպարներով։

Պրան անգլ.՝ Pran
Ծնվել է	փետրվարի 12, 1920(1920-02-12)
Ծննդավայր	Նյու Դելի, Դելի, Բրիտանական Հնդկաստան
Մահացել է	հուլիսի 12, 2013(2013-07-12) (93 տարեկան)
Մահվան վայր	Մումբայ, Հնդկաստան
Քաղաքացիություն	Բրիտանական Հնդկաստան և  Հնդկաստան
Կրոն	հինդուիզմ
Մասնագիտություն	դերասան
Երեխա(ներ)	Sunil Sikand?
Պարգևներ և մրցանակներ	Filmfare Awards Դադասահեբ Ֆալկեի մրցանակ և Պադմա Բհուշան
pransikand.com

Կենսագրություն

Պրանը ծնվել է ինժեներ-շինարարի և կառավարական կապալառուի հարուստ ու բազմազավակ ընտանիքում։ Մանուկ տարիքում նա ընդունակ երեխա էր՝ հատկապես լավ էր սովորում մաթեմատիկա։ Իր հոր աշխատանքի բերումով ուսումն առել է Հնդկաստանի տարբեր քաղաքներում։ Միջնակարգն ավարտելուց հետո Շիմլայում ընդունվել է ուսումնարան՝ պրոֆեսիոնալ լուսանկարիչ դառնալու նպատակով։ Այդ տարիներին էլ գայթակղվել է դերասանական խաղով և «Ռամայանա» պոեմի բեմականացման մեջ կատարել Սիտայի դերը։

Չարագործի իր առաջին դերը խաղացել է 1940 թվականին՝ «Yamla Jat» ֆիլմում։ Սակայն նրան իսկական հաջողություն բերեց 1942 թվականին նկարահանված «Khandaan» ֆիլմը։ 1942-1946 թվականներին Պրանը նկարահանվել է 22 կինոնկարում։ Այնուհետև նա Լահորից տեղափոխվել է Բոմբեյ, որտեղ նկարահանվել է «Ziddi» ֆիլմում։ Արդեն 1950 թվականին Պրանը համարվում էր Բոլիվուդի գլխավոր «չարագործը»։

Հատկապես արգասաբեր էր նրա համագործակցությունը Դիլիպ Կումարի հետ։ Միասին նրանք նկարահանվել են «Ազադ» (1955 թ.), «Դևդաս» (1955 թ.), «Մադհումատի» (1958 թ.), «Ռամն ու Շյամը» (1967 թ.) և այլ ֆիլմերում։ Կիշոր Կումարի հետ նկարահանվել է մի քանի կատակերգական ֆիլմերում։ 1960 թվականին «Upkar» ֆիլմում խաղացած դերի համար նա ստացավ իր առաջին Filmfare Awards մրցանակը։

Աշոկ Կումարի հետ Պրանը նկարահանվել է 27 ֆիլմում` «Ծաղիկներ դարձած արցունքներ» (1969 թ.), «Արևելք և արևմուտք» (1970 թ.), «Արդարադատություն» (1971 թ.), «Ռամ և Շանկար» (1976 թ.), «Հարազատ արյուն» (1978 թ.) և այլն։ 1969-1982 թվականներին Ռաջեշ Կհաննայից հետո Պրանը համարվում էր ամենաբարձր վարձատրվող դերասանը։

1973 թվականին Պրանի միջնորդությամբ Պրակաշ Մեհրայի «Ձգձգված հատուցում» ֆիլմում նկարահանվել է երիտասարդ Ամիթաբհ Բաչչանը։ Դրանից հետո Պրանը Ամիթաբհ Բաչչանի հետ նկարահանվել է ևս 16 ֆիլմում ` «Ամար, Աքբար, Անտոնի» (1978 թ.), «Մաֆիայի պարագլուխը» (1978 թ.), «Հավատարիմ ընկերները» (1980 թ.) և այլն։ Պրանն աշխատել է այնպիսի ֆիլմերում, ինչպիսիք էին «Հավատացյալը» (1973 թ.), «Բոբբի» (1973 թ.), «Սիրո հավերժական հեքիաթը» (1977 թ.), «Ճակատագիր» (1981 թ.), «Ինչպես երեք հրացանակիրները» (1984 թ.) և խորհրդա-հնդկական «Լեգենդ սիրո մասին» (1984 թ.)։ Հետաքրքիր է այն, որ «Բոբբի» ֆիլմի նկարահանման ժամանակ Ռաջ Կապուրը չէր կարող իրեն թույլ տալ Պրանին վճարել արժանի հոնորար, այդ իսկ պատճառով վերջինս համաձայնվել է ֆիլմում նկարահանվելու համար ընդունել սիմվոլիկ մեկ ռուփի։

1990-ական թվականներին ոտքերի հետ կապված տարիքային խնդիրների պատճառով «Իմ և քո երազանքները» (1996 թ.) և «Մահվան հրեշտակը» (1997 թ.) ֆիլմերում Պրանը նկարահանվել է մեծ մասամբ նստած վիճակում։ 1998 թվականին ստացած սրտի նոպայի պատճառով, Պրանն արդեն իսկ մերժում էր նկարահանվելու առաջարկները։

Անձնական կյանքը

Պրանն ամուսնացել է 1945 թվականին՝ Շուկլա Սիկանդի հետ և ունեցել երեք երեխա՝ երկու որդի և մեկ դուստր։

Մահացել է թոքաբորբից, 2013 թվականի հուլիսի 12-ին՝ 93 տարեկանում։

Մասնակի ֆիլմագրությունը

Թվական	Անվանում	Բնօրինակ անվանում	Կերպար
1942	Գանձապահը	Khandan	-
1953	Սիրո շնչառությունը	Aah	դոկ. Կայլաշ
1954	Բիրաջ Բահու	Biraj Bahu	Դուդհար
1954	Անգլիացին	Angarey	-
1955	Ազադ	Azaad	Սունդեր
1955	Գրավատուն	Amaanat	Նուրեշ
1955	Հաշվետարը	Munimji	Ռատան, Կալա Գհոդա
1956	Բոլորից թաքուն	Chori Chori	Սումանկումար
1957	Այնպես, ինչպես դու չես հանդիպել	Tumsa Nahin Dekha	Սոհան
1958	Ամարդիպ	Amar Deep	Պրան
1958	Դաստիարակը	Chandan	-
1958	Մադհումատի	Madhumati	Ռաջա Ուգրա Նարայան
1958	Դատ	Adalat	Պանդիտ Կադերնաթհ, Շարիֆ Ահմեդ
1960	Երկիրը, որտեղով հոսում է Գանգեսը	Jis Desh Men Ganga Behti Hai	Ռակա
1960	Խարդախը	Chhalia	Աբդուլ Ռեհման
1962	Արտոնյալ տոմս	Half Ticket	Ռաջա Բաբու
1962	Սիրտն անմիտ է	Dil Tera Diwana	Գանպատ
1963	Ստախոսը	Bluff Master	Կումար
1963	Իմ սիրելին	Mere Mehboob	Մուննա Ռաջա
1963	Իմ սիրելիի հարսանիքը	Dil Hi To Hai	Շեկու, Յուսուֆ
1963	Ես քեզ կնվիրեմ իմ սիրտը	Phir Wohi Dil Laya Hoon	Ռամեշ
1964	Արքայազնը	Rajkumar	Նարպատ Սինգհ
1964	Երկրորդ հնարավորություն	Door Ki Awaaz	Կայլաշ
1964	Քաշմիրի գեղեցկուհին	Kashmir Ki Kali	Մոհան
1964	Ծաղիկներ տաճարից	Pooja Ke Phool	Բալամ Սինգհ
1965	Շահիդ	Shaheed	Դակու Կեհար Սինգհ
1965	Գաղտնի ծիսակատարություն	Gumnaam	փաստաբան Ռակեշ
1965	Թագավորական որդին	Do Dil	Կունվեր Պրատապ Սինգհ
1965	Իմ սիրելին	Mere Sanam	Շյամ
1965	Ընտանիք	Khandan	Նավրանջի Լալ
1966	Ամպրոպաբեր ամպեր	Sawan Ki Ghata	Կայլաշ Չոուդհարի
1966	Սերը Տոկիոյում	Love in Tokyo	Պրան
1966	Միլիոն ռուփի	Dus Lakh	Ջերի
1966	Միսթր Բիրադարի	Biradari	Բիհարի
1967	Ռամն ու Շյամը	Ram Aur Shyam	Գաջենդրա
1967	Երեկոն Փարիզում	An Evening in Paris	Շեքհար
1967	Աշխարհի շուրջը	Around the World	Պրան
1967	Կինը	Aurat	Մանոհարլալ
1967	Քարե սիրտ	Patthar Ke Sanam	Լալա Բհագատ Ռամ
1967	Տեսակցություն	Milan	Ռաջենդրա
1968	Ամուրին	Brahmachari	Ռավի Կհաննա
1968	Մարդը	Aadmi	Մայադաս
1969	Անջանա	Anjaana	Մահենդրանաթհ
1969	Ով կարող է քեզանից լավը լինել	Tumse Achha Kaun Hai	Պրան
1969	Ծաղիկներ դարձած արցունքներ	Aansoo Ban Gaye Phool	Շամբհու Մահադև Ռաո
1969	Միայն սեր	Pyar Hi Pyar	Սատիշ Ռաջ, Աշոկ
1970	Երբ, ինչու և որտեղ	Kab? Kyoon? Aur Kahan?	Դալջիտ Պրասադ
1970	Հիր և Ռանջհա	Heer Raanjha	Չհոտե Չոուդհարի
1970	Գեղեցիկ և համառ	Tum Haseen Main Jawan	Ռանջիտ
1970	Իմ անունը Ջոնի է	Johny Mera Naam	Մոտի, Մոհան
1970	Արևելք և արևմուտք	Purab Aur Pachhim	Հարնամ
1970	Դաժանություն	Ganwaar	Վիջայ Բահադուր
1970	Սեր և հարստություն	Humjoli	Գոպալ Ռայ
1971	Բնածին տաղանդ	Yaadgaar	Մամաջի
1971	Նոր ժամանակներ	Naya Zamana	Ռաջենդրա Չոուդհարի
1971	Համաձայնություն	Maryada	Պրան Բահադուր
1972	Անհաջող փոխարինում	Roop Tera Mastana	Աջիտ
1972	Վիկտորիա 203	Victoria No. 203	Ռանա
1972	Արյունակցական կապեր	Aan Baan	Ռաջա Բահադուր
1972	Ծաղկած այգի	Yeh Gulistan Hamara	Դենգ Դո Ռանի
1973	Ձգձգված հատուցում	Zanjeer	Շեր Խան
1973	Լուսատտիկը	Jugnu	Շյամ
1973	Կրքերի բոցի մեջ	Joshila	Թհակուր
1973	Բոբբի	Bobby	միսթր Նաթհ
1973	Հավատացյալը	Dharma	Շևակ Սինգհ (Դհարմա)
1973	Գոպի	Gopi	Լալա
1974	Փորձություն կյանքով	Kasauti	Պյարելալ
1974	Ստիպողական հանգամանքներ	Majboor	Մայքլ Դ'Սուզա
1975	Ձերբակալման հրամանագիր	Warrant	Մեհրա
1975	Գողությունը իմ աշխատանքն է	Chori Mera Kaam	տեսուչ Սամադհ Կումար
1975	Ադամանդյա մանյակ	Lafange	Լալ
1975	Ճգնավորը	Sanyasi	Շանտի Բաբա (Գուրուջի)
1976	Տասերորդը	Dus Numbri	Հավալդար Կարան Սինգհ Բադշահ
1977	Ամար, Աքբար, Անտոնի	Amar Akbar Anthony	Կիշանլալ
1977	Հատուցում	Hatyara	Դալատ Սինգհ
1977	Սիրո հավերժական հեքիաթը	Dharam Veer	որսորդ Ջվալա Սինգհ
1977	Արծաթ և ոսկի	Chandi Sona	Ամար
1978	Մաֆիայի պարագլուխը	Don	Ջասջիտ
1978	Հարազատ արյուն	Apna Khoon	տեսուչ Վերմա
1978	Հինավուրց անեծք	Chor Ke Ghar Chor	Մանգալ
1978	Ակամա գողերը	Chor Ho To Aisa	Պրան Նաթհ
1978	Դաժան արդարություն	Phaansi	Հիմատ Սինգհ
1978	Արյան կանչ	Khoon Ki Pukaar	Վիդյա Բհուշան, Պուջարի
1978	Ռահուն և Կետուն	Rahu Ketu	Կարիմ, Կետու Վերմա
1980	Ջրային ապարանքը	Jal Mahal	Դևենդեր Պրատապ Սինգհ
1980	Պատվի պարտքը	Karz	Կաբիրա
1981	Մարդասպանը	Krodhi	Արչարյա
1981	Երդվում եմ Աստծով	Khuda Kasam	Գիրդհարի Լալ
1981	Կալիա	Kaalia	Ջայլեր Ռագհվիր Սինգհ
1983	Աստվածների պատիժը	Nastik	Բալբիր
1983	Կույր օրենք	Andhaa Kanoon	Էնթոնի Դ'Կրուզ
1983	Կնոջ ծառան	Naukar Biwi Ka	Աբդուլ
1984	Թագադրություն	Raaj Tilak	Արջուն Սինգհ
1984	Լեյլա	Laila	Բհարատ Սինգհ
1984	Լեգենդ սիրո մասին	Sohni Mahiwal	Տուլլա
1985	Մոր օրհնությունը	Maa Kasam	տեսուչ Կիշան Լալ
1987	Գիտան Սիտապուրից	Sitapur Ki Geeta	Դհարամ Սինգհ
1988	Հանցագործ աշխարհ	Paap Ki Duniya	Ջայլեր
1988	Սիրո թշնամին	Mohabbat Ke Dushman	Ռուշտոմ
1989	Կախարդը	Jaadugar	Գաջենդեր
1989	Ոսկի և ավազ	Mitti Aur Sona	Յաշվանտ Սինհա
1991	Անհավատարիմ սիրեցյալը	Sanam Bewafa	Ֆաթեհ Խան
1991	Գնչուները	Banjaran	Թհակուր Բաբա
1992	Սեր և հավատարմություն	Bewaffa Se Waffa	նաբոբ Ջամալուդդին Խան
1994	Երջանիկ մարդը	Bhagyawan	Դհանռաջ
1996	Իմ և քո երազանքները	Tere Mere Sapne	Շաբունաթհ Մեհտա
1997	Մահվան հրեշտակը	Mrityudaata	Նիզամուդդին Ազադ
1997	Սիրահարվածը	Gudia	Համիդ
1997	Սալման և Սալիմը	Salma Pe Dil Aa Gaya	-