Պոպոկատեպետլ
Պոպոկատեպետլ (իսպ.՝ Popocatépеtl, ացտ.՝ Popōcatepētl, բառացի՝ ծխացող լեռ), հրաբուխ Մեքսիկայի հարավում, Ընդլայնական Հրաբխային Սիեռայում, Մեխիկոյից 65 կմ հարավ-արևելք[1]։
| Պոպոկատեպետլ | |
|---|---|
| իսպ.՝ Popocatépеtl, ացտ.՝ Popōcatepētl | |
 | |
| Տեսակ | հրաբուխ |
| Երկիր |  Մեքսիկայի Միացյալ Նահանգներ |
| Վարչատարածքային միավոր | Մեխիկո, Պուեբլա և Մորելոս |
| Լեռնաշղթա | Տրանս-Մեքսիկական հրաբխային գոտի |
| Բարձրությունը ծովի մակարդակից | 5452 մետր |
| Հարաբերական բարձրություն | 3020 մետր |
| Նյութ | անդեզիտ |
| Սմիթսոնիան կոդ | 341090 |
  | |
Բարձրությունը 5452 մ[2] է։ 16-17-րդ դարերում հաճախ ժայթքել է։ 1920 թ. վերսկսված էրուպտիվ գործունեությանը հաջորդել է ֆումարոլային ակտիվություն, որը տևել է մինչև 1927 թ.։ Մինչև 3800 մ բարձրությունները լանջերը ծածկված են կաղնու և սոճու անտառներով, 3800-4560 մ գոտում բուսականությունը բացակայում է, 4560 մ-ից բարձր տարածված են հավերժական ձյունը և սառցադաշտերը։
Դիեգո դե Օրդասը, ով առաջինը բարձրացավ Պոպոկատեպետլ, պահանջեց հրաբխի պատկերը ավելացնել երկրի զինանշանին[3]։
2020 թվական, հունվարի 9-ին ժայթքել է Մեքսիկայի ամենամեծ հրաբուխը՝ Պոպոկատեպետլը։ Մոխրի սյունը հասել է երեք կիլոմետր բարձրության։ Աղետների կանխարգելման ազգային կենտրոնը հաղորդել է ահազանգի «դեղին մակարդակի» երկրորդ փուլը, ինչը չի ենթադրում հրաբխի տարածքում տարհանում կամ աշխատանքների դադարեցում։ Պոպոկատեպետլ անունը ացտեկների լեզվից թարգմանվում է որպես «շոգեխաշած լեռ»։ Երկրում մեծությամբ և ամենաակտիվ երկրորդ հրաբուխն է և հանդիսանում է նրա խորհրդանիշներից մեկը[4]։
Պատկերասրահ խմբագրել
-
Պոպոկատեպետլ հրաբուխը քարտեզի վրա -
Հայացք հյուսիսից ՝ Պասո դե Կորտեսից -
Իգլեսիա-դե-Նուեստրա Սենորա-դե-լոս-Ռեմեդիոսը հրաբխի ֆոնին -
Տեսարան Միջազգային տիեզերակայանից 2009 թվականի փետրվարին:
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ «Исследование вулкана Попокатепетль». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ ապրիլի 6-ին. Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 13-ին.
- ↑ «Global Volcanism Program». Smithsonian Institution.
- ↑ «Кристиан Дюверже "Эрнан Кортес"». www.informaxinc.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ փետրվարի 6-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 3-ին.
- ↑ «В Мексике произошло извержение вулкана Попокатепетль». РИА Новости (ռուսերեն). 20200109T2126. Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 13-ին.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պոպոկատեպետլ» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 9, էջ 379)։ 
|