Ունդինա (լատին․՝ unda — «ալիք»), դիցաբանական մարդանման արարած, կնոջ մարմնով, կապված ջրամբարների հետ ջրի ոգին։ Գերմանո-սկանդինավյան և մերձբալթյան արարածներ նման սլավոնական ջրահարսներին[1]։

Ունդինա
Տեսակդիցաբանական էակների դաս
Ենթատեսակwater spirit? և առասպելական հումանոիդ
ԴիցաբանությունՍկանդինավյան դիցաբանություն
Երևի համընկնում էՌուսալկա, Մավկա, Վիլա (դիցաբանական կերպար) և water fairy?
 Undine Վիքիպահեստում

Ունդինիաներ - գեղեցիկ աղջիկներ, երբեմն ձկան պոչով, որոնք դուրս էին գալիս ջրից և սանրում մազերը[1], երգելով և գեղեկուցթյամբ գրավում էին ճանապարհորդներին ջրի խորքերը։ Նրանք հրապուրում են տղամարդկանց, քանի որ եթե նրանք երկրային մարդուց երեխա ունենան, կունենան անմահ հոգի[1]։

Ինչպես Նիմփաները և ջրահարսերը, ունդինիաները ապրում են արտերում և մարգագետիններում[2]։ Ըստ լեգենդի, պտերին ծաղիկ տվող մարդը կարող է անխափան կերպով նայել ունդինիային, առանց ընկնելու նրա ազդեցության տակ, և նույնիսկ ստանալ ունդինիաների օգնությունը դաշտային գործերի մեջ՝ նրանք կարող են կառավարել եղանակը, առաջացնելով անրձրև[3]։

Միջնադարյան ալքիմիկոսների համար ունդինիաները ոգիներ էին, որոնք կառավարում էին ջրային տարրերը։

Ունդինիաները մշակույթում խմբագրել

  • «Մելուզինա» - Ասպետական արձակ վեպ դուքս հոգորական Բերեյսկիի մասին (գրել է Արրասայից Ժանոմը)։
  • «Ունդինա» - Ֆրիդրիխ դե լա Մոտտ Ֆուկի պատմվածքն է։ (1813)
    • Վ․ Ա․ Ժուկովսկի գրքային թարգմանություն։ (1835—1837)
      • «Շուբերտիանա» - բալետ, բեմադրված 1913 թվականին, Ա․ Գորսկի կողմից, Մեծ թատրոնում, Վ․ Ա․ Ժուկովսկի պոեմի սյուժեով՝ որը բալետմեյստերը բավականին փոփոխել է։
    • «Ունդինա» - սանատա ֆլեյտայի և դաշնամուրի համար, որը Կարլա Ռայնեկի պատճառով ղեկավարել է Ֆուկը։
  • «Ich weiss nicht, was soll es bedeuten…» — Հեյնի անաստեղծությունը։
  • «Ջրահարսը» - Անդերսենի հեքիաթը։
  • «Ունդինա» - Մ․ Ռավելի «Ночной Гаспар» ցիկլի դաշնամուրային ստեղծագործություն։
  • «Ունդինա» - հատված Կ․ Դեյբուսի գրքի 123 էջի № 8 դաշնամուրային պրելյուդիայից։
  • «Ունդինա» (անգլ.՝ Ondine) - Նիլ Ջորդանի ֆիլմը, նկարահանվել է 2009 թվականին։ Ֆիլմի սյուժեն ներառում է իրականության և իռլանդական դիցաբանության տարրեր։

Ունդինիաները աստղագիտության մեջ խմբագրել

Ունդինա է կոչվել գլխավոր գոտու աստերոիդ (92), հայտնաբերվել է 1867 թվականի հուլիսի 7-ին, ամերիկաի աստղագետ Քրիստիան Փեթերի կողմից, ԱՄՆ-ի Լիտչիլդ աստղադիտարանում։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 Юсим, 1990, էջ 548
  2. Афанасьев, т. 3, 1995
  3. А. Н. Афанасьев. Поэтические воззрения славян на природу. Т. 3. ISBN 978-5-265-03305-5. С. 75.

Գրականություն խմբագրել

  • Афанасьев А. Н. Поэтические воззрения славян на природу. — М.: Современный писатель, 1995. — Т. 3. — 416 с. — ISBN 5-265-03309-2
  • Н. Г. (1890–1907). «Ундины». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
  • Юсим М. А. Ундины // Мифологический словарь / Гл. ред. Е. М. Мелетинский. — М.: Советская энциклопедия, 1990. — С. 548. — ISBN 5-85270-032-0.
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ունդինա» հոդվածին։