Ուլյանովսկ
Ուլյանովսկ (ռուս.՝ Улья́новск,(1648—1780 թվականներին՝ Синби́рск, 1780—1924 թվականներին՝ Симби́рск), քաղաք Ռուսաստանի Դաշնության եվրոպական մասի արևելյան հատվածում՝ Մերձվոլգյան բարձրությունում (Приволжская возвышенность), Վոլգա և Սվիյագա գետերի ափերին՝ Կույբիշևյան ջրամբարի մերձակայքում[4], Մոսկվայից 890 կիլոմետր դեպի հարավ-հարավ-արևելք։ Ուլյանովսկի մարզի վարչական կենտրոնն է[5], մարզային նշանակության քաղաք, ունի քաղաքային շրջանի կարգավիճակ։ 2021 թվականի հունվարի 1-ի տվյալներով բնակչության թվաքանակը եղել է 625 462[6]. այդ ցուցանիշով Ռուսաստանում զբաղեցնում է 22-րդ տեղը։
| Բնակավայր | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| ռուս.՝ Ульяновск | |||||
| |||||
 | |||||
| Երկիր |  Ռուսաստան | ||||
| Ներքին բաժանում | Leninsky District, Ulyanovsk?[1], Zheleznodorozhnyy District, Ulyanovsk?[1], Zavolzhsky District, Ulyanovsk?[1] և Zasviyazhsky District, Ulyanovsk?[1] | ||||
| Հիմնադրված է | 1648 թ. | ||||
| Մակերես | 316,9 կմ² | ||||
| ԲԾՄ | 150 մետր | ||||
| Բնակչություն | ▲627 705 մարդ (2020)[2] | ||||
| Ժամային գոտի | UTC+4[3] և UTC+3[3] | ||||
| Հեռախոսային կոդ | 8422 | ||||
| Փոստային դասիչ | 432000–432999 | ||||
| Պաշտոնական կայք | ulmeria.ru(ռուս.) | ||||
| |||||
ՊատմությունԽմբագրել
Բնակավայրը հիմնադրել է Բոգդան Խիտրովոն (Ալեքսեյ Միխայլովիչ ցարի կարգադրությամբ) 1648 թվականին՝ իբրև բերդամրոց՝ քոչվոր ցեղերի հարձակումներից ռուսական թագավորության արևելյան սահմանները պաշտպանելու նպատակով։ Եկատերինա II-ի 1780 թվականի վարչական բարեփոխումների ընթացքում դարձել է Սիմբիրյան փոխարքայության գլխավոր քաղաքը (Պավել Առաջինը 1796 թվականին փոխարքայությունը վերածել է նահանգի)։
Սիմբիրսկը ծննդավայրն է Ռուսաստանի 1917 թվականի ժամանակավոր կառավարության ղեկավար Ալեքսանդր Կերենսկու, ԽՍՀՄ-ի հիմնադիր Վլադիմիր Իլյիչ Լենին/Ուլյանովի (վերջինիս պատվին էլ 1924 թվականին վերանվանվել է, կոչվել Ուլյանովսկ)։ Քաղաքին ճանաչում ու համբավ են բերել նաև նրա արվեստագետ զավակները. այստեղ են ծնվել գրողներ Իվան Գոնչարովը, Նիկոլայ Յազիկովը, Նիկոլայ Կարամզինը, նկարիչներ Արկադի Պլաստովը, Նիկաս Սաֆրոնովը։
ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ն 2015 թվականին Ուլյանովսկին շնորհել է «Գրականության քաղաք» տիտղոսը[7]։ Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի 2020 թվականի հուլիսի 2-ի հրամանագրով Ուլյանովսկին շնորհվել է «Աշխատանքային անձնվիրության քաղաք» («Город трудовой доблести») կոչումը[8]։
ՊատկերասրահԽմբագրել
Տեսարան «Վենեց» հյուրանոցից
Տիկնիկային թատրոնը
«Խուդոժեստվեննի» կինոթատրոնը
Ուլյանովսկի ֆիլհարմոնիայի շենքըը
Իվան Գոնչարովի թանգարանը
Լենինի հուշաթանգարանը
House of Լենինի հայրական տունը
Հուշարձան Նիկոլայ Կարամզինին
Կարամզինի անվան գրադարանը
Պետական գյուղատնտեսական ակադեմիան
Պետական մանկավարժական համալսարանը
Լենինի 100-ամյակի անվան հրապարակը
Հուշասյուն Վոլգայի ափին
Երկրագիտական և գեղարվեստական թանգարանը
Առևտրական Շատրովի տունը
Ի հիշատակ IԻվան Գոնչարովի
Տու-144-ը Ուլյանովսկի օդանավերի թանգարանում
Սուրբ Մարիամ լյութերական եկեղեցին
Ռուսական ուղղափառ եկեղեցին
Սբ. Հարության ռուսական ուղղափառ եկեղեցին
Փոստատունը
Տեսարան գործարար թաղամասից
«Վենեց» բանկը
Առևտրական Բակունինի փայտաշեն տունը
Հուշարձան քրիստոնեական կորսված եկեղեցիներին
Քաղաքի ամենաբարձր շենքը՝ «Վենեց» հյուրանոցը (24 հարկանի)
Քույր քաղաքներԽմբագրել
Ուլյանովսկը բարեկամական սերտ հարաբերություններ ունի հետևյալ քաղաքների հետ[9]
Կրեֆելդ, Հյուսիսային Հռենոս-Վեստֆալիա, Գերմանիա (1991)[10],
Մեյկոն, Ջորջիա, ԱՄՆ (14.05.2006)[11],- Օկլահոմա, ԱՄՆ (22.10.2008)[11],
Ժուկովսկի, Մոսկվայի մարզ- Թեոդոսիա (Ղրիմ), (29.03.2014)[12],
Ցզինչեն, (16.05.2019)[13].
Հետևյալ քաղաքների հետ էլ Ուլյանովսկը կնքել է համագործակցության պայմանագրեր.
ԿլիմաԽմբագրել
| Ուլյանովսկի կլիմայական տվյալները | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ամիս | հունվ | փետ | մարտ | ապր | մայ | հուն | հուլ | օգոս | սեպ | հոկ | նոյ | դեկ | Տարի |
| Ռեկորդային բարձր °C (°F) | 5.6 (42.1) |
5.6 (42.1) |
16.5 (61.7) |
30 (86) |
36.2 (97.2) |
37.5 (99.5) |
38.9 (102) |
39.3 (102.7) |
33.9 (93) |
26.0 (78.8) |
15.8 (60.4) |
7.8 (46) |
39.3 (102.7) |
| Միջին բարձր °C (°F) | −8.2 (17.2) |
−7.7 (18.1) |
1.0 (33.8) |
12.3 (54.1) |
21.4 (70.5) |
25.3 (77.5) |
26.6 (79.9) |
26.4 (79.5) |
19.2 (66.6) |
10.8 (51.4) |
2.5 (36.5) |
−4.2 (24.4) |
10.5 (50.9) |
| Միջին օրական °C (°F) | −8.9 (16) |
−9.8 (14.4) |
−3.6 (25.5) |
6.4 (43.5) |
13.8 (56.8) |
18.0 (64.4) |
20.0 (68) |
17.8 (64) |
12.1 (53.8) |
5.4 (41.7) |
−2.6 (27.3) |
−7.9 (17.8) |
5.1 (41.2) |
| Միջին ցածր °C (°F) | −15.1 (4.8) |
−16.0 (3.2) |
−7.8 (18) |
1.1 (34) |
8.3 (46.9) |
12.6 (54.7) |
14.6 (58.3) |
14.0 (57.2) |
8.3 (46.9) |
2.1 (35.8) |
−2.7 (27.1) |
−9.8 (14.4) |
.8 (33.4) |
| Ռեկորդային ցածր °C (°F) | −38.0 (−36.4) |
−40.0 (−40) |
−32.8 (−27) |
−20.0 (−4) |
−6.5 (20.3) |
−2.2 (28) |
3.8 (38.8) |
−1.0 (30.2) |
−4.9 (23.2) |
−18.9 (−2) |
−29.2 (−20.6) |
−38.0 (−36.4) |
−40.0 (−40) |
| Տեղումներ մմ (դյույմ) | 31 (1.22) |
25 (0.98) |
23 (0.91) |
30 (1.18) |
39 (1.54) |
63 (2.48) |
65 (2.56) |
49 (1.93) |
53 (2.09) |
40 (1.57) |
34 (1.34) |
32 (1.26) |
483 (19.02) |
| Միջ. անձրևոտ օրեր | 4 | 3 | 5 | 11 | 15 | 16 | 15 | 15 | 15 | 16 | 10 | 5 | 130 |
| Միջ. ձնառատ օրեր | 23 | 20 | 14 | 4 | 1 | 0 | 0 | 0 | 0.3 | 5 | 16 | 21 | 104 |
| % խոնավություն | 83 | 81 | 79 | 67 | 59 | 67 | 68 | 70 | 73 | 79 | 84 | 84 | 75 |
| Միջին ամսական արևային ժամ | 43.4 | 92.4 | 142.6 | 216.0 | 275.9 | 300.0 | 319.3 | 275.9 | 174.0 | 102.3 | 48.0 | 37.2 | 2027 |
| Աղբյուր #1: Pogoda.ru.net[17] | |||||||||||||
| Աղբյուր #2: Climatebase (sun only)[18] | |||||||||||||
ԾանոթագրություններԽմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 (unspecified title)
- ↑ https://web.archive.org/web/20200822004543/https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/CcG8qBhP/mun_obr2020.rar
- ↑ 3,0 3,1 :ru:s:Федеральный закон от 09.03.2016 № 69-ФЗ (ռուս.) — 2016.
- ↑ Мэрия города Ульяновска
- ↑ Горячко М. Д., Липатова Н. В. и др Улья́новск / председ. Ю.С. Осипов и др.. — Большая Российская Энциклопедия (в 35 т.). — Москва: Научное издательство «Большая российская энциклопедия», 2017. — Т. 33. Уланд - Хватцев. — С. 21—23. — 798 с. — 35 000 экз. — ISBN 978-5-85270-370-5
- ↑ «Численность населения по муниципальным образованиям Ульяновской области на 01.01.2018»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ մարտի 30-ին։ Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 9
- ↑ «UNESCO City of Literature»։ ulyanovskcreativecity.ru։ Արխիվացված է օրիգինալից 2019-06-20-ին։ Վերցված է 2019-05-17
- ↑ Указ Президента Российской Федерации от 02.07.2020 № 444 «О присвоении почётного звания Российской Федерации „Город трудовой доблести“»
- ↑ «Ульяновск – город, открытый миру»։ ulmeria.ru (ռուսերեն)։ Ulyanovsk։ Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 4
- ↑ Мэрия города Ульяновска: межмуниципальное и международное сотрудничество
- ↑ 11,0 11,1 11,2 «Мэрия города Ульяновска: соглашения о межмуниципальном и международном сотрудничестве»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ փետրվարի 1-ին։ Վերցված է 2014 թ․ հունվարի 19
- ↑ Феодосия и Ульяновск стали городами-побратимами
- ↑ «Ульяновск и китайский Цзинчэнь стали городами-побратимами»։ Улпресса - все новости Ульяновска (ru-RU)։ 2019-05-16։ Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 17
- ↑ «Города-партнёры и города-побратимы»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2013-10-27-ին
- ↑ «Города-партнёры Гомеля»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ սեպտեմբերի 23-ին։ Վերցված է 2014 թ․ հունվարի 19
- ↑ Чебоксары и Ульяновск стали городами-партнерами | Улпресса — все новости Ульяновска
- ↑ «Weather and Climate - The Climate of Ulyanovsk» (ռուսերեն)։ Weather and Climate (Погода и климат)։ Վերցված է December 10, 2015
- ↑ «Ulyanovsk, Russia Climate Normals»։ Climatebase։ Վերցված է December 10, 2015